گونه‌شناسی پیاده‌راه، بام تهران به مثابه یک پیاده‌راه طبیعی- اجتماعی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

پیاده‌راه‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر ادراک منظر نقش مهمی در ارتقای فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی در جامعه دارند. نقشی که ابتدا باعث شناخت و درک مخاطب از منظر شده و سپس ثبت خاطرات جمعی و فردی را نیز به دنبال خواهد داشت. این راه صرفاً مسیری برای رسیدن از نقطۀ یک به نقطۀ دو نیست؛ بلکه فراتر از نقش ابتدایی آن یعنی گذر مبداء- مقصدی است. پیاده‌راه‌ها تصاویر مهم مخاطب از منظر را می‌سازند. راه مفهومی در بطن خویش دارد که غایت آن داشتن مبداء و مقصد نیست، ادراک در مسیر راه صورت می‌گیرد و مقصد با آن معنی می‌یابد. قرارگیری و توسعه شهر تهران در دامنه رشته کوه‌های البرز، ظرفیت و پتانسیل‌های تاریخی، طبیعی و توپوگرافیک حاصل از این استقرار، باعث شده است تا این لبه‌های منظرین نقش مهمی در تعامل مخاطبان با آن و هویت‌بخشی به شهر تهران داشته‌ باشد. مسیر پیادۀ بام تهران در قسمت شمالی منطقۀ یک تهران، یکی از مهم‌ترین پیاده‌راه‌های برون شهری تهران در طبیعت بکر کوهستانی است و باعث ایجاد فضاها و نظرگاه‌های طبیعی و شهری در طول مسیر راه شده که منجر به خوانش و ادراک طبیعت و شهر می‌شود. این پیاده‌راه با تلفیقی از ویژگی‌های طبیعی و تعاملی باعث ایجاد فضای جمعی شده است که بخشی از هویت خود را از شهر و بخش دیگر را از طبیعت گرفته و در واقع باعث پیوستگی در ادراک مخاطبان بین طبیعت و شهر شده‌ است. پژوهش پیش‌رو ابتدا اقسام پیاده‌رو، ویژگی‌ها و ادراکات مخاطبین در آنها را بررسی کرده و سپس لایه‌های منظرین مسیر پیاده راه بام تهران را به عنوان یک پیاده راه طبیعی-اجتماعی، تحلیل کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Categorization of various pedestrians, Bam-e-Tehran's as a natural-social walking trail

نویسنده [English]

  • Farzan Hajirezaei
University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Pathways as one of the striking elements of landscape perceptions play an important role in promoting social and cultural activities in society. Such a role helps the audience perceives the landscape and then saves the collective and individual memories. This way is not merely a route from point 1 to point 2 to go, it goes beyond the elemental role of the origin-destination. Pedestrian pathways present important images of the landscape. The goal of way isn’t only having beginning and destination, but also perception happens on the path and the destination is meant by that.The location and development of the city of Tehran in the range of Alborz Mountains, the historical, natural and topographical potential of this establishment have made these landscape edges play an important role in the interactions of the people with this landscape and formation of its identity. for Tehran. Bam-e-Tehran's pedestrian pathway in the northern part of Tehran's area 1 is one of the most important pedestrian pathway outside the city in the mountainous pure nature that focuses on perception of the nature and the city. This path is a combination of natural and interactive features which has created a communal space that has inherited some parts of its identity from the city and the other parts from nature.in fact it made a connection among the audience's perception, nature and the city. The leading research first reviews the types of pedestrian pathways, its characteristics and perceptions of the users, and then analyzes the landscape layers of Bam-e-Tehran's walking way as a natural-social roadway.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: "pedestrian"
  • "perception"
  • "nature"
  • "path of the Bame Tehran"
• آتشین‌بار، محمد. (1389). منظر خیابان، تحلیل نسبت کالبد و معنا در خیابان. مجلۀ منظر، 2 (11): 38-43.
• تیبالدز، فرانسیس. (1385). شهرهای انسان محور: بهبود محیط شهری در شهرهای بزرگ و کوچک. ت: فیروز جدلی و حسنعلی لقایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
• جیکوبز، جین. (1384). پیاده‌رو و کارکردهای آن. ت :مسعود قاسمیان، اندیشۀ ایرانشهر، 1 (3): 92-103.
• غضنفری، پروانه و جوادی، شهره. (1388). نگاه آیینی به گردشگری ایرانی. مجلۀ منظر، 1 (5): 70-73.
• الکساندر، کریستوفر. (1381). معماری و راز جاودانگی: راه بی زمان ساختن. ت: مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
• لنگ، جان. (1386). طراحی شهری: گونه‌شناسی رویه‌ها و طرح‌ها همراه با بیش از پنجاه مورد خاص. ت: سید حسین بحرینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
• لومقشان، ناتالی. (1396). مراکز خرید در منظر شهر، سازنده یا تخریب‌کننده. مجلۀ منظر، 9 (40): 22-29.
• لینچ، کوین. (1395). سیمای شهر. چاپ دوازدهم، ت: منوچهر مزینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
• مدنی‌پور، علی. (1391). فضاهای عمومی و خصوصی شهر. چاپ سوم، ت: فرشاد نوریان، تهران: انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی.
• مدنی‌پور، علی. (1392). طراحی فضای شهری، نگرشی بر فرایندی اجتماعی- مکانی. چاپ چهارم، ت: فرهاد مرتضایی، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
• منصوری، سیدامیر. (1389). چیستی منظر شهری، بررسی تاریخی تحولات مفهومی در ایران، مجلۀ منظر، 2 (9): 33-30.
• منصوری، سیدامیر. (1395الف). طبیعت، شهر، هنر. مجلۀ منظر، 8 (35): 3-3.
• منصوری، سید امیر. (1395ب). راه به مثابه منظر. مجلۀ منظر، 8 (36):3-3.

• Fishman, R. (2011). Beyond Suburbia: The Rise of the Technoburb. In the City Reader, 5th ed, Edited by Legates, R.T. & Stout, F., London: Routledge.
• Kaplan, S. (1995). The restorative benefits of nature: Toward an Integrative Framework. Journal of environmental psychology, 15 (3): 169-182.
• Rossi, A. (1982). The architecture of the city. Cambridge, Massachusetts: MIT press.