طرح کاشت، نقش آفرین منظر باغ؛ سیر تحول طرح کاشت در باغ گلشن طبس

نوع مقاله : مقالۀ ترویجی

نویسندگان

1 صنعتی شاهرود

2 استاد

چکیده

باغ در فرهنگ و هنر ایرانی، بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت و شیوه تعامل ایرانیان با طبیعت است. طرح کاشت و پوشش گیاهی، بخش مهمی از موجودیت یک باغ است؛ اما از آنجایی که پوشش گیاهی باغ عنصری است زوال‌پذیر و جایگزینی و مرمت آن به مانند آثار معماری، به سهولت امکان‌پذیر نیست، لزوم بررسی گذشته گیاهی باغ به عنوان عنصر تاریخی زنده باغ، در کنار بررسی اولیه الگو آن، اهمیت ویژه‌ای دارد. لذا هدف کلی این پژوهش، بررسی پوشش گیاهی و تغییرات الگوی اولیه کاشت در باغ گلشن طبس تا کنون است. به منظور بررسی سیر تحول طرح کاشت، روش مورد استفاده در این فرایند، برداشت‌های میدانی توسط متخصص باغبانی، بررسی‌های کتابخانه‌ای، مصاحبه با افراد کهنسال، تاریخ دان‌های محلی و متخصصان امر بوده است. در برداشت‌های میدانی نوع درخت و محل قرارگیری آن در باغ مورد بررسی قرار گرفت تا ضمن تکمیل هرچه بیشتر مستندات و دریافت الگوی کشت آنها، بتوان در تحلیل بهتر از آن بهرمند شد. در نهایت این بررسی تاریخی، به کشف الگوی اصلی باغ و همچنین پوشش گیاهی اصیل باغ منجر می‌شود که با در نظر گرفتن آن، ضمن مشخص کردن گیاهان نامتجانس با منظر اصلی باغ، به احیاء و حفظ اصالت گیاهی باغ کمک شایانی خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Planting plan playing, the role of Garden's Landscape; The Evolution of Planting Plan in Tabas Golshan Garden

نویسندگان [English]

  • Hadi Ghasemi 1
  • mohamad reza mehrabani golzar 2
1 Shahrood University of Technology
2
چکیده [English]

In Iranian culture and art, a garden is an integral part of Iran's identity reflecting how humanbeings have interacted with nature. Planting and vegetation designs are an important part of a garden. Since vegetation is a decaying element of a garden, its replacement and restoration as an architectural monument is not quite easy. Therefore, examining the history of the garden and the study of its initial patterns are of particular importance. Therefore, this study is an attempt to investigate vegetation and changes in the initial patterns of planting in the Golshan garden in Tabas. In order to investigate the evolution of the planting design, we gathered the data through field observations by a gardening specialist and interviews with elderly people, local historians, and experts. The primary data were collected from available sources. During the field observations, the type of trees and its location in the garden were examined. The observation was carried out to the extent that their cultivation patterns emerged. Through this historical study, the original garden pattern and its vegetation were discovered. The emerged patterns can help us identify plants not aligned with the original garden landscape and restore and preserve the originality of the garden.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Desert Garden
  • Vegetation
  • Planting pattern
  • the Golshan Garden
  • Tabas
امینی، محمود. (1384). جغرافیای تاریخی شهرستان طبس. یزد: نیکو روش.
پورجعفر، محمدرضا؛ رستمی، ثریا؛ پورجعفر، علی و رستمی، محسن. (1392). تجلی مفاهیم قرآنی در باغ ایرانی با تأکید بر سوره انسان (نمونه موردی: باغ دولت‌آباد یزد). دو فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، 4 (1): 22-7. 
خان‌محمدی، نیره. (1394). مستندنگاری و حفاظت پوشش گیاهی باغ‌های تاریخی، نمونه موردی: باغ فین کاشان. دو فصلنامه معماری ایران، 4 (7): 57-71.
خوانساری، مهدی؛ مقتدر، محمدرضا و یاوری، مینوش. (1383). باغ ایرانی بازتابی از بهشت. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی.
خلیل‌نژاد، سید محمدرضا و توبیاس، کای. (1395). بسترهای شکل‌گیری و ویژگی‌های منظر مثمر در باغ ایرانی. مجله باغ نظر، 13 (38): 3-16.
دانشدوست، یعقوب. (1369). طبس شهری که بود (باغ‌های طبس). تهران: انتشارات سروش.
دانشدوست، یعقوب. (1374). باغ ایرانی. فصلنامه اثر، 11 (18-19): 214-224.
سلطان‌زاده، حسین. (1382). از باغ تا پارک. فصلنامه انسان‌شناسی. 1 (4): 91-113.
شاهچراغی، آزاده. (1393). بازیابی طرح تک‌محوری چهارباغ ایرانی. مجله هویت شهر، 8 (20): 17-30.
شاهچراغی، آزاده. (1394). چهار باغ یا چار باغ؟. مجله منظر، 7 (30): 6-13.
صدیق، مرتضی. (1393). آموزش اسکیس طراحی منظر. تهران: انتشارات کسری.
گدار، آندره. (1965). آثار ایران. ترجمه: ابوالحسن سرو قدم مقدم. مشهد: ب‍ن‍ی‍اد پ‍ژوه‍ش‌ه‍ای‌ اس‍لام‍ی‌.   
قلی‌پور، سودابه؛ امین‌پور، احمد و بهرامیان؛ آرمین. (1391). بازشناسی ساختار کالبدی باغ‌ها و کاخ‌های اطراف خیابان چهارباغ عباسی در دوره صفویه. دو فصلنامه پژوهش هنر، 2 (4): 1-14.
عالمی، مهوش. (1390). نمادپردازی در باغ ایرانی (حس طبیعت در باغ‌های سلطنتی). مجله منظر. 3 (17): 6-13.
مروج تربتی، خاطره و حسینی، آرزو. (1392). بررسی علل نبود کوشک در باغ گلشن طبس. دو فصلنامه پژوهش هنر، 3 (6): 91-99.
هدین، سون. (1355). کویرهای ایران. ترجمه پرویز رجبی. تهران: نشر تهران.
Durighello. R. (2010). Additional information on the Persian garden world. UNESCO World Heritage Centre. available from: http://whc.unesco.org/en/list/1372 (accessed 23 April 2018).
Ruggles, D. F. (2008). Islamic gardens and landscapes. Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
MacGregor, C. M. (1879). Narrative of a journey through the province of Khorassan and on the n.w. frontier of Afghanistan in 1875. London : W.H. Allen & Co. available from: https://archive.org/details/narrativeajourn02macggoog (accessed 15 April 2018).