تکوین یک پیاده‌راه؛ مؤلفه‌های کالبدی یا رفتار جمعی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران، ایران

2 دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

فضای شهری تنها یک مفهوم کالبدی نیست، بلکه کنش تعاملات شهروندی و فعالیت‌های شهری را نیز در بر‌می‌گیرد و در حقیقت با حضور انسان و فعالیت اوست که معنا می‌یابد. پیاده‌راه به عنوان یکی از فضاهای شهری نقش مهمی در ارتقای فعالیت‌های اجتماعی‌-‌فرهنگی جامعه ایفا می‌کند. حرکت عابر پیاده در پیاده‌راه‌ها، به واسطۀ طراحی مناسب و شناختِ مبتنی‌بر جنبه‌های منظرین شهر، موجب افزایش ادراک، ارتقای هویت و احساس تعلق به محیط و زیبایی می‌شود. یکی از تحولات اخیر در گرایش‌های جدید شهرسازی جهان، توجه به حرکت پیاده و نیازهای او به عنوان یک موضوع فراموش‌شدۀ مهم شهری است. این مقاله بر آن است تا با معرفی خیابان پرنسس (Princes Street) در شهر ادینبورگ، عوامل مؤثر بر کارآمدی این خیابان را به عنوان یک خیابان پیاده‌مدار بیان کند. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که با مراجعه به سیر تاریخی و تحولات خیابان پرنسس، روند تغییرات و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری این محور را به عنوان پیاده‌راه بررسی کرده است. در نتیجه مهم‌ترین مؤلفه برای پیاده‌راه‌کردن را حضور فعال افراد و پیاده‌راه‌شدن را عاملی برای تسهیل در رفت‌وآمد و امنیت افراد بیان می‌کند و با درنظر‌گرفتن این مؤلفه در هر پیاده‌راه نحوۀ شکل‌گیری آن را به دو صورت پیش‌نیاز و پس‌نیاز در نظر می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Creation of a Walkway: Physical Features or Public Behaviors?

نویسندگان [English]

  • Leila Tashakori 1
  • mohamad reza mehrabani golzar 2
1 University of Tehran, Iran.
2
چکیده [English]

An urban space is not only a physical concept but also includes social interactions and urban activities. In fact, it finds its meaning through the presence of people and their activities. A walkway, as an urban space, has a substantial role in elevating the socio-cultural activities in the society. With proper design and recognition based on the city’s landscapes, pedestrian movements in walkways improve the identity, the power of perception, the sense of attachment to the landscape and the aesthetical elements of a view. One of the recent trends in urban design is the focus on pedestrian movements and their needs as an important, once neglected subject in cities. By looking at Princess Street in Edinburgh, this study tries to identify the critical attributes for a successful pedestrian-based street. This study is explanatory-analytical; it refers to historical evolutions and transformations of Princess Street to examine the important factors which played a part in the formation of the street. We find that the most important factor in such walkways is the active presence of people. This study also emphasizes on the emergence of pedestrian walkways as a way of facilitating movement and safety for the people and checks to see if walkways are a pre-requisite or a post-requisite in obtaining these qualities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Space
  • Street
  • Walkway
  • Princess Street
آتشین‌بار، محمد. (1389). منظر خیابان، تحلیل نسبت کالبد و معنا در خیابان انقلاب. مجلة منظر، 2(11) : 38-43.
پاکزاد، جهانشاه. (1386). مقالاتی در باب طراحی شهری. گردآورنده : الهام سوری. تهران: نشر شهیدی.
چرخچیان، مریم. (1396). زندگی روزانه در خیابان. مجلة منظر، 9(39):  60-79.
حاجی‌علی‌اکبری، کاوه. (1396). شناسایی شاخص‌های مؤثر بر تحقق پایداری محله از جنبة کارکردی؛ موردپژوهی: محلات دارای بافت فرسوده در شهر تهران. مجلة باغ نظر، 14(51): 45-60.
حبیبی، سید‌محسن. (1380). مسیر پیادة گردشگری. فصلنامة هنرهای زیبا، 9: 59-43.
حیدری، علی‌اکبر، امیرحاجلو، الهام، کارخانه، معصومه و احمدی‌فرد، نرگس. (1392). ارزیابی نقش منظر فضاهای جمعی در کیفیت شهری، نمونة موردی: منطقة یک تهران. آرمان‌شهر، 5(11): 323-335.
شیخی و رضایی. (1396). ارزیابی کیفیت محیطی فضاهای شهری پیاده‌مدار و پاسخ‌دهی اجتماعی (نمونة موردی: خیابان فردوسی شهر ایلام). نشریة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 29: 93-83.
عاشوری، علی. (1389). بررسی نقش پیاده‌راه در حیات شهر. مجلة منظر، 2(8): 47-44.
کاشانی‌جو، خشایار. (1389). بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای عمومی شهری. هویت‌شهر، 4(6) : 106-95.
کالن، گوردن. (1377). گزیدة منظر شهری. ترجمه : منوچهر طبیبیان.تهران : دانشگاه تهران.
معینی، سیدمحمدمهدی. (1386). رفتار عابر پیاده، در ارتباط با مکان‌های مسکونی و تجاری، مطالعة موردی: منطقة 6 شهرداری تهران. تهران، نشریة هنرهای زیبا، 32: 26-15.
منصوری، سیدامیر، کریمی‌مشاور، مهرداد و نگین‌تاجی، صمد. (1391). طراحی پیاده‌راه‌ها در شهر تهران، با تمرکز بر نیازهای اجتماعی. تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
Cohen, N. (Ed.). (2010). Green cities: An A - to-Z guide (Vol. 4). California: Sage
Gosling, D. (1996). Gordon Cullen: Vision of Design, Academy Editions.Hoboken: Wiley.
Hayden, D. (1995). The power of Place: Urban Landscapes as Public History. Cambridge: MIT Press
Hassklau, C. (1990). the pedestraian and city Traffic. London: Belhaven press.
Jacobs, J. (1965). the Death and Life of Great American Cities. Harmonsworth: Penguin.
Mateo-Babiano, I. (2003). Pedestrin Space Management as a Strategy in Achieving Sustainabl Mobility. Available from: http://www.oikos-international.org (accessed 25 May 2018).
Newman, L. Waldorn, L. Dale, A. Carriere, K. (2008). Sustainable urban community development from the grassroots: Challenges and opportunities in a pedestrian street initiative. Local Environment, 13, (2): 129-139.
Tibbalds, F. (1992). Making People Friendly Towns: Improving The Public environment in Towns and Cities. Harlow: Longman Press.
Van Kamp, I. (2003). Urban environmental quality and human well-being Toward a conceptual framework and demarcation of concepts: a literature study. Landscape and Urban Planning, 65: 5-18.