قسمت اول این مقاله که در شماره اول ویژه‌نامه نهاد تهران ارائه گردید به طرح مسئله، ضرورت و اهمیت موضوع تشکیل نهاد و اشاره به سوابق و مراحل ایجادی و تکاملی آن تا به امروز پرداخت. نتیجه حاصل از آن بررسی به این دست یافت که فقدان چنین نهادی می‌تواند بزرگ‌ترین لطمات و ضربه‌‌ها را بر پیکره نظام برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهری تهران وارد سازد و از این رو تهدیدی برای آینده این شهر محسوب گردد. بنابراین تشکیل نهادی فعال، قوی و کارامد ضمن پاسخگویی به نیازهای فوق می‌تواند موجب بسترسازی برای تولید فرصت‌‌های جدید به منظور رشد و توسعه پایدار شهر تهران فراهم نماید. این فرصتی استثنایی از لحاظ تاریخی است که در اختیار سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان، تصمیم‌گیران و مدیران شهری قرار گرفته است و با استفاده از این فرصت می‌توان به تأمین آینده‌ای پایدار برای تهران امیدوار بود.
بخش دوم این مقاله با تبیین فرصت‌‌های ایجاد شده حاصل از تشکیل نهاد به بررسی دو موضوع کلان می‌پردازد؛
ابتدا، جایگاه نهاد برنامه‌ریزی توسعه شهری تهران در فرایند تحقق سند طرح جامع شهر تهران و اقدامات انجام شده در دوره جدید تشکیل نهاد – از اردیبهشت ماه سال 1387 تاکنون – مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از بررسی نقش نهاد در فرایند تحقق سند، اقدامات نهادسازی (شامل شکل‌گیری و تشکیل نهاد، بسترسازی و راه‌اندازی) و سپس اقدامات پیاده‌سازی (شامل اقدامات صورت گرفته برای تحقق طرح جامع، طرح تفصیلی، طرح‌‌های موضوعی و موضعی) و اقدامات توسعه‌ای (شامل ارزیابی، بازنگری و اصلاح طرح‌ها) معرفی می‌گردند. سپس در قسمت دوم، الزامات موفقیت نهاد برای انجام مأموریت خود در قالب ضرورت موضوع، پیچیدگی‌‌های پیش رو و نیاز به درک این پیچیدگی و الگوی تعامل نهاد با محیط‌‌های مختلف پیرامونی تبیین می‌گردد و در نهایت، جمع‌بندی موضوع صورت می‌پذیرد.
)