پدیدارشناسی منظر کوشک در سیستم باغ شاه و آسیب‌شناسی تحولات آن در ادوار مختلف

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدعو دانشگاه فنی و حرفهای یزد، یزد، ایران.

2 گروه معماری، دانشکدۀ معماری، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد یزد، ایران.

چکیده

باغ شاه یکی از آثار واقع در مجموعۀ باغستان شهری عباس‌آباد بهشهر متعلق به دوران صفویان است. این باغ و کوشک آن در بازه‌های زمانی مختلف به‌خصوص در دوران معاصر، دچار تحولاتی شتاب‌زده، سلیقه‌ای و تزئیناتی بزک‌مانند شده است که آسیبی جدی بر اصالت و هویت اثر تلقی می‌شود. فرضیۀ پژوهش آن است که آسیب‌های تحولات نابه‌جای باغ ناشی از خروج کوشک از نگرش سیستمی و کل‌نگر باغ در ازای سطحی‌نگری و جزءنگری به آن است. این مقاله سعی دارد با پدیدار‌شناسی منظر کوشک به‌عنوان نقطۀ عطف باغ آسیب‌ها و تحولات نابه‌جای آن را در ادوار مختلف ارزیابی کند. تحقیق حاضر به‌صورت کیفی با روش توصیفی-تحلیلی و پدیدارشناسی به‌واسطۀ اطلاعات میدانی و اسنادی انجام شده است.
نتایج تحقیق نشان داد، کوشک با تأسی از نگرش سیستمی و کل‌نگر در هماهنگی با سیستم باغ پدید آمده است. گسست نظام‌ها در نگرش جزء‌نگر در ادوار بعد موجب خروج کوشک از سیستم کل‌نگر شده است. ثمرۀ این نگاه سطحی و جزء‌نگر نادیده‌انگاشتن یک کل نظم‌دهندۀ هدفمند، ورود تغییرات نابه‌جا و سلیقه‌های مختلف، الگوبرداری از کالبدهای مغایر با معنا، هدف و هویت منظر کوشک، در دوران حاضر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Phenomenology of the Pavilion View in the "Bagh-e-Shah" and Pathology of its Developments in Different Eras

نویسندگان [English]

  • Farzane Sadat Dehghan 1
  • Keyvan Forghani 2
1 Adjunct Professor of Technical and Vocational University, Yazd, Iran.
2 College of Art and Architetcture, Islamic Azad University, Yazd Branch, Iran.
چکیده [English]

Statement of the problem: "Bagh-e-Shah" (The king's garden) is one of the structures in Abbasabad urban gardens complex in Behshahr, which dates back to the Safavid era. The garden and its pavilion have experienced hasty and subjective changes, and adorned decorations through time, particularly in contemporary times, which are deemed severe damages to the authenticity and identity of the place.
Hypothesis: The harm due to the misled changes in the garden caused by the separation of the pavilion from the systemic and general approach toward the garden is because of superficial and partiality view toward it.
Objective: This article seeks to assess the damages and misplaced changes of the pavilion in different eras by the phenomenology of the pavilion's view as a turning point of the garden.
Methodology: The present study has been done qualitatively, by descriptive-analytical method and phenomenology using field and documentary information.
Conclusion: The results revealed that the pavilion was built following a systematic and holistic approach in harmony with the garden system. The break of the systems in the atomistic attitude in succeeding times led to the withdrawal of the pavilion from the holistic system. The fruit of this view is the disregard of a profitable regulating whole, the advent of misplaced settings and different styles, the duplication of bodies contradicting the meaning, direction, and identity of pavilions view today.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bagh-e-Shah
  • pavilion's View
  • Phenomenology
  • Systemic approach
  • اعتضادی، لادن و بینا، محمد جواد. (1394). بررسی کوشک هشت+بهشت اصفهان، در مقام نظرگاه. صفه، 25(3)، 35-64.
  • براتی، ناصر؛ آل‌هاشمی، آیدا و میناتور سجادی، آرمان. (1396). جهان+بینی ایرانیان و شکل+گیری الگوی محوری باغ ایرانی. منظر، 9(41)، 6-15.
  • پیرنیا، محمدکریم. (1384). سبک+شناسی معماری ایرانی (تدوین: غلامحسین معماریان). تهران: سروش دانش.
  • تمیم‌داری، احمد. (1372). عرفان و ادب در عصر صفوی. تهران: حکمت.
  • تیموری گرده، سعیده و حیدر نتاج، وحید. (1393). نظرگاه عنصر اصلی تصویرشده از باغ در نگاره+های نمایش+دهندۀ باغ ایرانی، باغ نظر، 11(30)، 15-26.
  • جوادی، شهره. (1386). اماکن مقدس در ارتباط با طبیعت. باغ نظر، 4(8)، 12-22.
  • حیدرنتاج، وحید و رضازاده، اسحق. (1394). همنشینی آب و گیاه و نظرگاه، به دنبال کهن+الگوی باغ ایرانی. منظر، 7(33)، 48-55.
  • دانشدوست، یعقوب. (1369)، باغ ایرانی (سخنرانی در دانشکدۀ معماری دانشگاه ملی ایران). فصلنامه اثر، 11(18و 19)، 214-224.
  • رضایی‌مود، فریال. (1383). باغ+های ایرانی از نگاهی دیگر. معماری و شهرسازی، (79و 78)، 26-31.
  • زرین‌کوب، عبدالحسین. (1364). از کوچۀ رندان. تهران: امیرکبیر.
  • سبحانی تبریزی، جعفر. (۱۳۷۵).مدخلمسائلجدیددرعلمکلام. قم: امام صادق علیه اسلام.
  • شاهچراغی، آزاده. (1395). پارادایم+های پردیس. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی.
  • عالمی، مهوش. (1390). نمادپردازی در باغ ایرانی: حس طبیعت در باغ+های سلطنتی صفوی. منظر، 3(17)، 6-13.
  • قبادیان، وحید. (1394). سبک+شناسی و مبانی+ نظری در معماری معاصر ایران. تهران: علم معمار.
  • کتلر، آلانا. (1397). تقویت کارکرد مغز با طبیعت+گردی (ترجمۀ رسول شاکری و سارا شاکری). قابل دسترس در: www.Takbook.com.
  • گروتر، یورک کورت. (1390). زیبایی+شناسی در معماری (ترجمۀ جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  • متدین، حشمت‌اله و متدین، رضا. (1394). معماری کوشک، کوشک+های نه+قسمتی در باغ ایرانی. منظر، 7(33)، 32-39.
  • متدین، حشمت‌اله. (1389). علل پیدایش باغ+های تاریخی ایران. باغ نظر، 7(15)، 51-62.
  • مقدادی، زهرا و موسوی گیلانی، سیدرضی. (1395). معنویت و حکمت در معماری سبک چهارباغ در دوران صفوی. الهیات هنر، 3 (5)، 31-7.
  • ملگونف، گریگوری والریانو ویچ. (1364). سفرملگونف به سواحل جنوبی دریای خزر (ترجمۀ مسعود گلزاری). تهران: دادجو.
  • منصوری، سیدامیر. (1383). تماشای صحرا: تأملی در زیبایی+شناسی منظره در شعر حافظ. باغ نظر، 1(1)، 71-84.
  • منصوری، سیدامیر. (1384). درآمدی بر زیبایی+شناسی باغ ایرانی، باغ نظر، 2(3)، 58-63.
  • منصوری، سیدامیر. (1398). منشأ زیبایی در باغ ایرانی. منظر، 11(47)، 3.
  • منصوری رودکلی، سمیرا. (1390). بازشناسی جایگاه باغ شاه در شهر اشرف+البلاد از دورۀ صفوی تا امروز. مرمتو معماری ایران، 1(2)، 17-30.
  • منصوری رودکلی، سمیرا؛ دانشدوست، یعقوب و ابوئی، رضا. (1395). بازخوانی سیمای اصیل باغ شاه اشرف البلاد (بهشهر) در دوره+های مختلف تاریخی. نامۀ معماری و شهرسازی، 9(17)، 59-41.
  • نقره‌کار، عبدالحمید. (1389). مبانی نظری معماری. تهران: دانشگاه پیام+نور.
  • هاشمی‌زادگان، سیدامیر و شیبانی، مهدی. (1395). باغ ایرانی هستی نوشونده. باغ نظر، 13(45)، 5-12.
  • Ding, W. & Lin, X. (2009).Information Architecture: The Design and Integration of Information Spaces. San Rafael: Morgan& Claypool.
  • Scott, J. (2006). Social theory: In Central Issues in Sociology. London: Sage.
  • Selhub, E. M. & Logan, A. (2012). Your Brain on Nature: The Science of Nature’s Influence on Your Health, Happiness, and Vitality. Ontario: Wiley.
  • Jordan, M. (2015).Nature and Therapy: Understanding Counselling and Psychotherapy in Outdoor Spaces. New York: Routledge.
  • Kaplan, R. (1972). Some psychological benefits of gardening. Environment and Behaviour, (27), 145-162.
  • Kellert, S. R.(2005).Building for Life, Designing and Understanding the Human-Nature Connection. Washington: Island.
  • Norberg-Schulz, C. (1982). Genius loci: Landschaft, Lebensraum, Baukunst. Stuttgart: Klett-Cotta.