دکتری معماری / دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز
چکیده
فهم زیبایی همواره یکی از دغدغه‌های اندیشمندان و فلاسفه در طی قرون مختلف بوده است. در دهه‌های اخیر زیبایی‌شناسی منظر به‌عنوان رویکردی مؤثر در شناخت و ادراک محیط توانسته است نقشی برجسته در ادبیات موضوعی منظر ایفا نماید. به همین دلیل شناخت جهت‌گیری‌های گوناگون در طراحی زیبایی‌شناسی منظر و شاخص‌های ترجیح زیبایی‌شناسی در منظر شهر ازجمله ضروریات مورد بررسی در این زمینه است. این مقاله با طرح این سؤال آغاز می‌شود که نسبت شاخص‌های زیبایی‌شناسی محیط در منظر شهر چیست؟ جهت پاسخ به این سؤال این فرضیه که می‌توان با مدون ساختن شاخص‌های زیبایی‌شناسی به مدلی جهت فهم و درک زیبایی محیط بر مبنای اجزاء شکل‌دهندۀ آن رسید شکل‌گرفته است. روش تحقیق این مقاله از نوع کیفی بوده و با استدلال منطقی به‌واسطۀ مطالعات کتابخانه‌ای به‌مرور ادبیات موضوع در حوزه زیبایی‌شناسی منظر شهر پرداخته است که از طریق مطالعات منابع مرتبط و مرور جامع آن شاخص‌های زیبایی‌شناسی به‌دست‌آمده است. ضمناً رویکردهای مختلف زیبایی‌شناسی در منظر شهر نیز بررسی و تحلیل‌شده است تا بتوان به ارتباطی معنادار بین شاخص‌های به‌دست‌آمده و رویکردهای اشاره‌شده دست یافت. جهت پیشنهاد کردن مدلی مفهومی در این مقاله، چهار کلیدواژه اصلی شامل حس، ادراک، مفهوم و قضاوت زیبایی‌شناسی که به شناخت زیباشناسی منظر شهری اشاره دارند شناسایی شد. در پایان مدل پیشنهادی تحقیق، برگرفته از ادبیات موضوع تدوین‌شده است که نشان می‌دهد زیباشناسی منظر شهری شامل چهار مرحله : مطالعه عناصر عینی منظر شهری؛ مطالعه عوامل سازمانی عناصر که منجر به پتانسیل برانگیختگی می‌شوند؛ مطالعه ویژگی‌های ذهنی مشتق شده شکل محیطی و مطالعه پاسخ زیباشناختی انسان به محیط است.
The concept of beauty has been always an important concern for philosophers and scientists. In recent decades, landscape aesthetics as an effective approach in recognition and understanding the environment, has played an important role in landscape literatures. Therefore, recognizing different orientations in designing landscape aesthetics and indices for preferences in aesthetics have been considered necessary for studying in this field. This paper has started by proposing this question: what is the ratio of indices of environmental aesthetics in urban landscape. To answer this question, it can be proposed that, through formulating the aesthetic indices, a model to understand the beauty of the environment based on its constituent components can be achieved. Methodology of this study is qualitative and the literature in the field of urban landscape aesthetics have been studied through library studies while aesthetic indices were achieved using logical reasoning and studying relevant resources. Furthermore, different approaches in urban landscape aesthetics have been studied and analyzed in this paper, in order to find a meaningful relation between indices and respective approaches. In order to suggest a conceptual model, four main keywords were identified that indicate on urban landscape aesthetic, including: sensation, understanding, conception and aesthetic judgment. Finally the suggested model suggests aesthetic of urban landscape include four stages: study of objective elements in urban landscape, study of organizational factors of elements that lead to excitation potential, study of intellectual property derived from environment and study of aesthetic response of human to the environment.
ابتدای صفحه