راهنمای آماده‌سازی و ارائۀ مقالۀ پژوهشی

مواردی که لازم است نویسندگان محترم در تنظیم مقالات خود رعایت فرمایند به این شرح است:

*  ساختار مقاله و موارد الزامی در آن

نوع مقالات و ساختار آنها در مجلۀ علمی منظر به شرح زیر است: 

1. مقالۀ علمی (شامل مقالات پژوهشی، مقالات مروری و مطالعۀ موردی)
2. نقطه نظر
3. مقالۀ کوتاه

در راستای سیاست‌های نشریه، در بخش مقالات علمی (پژوهشی، مروری و مطالعۀ موردی)، تنها پژوهش‌های کیفی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند؛ پژوهش‌هایی که توصیفی نباشند و بر تحلیل‌های نویسنده مبتنی باشند. لذا پژوهش‌هایی که آزمون‌پذیری یک فرضیه از پیش ثابت‌شده را - اغلب به وسیلۀ سنجش آماری- می‌آزمایند، تکیه صرف به پرسشنامه دارند، تکنیکی و فنی‌اند یا در بررسی‌ها تکیه به فرمول دارند، پژوهش‌های کمّی و پژوهش‌های صرفاً گردآوری‌شده (کلاژگونه) پذیرفته نخواهند شد. موضوع مقاله باید در زمینۀ پژوهش‌های نظری منظر به عنوان مبحث مشترک حوزه‌های هنر، محیط، شهر، معماری و میراث فرهنگی باشد. موضوع باید بدیع باشد و موجب ارتقای سطح دانش در حوزه‌های ذکرشده شود؛ در عین حال پرهیز از کلی‌گویی، دوری از تعصب به مسئله و مستدل بودن مطالب نیز باید مد نظر قرار گیرد.

به‌طور خلاصه، عوامل زیر باعث عدم‌تأیید مقاله در مرحلۀ نخستِ ارسال می‌شود:

1. عدم سنخیت با موضوع مجله

2. ضعف رویکرد کیفی در پژوهش و اتکای غالب به سنجش‌های آماری

3. تکنیکی بودن و دوری از جنبه‌های نظری

4. غلبۀ حالت گردآوری، انشایی یا گزارشی در محتوای مقاله

5. تکراری بودن محتوای مقاله (قسمت اعظم سؤال یا فرضیۀ مقاله قبلاً در مقالات دیگر بررسی شده باشد).

مقالات پس از پذیرش، باید به‌صورت تمام متن به انگلیسی ترجمه شوند. ترجمۀ تمام متن مقاله قبل از چاپ باید به تأیید ویراستار انگلیسی مجله برسد و چنانچه مورد تأیید نباشد مجدداً برای اصلاح و ویرایش به نویسنده بازگردانده خواهد شد.

از نویسندگان محترم درخواست می‌شود برای جلوگیری از اتلاف وقت و تسریع در روند دریافت، داوری و پذیرش مقالات، از بارگذاری مقالات ناقص یا مقالاتی که با رویکرد مجله تطابق ندارند خودداری کنند.

  *  بخش‌های اصلی مقاله

 عنوان: عنوان مقاله باید کمتر از 20 واژه باشد، روشن و بیانگر موضوع پژوهش باشد، تکراری نباشد، تطویل بلاضرورت نداشته باشد و خطابی یا شعرگونه نباشد.

چکیده: خلاصه‌ای از مقاله است که طرح کلی، روش پژوهش و نتایج مقاله را بیان می‌کند. چکیده باید ساختارمند و شامل تیترهای بیان مسئله، سؤال یا فرضیۀ تحقیق، هدف، روش تحقیق و نتیجه‌گیری باشد. چکیده نباید دربرگیرندۀ کوته‌نوشت یا اصطلاحات تخصصی تعریف‌نشده باشد. چکیدۀ مقاله باید حداکثر 300 کلمه باشد.

واژگان کلیدی: نویسنده باید واژگان اصلی مرتبط با موضوع مقاله را در پایان چکیده با عنوان واژگان کلیدی بیان کند. واژگان کلیدی نباید تکرار واژه‌های به‌کاررفته در عنوان مقاله باشد و باید بین 4 تا 6 واژه باشد که با ویرگول از یکدیگر جدا می‌شوند.

مقدمه و بیان مسئله: مقدمه مدخل مقاله و کلام نویسنده است که به شرح مسئله می‌پردازد؛ همچنین مقدمه باید دلایل ضرورت انجام پژوهش و هدف از انجام پژوهش را بیان کند. سؤالات پژوهشی و اهداف پژوهش نیز در مقدمه بیان می‌شوند.

پیشینۀ تحقیق: در پیشینۀ تحقیق، تحقیقات انجام‌شدۀ مرتبط با موضوع (مقالات علمی و گزارش‌های چاپ‌شدۀ مرتبط) بررسی و نتایج و دستاوردهای این تحقیقات به‌طور خلاصه بیان می‌شود. در پیشینه باید تفاوت رویکرد و روش مقالۀ حاضر با مقالات پیشین بیان شود.

مبانی نظری: تعاریف، مفاهیم و مباحث نظری مرتبط با موضوع، که در انجام پژوهش مورد استفاده قرار گرفته‌اند، باید در بخش مبانی نظری بیان شوند. مبانی نظری تحقیق در واقع پشتوانۀ تحلیلی مقاله را شکل می‌دهد و فرضیۀ مقاله به آن متکی است. مبانی نظری نباید صرفاً شامل تعاریف و مفاهیم پایه‌ای باشد که در روش انجام پژوهش و نتایج آن تأثیر چندانی ندارند.

روش تحقیق: مراحل و نحوه انجام پژوهش -که در چکیده به آن اشاره شده بود- باید به‌طور کامل و با ذکر جزئیات در این بخش توضیح داده شود. روش انجام پژوهش باید به‌طور دقیق مشخص شود تا پژوهشگران بعدی، در صورت نیاز، بتوانند از همان روش برای انجام پژوهش‌های مشابه یا تکمیل پژوهش فعلی استفاده کنند.

بحث: یافته‌های پژوهش، پاسخ به سؤالات پژوهشی و، در صورت وجود فرضیه، شواهد اثبات یا عدم اثبات فرضیه در این بخش ارائه می‌شود. همچنین نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش‌های مشابه و پیشینۀ تحقیق مقایسه می‌شود و هم‌راستایی، تفاوت و به‌طور کلی نسبت نتایج پژوهش حاضر با پژوهش‌های مرتبط قبلی بیان می‌شود.

نتیجه‌گیری: در این بخش یافته‌های مقاله بررسی و دستیابی یا عدم دستیابی به اهداف پژوهش و دلایل رد یا اثبات فرضیه‌(ها) بیان می‌شود؛ در نتیجه‌گیری، مقدمه، ارجاع و دلیل آورده نمی‌شود.

تقدیر و تشکر: در بخش تقدیر و تشکر باید نام و عنوان افراد، گروه‌ها و مؤسساتی که به‌صورت مادی یا غیرمادی بر روند انجام پژوهش اثرگذار بوده و موجب پیشرفت آن شده‌اند ذکر شود.

اعلام عدم تعارض منافع: نویسندگان باید در پایان مقاله (پیش از فهرست منابع) عدم تعارض منافع خود را در انجام پژوهش بدین صورت اعلام کنند: نویسندگان اعلام می‌دارند که در انجام این پژوهش هیچ‌گونه تعارض منافعی برای ایشان وجود نداشته است. (تعارض منافع به حالتی گفته می‌شود که منافع شخصی مادی یا غیرمادی نویسنده یا نویسندگان با نتایج پژوهش در تعارض باشد و این موضوع بر روند انجام پژوهش یا اعلام صادقانۀ نتایج تأثیر بگذارد.)

پی‌نوشت‌ها: توضیحات اضافه بر متن، اعلام، علائم اختصاری، کوته‌نوشت‌ها و معادل لاتین واژه‌ها باید به‌صورت پی‌نوشت‌ (Endnote) در انتهای مقاله آورده شود و نه پانویس (Footnote) در هر صفحه، همچنین پی‌نوشت‌ها حتماً ازطریق Insert Endnote نرم‌افزار Word وارد شده باشند و نه به‌صورت دستی. روی کلمات بخش چکیده و واژگان کلیدی هیچ پی‌نوشتی افزوده نشود.

فهرست منابع: مشخصات کامل منابعی که در نگارش مقاله از آن‌ها استفاده شده است باید در انتهای مقاله ذکر شود. منابع استفاده‌شده در مقاله باید حتی‌الامکان جدید و در ده سال گذشته منتشر شده باشند. ارجاع به مقالات علمی منتشرشده در مجلات معتبر نسبت به استفاده از کتاب و مقالات کنفرانس و مطالب برداشت‌شده از سایت‌های اینترنتی ارجحیت دارد. نحوۀ ارجاع‌دهی درونِ متن و دستورالعمل تنظیم منابع را می‌توانید در بخش راهنمای ارجاع‌دهی و تنظیم منابع در منوی راهنمای نویسندگان ببینید.

  • سایر موارد

به‌جز رعایت ساختار اصلی مقاله، موارد دیگری نیز وجود دارند که توجه به آن‌ها ضروری است و موجب افزایش دقت اثر و ارتقای کیفیت آن می‌شود. از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: یک‌دستی در به‌کار بردن اصطلاحات تخصصی، یک‌دستی در زبان و روان و خوانا بودن مقاله، دقت در استفاده از منابع و ارجاع‌دهی صحیح، یک‌دست بودن روش ذکر تاریخ‌ها در سراسر مقاله (بدین معنی که همۀ تاریخ‌ها هجری شمسی یا هجری قمری یا میلادی باشند)، استفادۀ به‌جا و متناسب از تصویر، نمودار و جدول برای روشن‌تر شدن موضوع، رعایت اصول مجله، از جمله برای تنظیم تصاویر، نمودارها و جداول. نحوۀ تنظیم متعلقات متن (جدول، تصویر) و روش ارجاع‌دهی و تنظیم منابع را در ادامه ببینید.

متعلقات متن: در صورتی که بدنۀ مقاله شامل متعلقاتی مانند جدول، نمودار، تصویر و نقشه باشد، برای تنظیم این موارد لطفاً به دستورالعمل زیر توجه نمایید:

* جدول:

-   جدول باید دارای ردیف و ستون باشد و هر ردیف و هر ستون آن شاخص (یا عنوان) مستقل داشته باشد؛ ردیف‌ها و ستون‌های جدول باید به هم مربوط باشند و از برهم‌کنش و مقایسۀ ردیف و ستون نتیجه‌ای منطقی حاصل شود.

-   اطلاعات فقط درصورتی باید در قالب جدول ارائه شوند که این قالب از طریق خلاصه‌سازی به ارائۀ بهتر و گویایی مطالب کمک کند، بنابراین متن‌های طولانی و تصاویر حتی‌الامکان نباید در قالب جدول ارائه شوند.

-   هر جدول باید طوری تنظیم شود که حداکثر از یک صفحه تجاوز نکند. جدولی که مطالب آن بیش از یک صفحه باشد باید در قالب متن مقاله ارائه شود.

-   جدول‌ها حتماً شماره، شرح و مأخذ داشته باشند و پس از ارجاع در متن مقاله در جای مناسب قرار بگیرند.

-   در متن با ذکر شماره به همۀ جداول ارجاع داده شود.

* تصویر:

-   تصاویر، نمودارها و نقشه‌ها همگی با عنوان «تصویر» و پس از ارجاع در متن در محل مناسب قرار بگیرند.

-   تصاویر مربوط به مقاله باید مستند (همراه با ذکر کامل مأخذ)، غیر تزئینی و از ارکان مقاله باشد.

-   در متن با ذکر شماره به همۀ تصاویر ارجاع داده شود.

-   در کنار محورهای نمودارها حتماً واحد یا توضیح مربوط مشخص شود.

-   کنار نقشه‌ها حتماً مقیاس (scale) آن‌ها درج شود.

-   مجموع تعداد تصاویر و جداول حداکثر 10 عدد پیش‌بینی شود.

-   تصاویر نباید از منابع غیر معتبر مانند وبلاگ یا سایت‌های غیرعلمی گرفته شده باشد.

 *  نحوة ارائه مقاله

 -  مقالات باید صرفاً از طریق سایت ارسال شوند. به مقالاتی که از طریق ایمیل یا به‌صورت چاپی به مجله ارسال شوند ترتیب اثر داده نخواهد شد.

 -  با برنامه رایانه‌ای Word (برای نسخۀ فارسی با قلم BNazanin13 و فاصله خطوط single؛ و برای نسخۀ انگلیسی با قلم Times New Roman 11، و فاصله خطوط single) حروف‌چینی شده و فاقد اشتباهات تایپی باشد.

 - متن مقاله (بدون احتساب کلمات داخل جداول) در حدود 4000 کلمه باشد.

 - عنوان مقاله باید کمتر از 20 واژه باشد.

 - چکیدۀ فارسی بیش از 300 کلمه نباشد.

 - واژگان کلیدی حداکثر 6 واژه باشد.

 - همراه مقاله یک فایل جداگانه نیز ارسال شود که موارد زیر در آن درج شده باشد (موارد مذکور در فایل اصلی مقاله درج نشود): 

  • عنوان مقاله

  • نام نویسندگان (از نویسندگان درخواست می‌شود حتماً شناسۀ ارکید داشته باشند و شناسۀ خود را به همراه مشخصات ارسال نمایند.)

  • اطلاعات مربوط به سمت، وابستگی سازمانی، رتبۀ علمی و اطلاعات تماس نویسندگان

  • نشانی پستی، ایمیل، تلفن و اطلاعات تماس نویسندۀ مسئول مقاله

 - تصاویر (و نمودارهای) مقاله با شمارۀ مربوط نام‌گذاری و با فرمت JPEG و حداقل رزولوشن 300dpi به‌صورت فایل‌های مجزا بارگذاری شوند.

 - جدول‌ها حتماً به‌صورت فایل Word ارسال شوند و متن درون جدول با مشخصات زیر تنظیم شود:

  •  جداول فارسی با اندازه 10 و قلم Bnazanin و جداول انگلیسی با اندازۀ 9 و قلم  Times new roman