نمای شهری از آن کیست؟ مدیریت شهر یا ساکنان شهر؟

چکیده

بحث چگونگی کنترل و شکل دادن به نماهای شهری به ویژه در آنجا که بناهایی با مالکیت خصوصی نمای شهر را شکل می‌دهند، از مباحث مناقشه برانگیز در مدیریت منظر شهر به شمار می‌رود. سؤال اساسی تبیین دقیق جایگاه حقوقی بخش خصوصی به عنوان مالک و همچنین حقوق بخش عمومی (مدیریت شهر) به عنوان متولی این امر، در تصمیم‌گیری و کنترل نماهای شهری است.
در این زمینه سه رویکرد متفاوت وجود دارد؛ نخست رویکردی که بخش عمومی و مدیریت شهر را مالک بلامنازع نماهای شهر می‌داند. رویکرد دوم، تمام اختیار و تصمیم‌گیری پیرامون نماهای شهری را تحت کنترل مالک بنا می‌داند. رویکرد سوم به تلفیق این‌ دو و ایجاد تعادل میان حقوق عمومی و خصوصی می‌پردازد و تصور می‌کند که با اعمال خط میانه ‌(در وسط یا متمایل به یکی از دو طرف) قادر به حل مسئله است. لکن در عمل این کار هرگز ممکن نشده و در هنگام اجرا دوباره به یکی از دو رویکرد اول و دوم بازگردانده می‌شود.
به نظر می‌رسد معادله‌ای که نسبت میان حقوق خصوصی و حقوق عمومی را تعریف کند، الگوریتم ساده‌ای نیست که تنها متغیرهای آن، کمیت این دو باشد؛ همان‌طور که در سه رویکرد فوق‌ به نتیجه نرسیده است، بلکه هر دو رویکرد حقوق عمومی و حقوق خصوصی جایگاه‌هایی دارند که حسب مورد باید به عنوان اصل شناخته شود. اما کجا و چگونه؟ این سؤال با صاحبنظران مختلف در میان گذاشته شد. برخی افراد که در این زمینه اظهار نظر مطبوعاتی بیشتری کرده‌اند و انتظار پاسخ تخصصی از آنها می‌رفت، از ارایة نظر خودداری کردند. لذا ویژه‌نامه منظر دیدگاه گروهی از صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف دانشگاهی، حرفه‌ای و مدیریتی داخل و خارج از کشور را به نحوی که به نقش دو متغیر حقوق خصوصی و حقوق عمومی در مدیریت نماهای شهری پرداخته باشد و احیاناً پیشنهادات جدید را برای طرح معادلة مذکور، جویا شد.

عنوان مقاله [English]

Who owns the urban façade? City managers or citizens?

چکیده [English]

The management of city facades particularly in places where the landscapes have been created by private owners is today a controversial subject of debate among those involved in the management of urban facades issues. The most important question is the exact position of the private owners of urban facades as well as the municipalities in decision-makings over the management of city landscapes.
There are three approaches for making decisions over city facades. The first approach considers the municipality as the sole owner of city facades. The second approach is supported by the owners of buildings which comprise a significant share of city facades. The third approach is a more balanced combination of the above.
It considers the rights of both private owners of buildings and the municipalities. The solution over decisions regarding city facades is sought through the middle ground with a slight inclination to one of them. Nevertheless, this approach is often faced with criticisms in certain areas.
It appears that an efficient equation between the rights of the private building owners and municipalities is a complex
issue which is yet to be designed and put into work. The failure of these approaches to create a balance between the
rights of both sides is a testimony to the complexity of the problem.