باغ به روایت نقاش

نویسنده

استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

تصویر باغ در مینیاتور ایرانی، اغلب، گزیده‌ای از کل باغ است در موقعیت‌هایی غیرواقعی. مهم‌تر از همه، دیوار باغ است که با خطی بُرنده، محیط باغ را از بیرون آن جدا می‌کند. سپس آب‌نما، که غالباً به‌صورت پلان از بالا دیده می‌شود با ماهیان و پرندگانی که روی آن شنا می‌کنند، بعد، سراپرده‌ای که شخصیت اصلی بر تختی در آن نشسته و در آخر بخش‌هایی از عمارت‌های باغ که بی‌آنکه تصویر واضحی از معماری به دست دهد، پنجره‌هایی را به روی باغ و بلکه بیرون آن می‌گشاید. درختانی خاص، همچون سرو و شکوفه پشت‌صحنه را آرایش می‌کنند. شخصیت‌های داستان در لابه‌لای عناصر باغ چیده می‌شوند. می‌توان مفهوم باغ را در نظر هنرمند نقاش چنین قرائت کرد : باغ، صحنه‌ای آذین‌شده از آب و منظره سبز است که آدمیان برای حظ بصر و فهم طبیعت، در آن و بر آن، جایگاه‌هایی برای خود برپا می‌کنند. باغ، منظر اختلاط انسان و طبیعت است و جای سرخوش. روابط عاشقانه، دیدار دوستان و بار عام در چنین منظری رخ می‌دهد. باغ جای نظر است به انسان و به طبیعت؛ تا از آن راه به عالمی ناشناخته و مطلوب صعود کند. باغ، صحنه‌ای شورانگیز از ارتباط‌های انسان و طبیعت است. و نکته مهم آن‌که این صحنه، همیشه منظری درونی است که با دیواری از دنیای بیرون، که جای تأمل نیست، جدا گشته است. دیوار، به‌عنوان عنصر فعال و اصلی صحنه روایت باغ، وظیفه تبیین دو دنیای درون و بیرون را به عهده دارد. دیوار باغ نزد هنرمند نقاش، رمزی است که معنا در درون آن یافتنی است. تصویر روی جلد این شماره، مینیاتور «سلیمان و بلقیس» اثر «قدیمی» است که در سال 539-549 ه.ق. ترسیم شده و مربوط به روایت هفت اورنگ «عبدالرحمان جامی» است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Garden, Narrated By the Painter

نویسنده [English]

  • Seyed-Amir Mansouri
چکیده [English]

Gardens in Persian miniatures are portrayed in a fairy location. Wall is an important element separating the garden from its surroundings by a cutting edge. Waterfront is conveniently located next to it. Looking from above, we will see the waterfront as a pond with fish and birds in. Adjacent to the waterfall, there is a royal court where the masters or mistresses are sitting and chattering. The architecture of other parts is not clear, though they mirror some of minor features of garden and the nearby. Cypresses and blossoms decorate the garden. Figures are being entangled to the elements of the garden. The garden as a concept in its painter’s mind is a scenery decorated by water and green view. The concept that mankind uses to perceive the nature and find his own status. Garden, as a symbol of ecstasy, is a place where human intermixes with nature. That is why romantic relationships and friendly reunions are generally held at such a scene. Garden also reflects the desire of human or nature for ascending through the unknown to see his or its dream world. Garden is sensational scenery of relationship between human and nature, an inner place separated from outside by a wall. This implies that wall in a Persian painter’s viewpoint is a code full of definitions. The image on the cover of this issue is an antique Miniature drawn at 539-549 A.H. based on the story "Solomon and Balkis" of "Haft Awrang" by Jami.