بررسی ویژگی های زندگی هه وار نشینی در منظر فرهنگی هورامان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگردکتری باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.

2 کارشناس ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

حضورپذیری و هویت اجتماع ساکن در منظر فرهنگی هورامان، حاصل ترکیبی همگون از تفکر انسانی در تعامل با طبیعت است. هم‌آوایی عناصر طبیعی و انسان‌ساخت در این منطقه از منظر نظام استقرار و معیشت به شکل دائمی و موقت، شیوۀ حیات قابل تأویلی را روایت می‌کنند که هدف آن ارتقای کیفی حیات جمعی انسان‌ها در منطقه است. «هه‌وار نشینی» یکی از مصادیق پایدار همنوایی انسان با طبیعت در این منظر فرهنگی است. هدف از این پژوهش، بررسی و معرفی ویژگی‌های زندگی هه‌وار نشینی و بررسی گونه‌های مختلف آن در منطقۀ هورامان است. ﭘژوهش ﭘیش رو مبتنی بر روش کیفی و به لحاظ روش‌شناسی توصیفی-تحلیلی است. یافته‌های پژوهش روشنگر آن است که هه‌وار نشینی به عنوان یک راهکار در پایداری و ثبات زندگی تا زمان حاضر به دلیل تعامل انسان با طبیعت نقش مؤثری داشته است. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش بیانگر آن است که گونه‌های مختلف هه‌وار نشینی متأثر از شیوه‌های معیشت در این منطقه است. طی بررسی‌های انجام شده هه‌وارها بر پایۀ معیشت در سه دستۀ باغ محور، دام محور و به صورت ترکیبی باغ و دام محور تقسیم می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Characteristics of Hawar’s Lifestyle in the Cultural Landscape of Hawraman

نویسندگان [English]

  • Pouya Talebnia 1
  • Firoozeh Salari 2
  • Romina Shams Paykani 3
1 Ph.D. Student in Archeology, Islamic Azad University, Abhar Branch, Abhar, Iran.
2 M.A. in Restoration and Restoration of Historic Buildings and Fabric, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
3 M.A Student in Restoration and Restoration of Historic Buildings and Textures, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The presence and identity of the community living in the cultural landscape of Hawraman is the result of a homogeneous combination of human thinking in interaction with nature. The harmony of natural and man-made elements in this region from the perspective of the system of settlement and livelihood, permanently and temporarily, defines an interpretable way of life that aims to improve the quality of collective life of human beings in the region. Hawar’s lifestyle is one of the surviving examples of human harmony with nature in this cultural perspective. The purpose of the present study was to review and introduce the characteristics of Hawar’s lifestyle and examine its different types in Hawraman region. This study is based on a qualitative method and is descriptive and analytical in terms of methodology. The research findings clarify that Hawar’s lifestyle as an approach has played an effective role in the stability of life to date due to human interaction with nature. Based on the results, this study indicates that different types of Hawar’s lifestyle are affected by livelihoods in this region. According to the studies, Hawar’s lifestyle is categorized into three classes according to the occupation of the inhabitants: garden based, livestock based and mixed type.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hawar’s lifestyle
  • Hawraman cultural landscape
  • Livelihood
  • Interaction
  • Nature
پیرنیا، محمدکریم. (1389). سبک‌شناسی معماری ایرانی. تهران: سروش دانش.
امان‌اللهی بهاروند، سکندر. (1378). کوچ نشینی در ایران پژوهشی دربارۀ عشایر و ایلات. چاپ پنجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
پیری، محمدباقر. (1398). مجموعۀ چهار جلدی تاریخ مفصل کامیاران، جلد اول، جغرافیای تاریخی پالنگان. سنندج:  مؤلف.
حیرت سجادی، عبدالحمید. (1381). ایلات و عشایر کردستان. سنندج: انتشارات دانشگاه کردستان.
رمضانی، حسن. (1397). مطالعات باستان مردم‌شناسی معماری هوار در منطقۀ هورامان. گزارش طرح پژوهشی مصوب پایگاه پژوهشی منظر فرهنگی هورامان.
سلطانی، محمدعلی. (1372). جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان. تهران: مؤلف.
شمس، اسماعیل. (1393). فولکلور و تاریخ کرد. قم: مجمع ذخائر اسلامی (مؤسسۀ تاریخ علم و فرهنگ).
طبیبی، حشمت الله. (1394). مبانی جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی ایلات و عشایر. تهران: دانشگاه تهران.
فتاح‌پور، بهاءالدین. (1389). آیین پیر شالیار و تاثیر آن در فرهنگ و ادب اورامان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور استان تهران، ایران.
قاطع، برهان. (1362). فرهنگ برهان قاطع (به اهتمام دکتر محمد معین). تهران: امیرکبیر.
قربانی، محمد صدیق. (1394). چشم‌انداز کارست به‌مثابۀ شاخص استقراری در منطقۀ کامیاران (گذشته و اکنون). پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 47(4)، 517-531.
مردوخی، ضیاالدین. (1396). مطالعات معماری هورامان. گزارش طرح پژوهشی مصوب پایگاه پژوهشی منظر فرهنگی هورامان. 
منصوری مقدم، منصور. (1396). مطالعات مردم‌شناسی هورامان. گزارش طرح پژوهشی مصوب پایگاه پژوهشی منظر فرهنگی هورامان. 
مورتنسن، اینگه دمانت. (1377). کوچ نشینان لرستان (ترجمۀ محمدحسین آریا). تهران: پژوهنده.
یاوری، غلامرضا و فاضل‌بیگی، محمد مهدی. (1389). اقتصاد ایران (با تکیه بر روستا). تهران: انتشارات پیام نور.