پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-پارادوکس دانهدرشتها45416FAسید امیر منصوریاستادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران0000-0002-2865-6859Journal Article20111220-در بافت های شهری اراضی بزرگی به صورت بایر یا دارای کاربری واحد وجود دارد که در طی دوران شکل گیری شهر به شکل یک دانۀ درشت در میان بافت متراکم اطراف دیده میشود. این اراضی به دلیل ماهیت یکپارچه و غیر قابل نفوذ خود اجازۀ سرایت شبکهراههای شهری و پدیدآمدن کاربریهای گوناگون، مانند آنچه در بقیه شهر رخ داده، را به بافت شهری نمی دهند. در نتیجه در میان بافت متعارف شهری، که دارای دانه بندی همگن و خرد است، دانه های درشتی پدید می آید که نقش مهمی در ادراک شهروندان، کارکرد و منظر شهر و همچنین روابط اجتماعی ساکنان محدوده خود دارد؛ دانه درشتها اغلب با دیواری صلب و طولانی خود را از محیط جدا می کنند، معابر منتهی به آنها بن بست است، از نظر ادراکی به قلعه های رازآمیزی می ماند که جز خواص کسی به آنها راه ندارد، در برابر همۀ تحولات شهر غیر قابل انعطاف است، با اطراف خود تعامل ندارد و بسیاری صفات دیگر که از آنها یک گونۀ خاص شهری را پدید می آورد.<br /> <br /> <br /> -پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-ارزیابی رویکرد موزهای به معماری روستایی69417FAاحسان دیزانیکارشناس ارشد مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخیJournal Article20111220--رویکرد موزهای، فرهنگ را در چارچوب موزه، مانند نمایشی میبیند که آن را همچون آثار و اشیاء تاریخی فقط در پشت ویترین موزهها جستجو میکند. ارمغان رویکرد موزهای، نگاه نمایشی به فرهنگ، به جای پویایی و زایندگی آن است. از نمونههای واقعی این رویکرد، موزههای مردمشناسی است که با تغییر کاربری ابنیه تاریخی شهرها، برداشتهای ابتدایی و تصنعی از فرهنگ شهرها را ارائه میکنند. رویکرد مذکور تنها به شهرها بسنده نکرده و روستاها را نیز مورد توجه قرار داده است. این بار اشیاء تاریخی جای خود را به ابنیه تاریخی روستایی داده و از مکان اصلی خود به موزه میراث روستایی انتقال یافتهاند. اگر نتایج رویکرد مذکور در شهرها باعث تغییر کاربری تصنعی ابنیه تاریخی و نمایشی ضعیف از فرهنگ شهرها بود، حال با ادامه روند انتقال ابنیه تاریخی، روستاهای یک استان، شاهد از دست دادن هویت فرهنگی خود نیز هستند. جستار حاضر با معرفی موزه میراث روستایی گیلان، در پی نقد و ریشهیابی فرایند جابهجایی ابنیه تاریخی روستایی گیلان و نتایج حاصله از آن استپژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-بررسی مبانی زیباییشناسی در دیدگاه مولوی1013418FAمینا جلالیانکارشناس ارشد پژوهش هنرJournal Article20111220-انسان موقعیتی ویژه در میان خالق و طبیعت مخلوق دارد؛ فاعل مطلق و خالق معنی نیست، اما واسطهای خودآگاه در معنابخشی به طبیعت و تأویل معناست. نفس ناطقة انسانی به عنوان منشأ علم پیشینی روح و ذوق سلیم، محیط بر عقل و خیال و حس است و ارتباط بین عین و ذهن، اذهان، انسان و خدا را باعث میشود. ذوق سلیم، منشأ احساسات ناب بشری و نفس حیوانی، منشأ غرایز زیستی انسان است. کارکرد هنر، تزکیه، تعالی ذوق، هدایت و تعادل غرایز است. روند بسته و پیوستة آفرینش هنری، علاوه بر ارتباط و وحدت ارگانیک عناصر آن (هنرمند- اثر هنری- مخاطب) و ارتباط هر جزء را با کل (معنی) نیز تبیین میکند. اثر هنری، تجسم شهود معنی، احساسات متناظر با آن در هنرمند و محصول کنش زیباییشناسانة او، و آغازگر کنش مخاطب و تأویل است که دایرة ظهور و عمل معنا را تکمیل میکند. صفات زیباییشناسانه، محصول وجود آثار کیفی معنا در روح شناسا و ارزیابی اوست که به اشیایی که آثار کمی همان معنا را دارند منتسب میشود و به آنها روح و معنا میبخشد.
واژگان کلیدی : معنا، انسان، ذوق، تجربة زیباییشناسانه، صفات زیباییشناسانه، کارکرد هنر (کاتارسیس).
-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-نذر داودی، بازمانده رسم کهن «مهری»14171081FAفریدون آورزمانیدکتری باستانشناسی، عضو پیوسته پژوهشکده نظرJournal Article20120610<p><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; font-family: 'B Mitra'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL">حضور«مهر» ایزد نور و فروغ خورشید، خدای عهد و پیمان و یار و یاور جنگجویان با حماسة قربانی گاو، نماد زایش و فراوانی و به تعبیری غلبه بر هواهای نفسانی را از روزگار باستان تاکنون همواره شاهد بودهایم. دین مهر هرگز به طور کامل از میان نرفت؛ چنانکه با دیگر آیینها آمیخت و تاکنون نیز آثار و آداب آن در ایران و جهان باقی است؛ اما بن مایة آن همیشه آریاییـ ایرانی برجای مانده است. </span></p>پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-بازسازی منظر رودخانه «فاس»ـ مراکش1821421FAمرجانه زندیپژوهشگر دکتری معماریJournal Article20111220--
پیش از مدرنیته، اندیشة ثبات بر پایة پایداری پدیدهها، دوام شکل آنها و روابط به ظاهر ذاتیشان (رخوت ماده و سکون قراردادها) استوار بود. اما در جهان سیال معاصر، پایداری و ثبات دیگر دادهای معین نیست که در ذات پدیدهها مستتر باشد، بلکه ثمرة کنشی خودخواسته میان «ارتباطات» و نتیجة طرحی است که کانسپت آن باید دوام داشته باشد تا هر چیز دیگر بتواند تغییر کند، بیآنکه ارزش و یا پدیدة واجد ارزش از دست رود و زیست کره تخریب شود. پایداری و یکپارچهسازی عوامل گوناگون به عنوان پارادایم تحولات اندیشههای مدرن به فرامدرن در سطحی گسترده در جهان مطرح شد.پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-نظام دسترسی و حرکت، در شهر انسانی یا شهر ماشینی2424420FAعلیرضا عندلیبرئیس نهاد برنامهریزی توسعه شهریJournal Article20111220<p>-</p><p>-</p>پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-حمل و نقل عمومی انطباقی2527422FAکیانوش ذاکرحقیقیدکتری شهرسازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان، مدیر پژوهش و توسعه نهاد برنامهریزی توسعه شهر تهرانJournal Article20111220--
امروزه نرخ فزاینده مالکیت اتومبیل و به تبع آن افزایش حجم ترافیک باعث بروز مشکلات متعددی چون آلودگی هوا، انتشار گازهای گلخانهای، کاهش سوختهای فسیلی غیرقابل تجدید، تخریب فضای باز توسط راهها و پراکنش حومههای شهری و نزول کیفیت زندگی شده است. پرسش مهم این است که چگونه میتوان این شرایط را تغییر داد؟ به نظر میرسد پاسخ سادهای به این سؤال وجود ندارد، اما میتوان تعدادی از راهبردهای ترکیبی شامل مدیریت کاربری زمین، حملونقل عمومی، انواع جایگزین سفر و قیمتگذاری را برای کاهش آثار این مشکلات به کار گرفت. واضح است که استفاده بهینه از حملونقل عمومی نقش بسیار مهمی در حل این مشکل دارد و یکی از راهکارهای بهینهسازی، استفاده از نظامی معقول و تعادلمحور میان شیوه حملونقل عمومی و ساختار شهری است. مقاله حاضر به ارتباط مفهومی این دو موضوع میپردازد.
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-جامعهشناسی مصرف اتومبیل در تهران2831423FAعباس وریجکاظمیدکتری جامعهشناسی، عضو هیئت علمی گروه علوم و تحقیقات دانشگاه تهرانJournal Article20111220-مسئله ترافیک در تهران مسئلهای پیچیده و چندپهلو است. یک جنبه مهم از این پدیده که اغلب مورد توجه قرار نمیگیرد، اهمیت نقش فرهنگ خانواده در استفاده از وسیله نقلیه شخصی و شیوه و شکل نظام حملونقل شهری در تهران است. استدلال نگارنده در این مقاله دو جنبه دارد؛ یک جنبه به ماهیت خانوادگی اتومبیلهای شخصی باز میگردد و جنبه دوم به کیفیت غیرخانوادهگرایانه وسایل نقلیه عمومی. به عبارتی نگارنده معتقد است؛ از یکسو ماشین شخصی در ایران ادامه فضای خانه در خیابان است و از این رو برای تغییر فرهنگ سفر درونشهری نیاز به تغییر نگرش شهروندان به فضاهای عمومی شهر بوده و از دیگرسو کیفیت وسایل نقلیه عمومی باید بهگونهای باشد که فرهنگ خانوادهگرایانه ایرانی و اهمیت و تکریم خانواده را مدنظر قرار دهند. مقاله حاضر به یکی از عوامل مهم استفاده زیاد اتومبیل شخصی در تهران، الگوی غالب فردگرایی در ایران، یعنی فردگرایی خانوادهگرایانه پرداخته است. ماشین به عنوان برساختهای فرهنگی، حاوی معانی است که بدون درک آن معانی در ذهنیت جمعی ایرانیان نمیتوان بر تغییر شکل مصرف اتومبیل فائق آمد.
-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-تأملی بر رویکرد خردباورانه به معضلات ترافیکی3235424FAجهانشاه پاکزاددکتری طراحی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20111220--
همه ما در طول زندگی یاد گرفتهایم که میان پدیدههای پیرامون خود تمایز قائل شویم و رفتار مناسب با آن را داشته باشیم. یاد گرفتهایم که هر پدیده نامی دارد و پشت سر هر واژه، معانی خاصی نهفته است. نه پدر را با مادر اشتباه میگیریم و نه درک مشابهی از کوچه و خیابان داریم. تفاوت میان کوچک و بزرگ را میدانیم و برای هر پدیده شخصیتی قائلیم. هرچند برای درک بهتر محیط و جلوگیری از سردرگمی و حفظ بقای خود پدیدهها را بر اساس جنبههای مشترک آنها دستهبندی میکنیم. اما در رفتار مقابل آنها به اشتراکها بسنده نکرده، بلکه به تفاوتها توجه بیشتری میکنیم.
ما در گذر زمان هنجارها و ارزشهایی را آموختهایم که حتی در برخورد با نزدیکترین و دورترین افراد و اشیای پیرامون خود به فراخور شخصیت و موقعیتشان با آنها رفتار میکنیم. لحن و واژگان مورد استفاده ما در مقابل دوست و برادر با پدر و یا رئیس خود متفاوت است. گفتن «تو» به پدر را بیادبی میدانیم و همچنین مخاطب قراردادن خواهر و برادر با «شما» نشان از فاصله است و تمایل به دوری و دوستی.
برای این تفاوتگذاریها نه سوادی لازم است و نه مدرک تحصیلی خاصی. اما نمیدانم این آموزش عالی چه خاصیتی دارد که به جای تقویت توان تمایز، ظریفبینی و نکتهسنجی، ما مهندسان را به موجوداتی تبدیل کرده است که در فعالیت حرفهای خود همة این حقایق را فراموش کرده و یا انکار میکنیم. در دانشگاه تعداد زیادی فرمول و چندین و چند روش و تکنیک برنامهریزی را آموختهایم. یادگرفتن آنها چنان طولانی و سخت بود که این شبهه را ایجاد کرده است که نخبگان جامعه هستیم. خود را مهندس اجتماع دانسته و سعی داریم با فرمولها و روشهای خود جامعه را نجات دهیم. به اعتقاد ما مهندسان اگر یک پزشک موظف به نجات جان فرد است، ما بالاتر از آنان ناجی جامعه خویش هستیم. ما برای جامعه خود نسخه میپیچیم و تصور میکنیم که جامعه بیمار است. اگر پزشک به تشخیص بیماری یک فرد پرداخته و تجویزش را روی یک ورق کاغذ مینویسد؛ ما روی دست وی بلند شده و در یک مثنوی هفتاد من، به نام «گزارش طرح» نه فقط داروی شفابخش را برای جامعه بیمار خود تجویز میکنیم، بلکه میکوشیم تا حاصل زحمات خود را نیز به روشی علمی به آگاهی دیگران برسانیم. ما به طور معمول خوشحال و سرمستیم که کارشناسیم و مهندس؛ و ادعا داریم که کار را باید به دست کاردان سپرد. چون برای رسیدن به این درجه و مقام سالها زحمت کشیدهایم، این حق مسلم ماست که سرنوشت ملت را دردست بگیریم و عوام الناس را از جهل و فقر نجات دهیم. غافل از آن که هیچکس رسالت نجات فرد و جامعه را به ما واگذار نکرده است و این چیزی بیش از یک توهم خودساخته نیست. ولی آنقدر آن را تکرار کردهایم که مانند ملانصرالدین باورمان شده است که اینچنین است و یا اینچنین باید باشدپژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-برخورد روشمند در مدیریت حرکت عابر پیاده3639425FAامید ریسمانچیانپژوهشگر دکتری معماریJournal Article20111220-حرکت و فضای زندگی عابرین پیاده در چند سال گذشته از طرف مسئولین بسیار مورد توجه قرار گرفته است، اما علیرغم همه این تلاشها به دلیل نبود یک برخورد روشمند که از پشتوانه نظری قوی برخوردار باشد و نیز گرتهبرداری و کپیکردن استانداردهای لازم برای توسعه شبکه معابر از کشورهای غربی، فعالیت سازمانهای دولتی در بهترین حالت، به تغییر کفسازی پیادهروها محدود شده است. در بیشتر مقالات دانشگاهی و پژوهشی نیز، به جای ارائه روش و راهکاری که بتواند مسئولین را در اجرای این اهداف یاری برساند، به پررنگ کردن اهمیت موضوع عابر پیاده و مزایای آن بسنده شده است. در این مقاله، حرکت عابر پیاده و مشکل دسترسی به درون بافت فرسوده محله نظامآباد در سطح برنامهریزی با تکیه بر «پیکرهبندی فضایی»<sup>1</sup> و استفاده از روش «سینتکس فضا»<sup>2</sup> مورد بررسی قرار میگیرد.
-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-مشارکت اجتماعی و حمل و نقل4043426FAحمیدرضا محملی ابیانهکارشناسی ارشد مدیریت شهری، کارشناس نهاد برنامهریزی توسعه شهری تهرانمحمدصالح شکوهی بیدهندیپژوهشگر دکتری شهرسازیJournal Article20111220-در این مقاله تلاش میشود تا با مرور تجارب جهانی و داخلی، روندهای جاری در افزایش نقش مردم در تصمیمگیری برای شبکه معابر شهری، بررسی شود. تحلیل سطوح مشارکتی در این طرحها، به ویژه در مواردی که تغییر جهتهای عبور و مرور و دسترسی در معابر شریانی روی میدهد (مانند طرح یکطرفه شدن خیابان ولیعصر شهر تهران و یا چند تجربه مشابه بینالمللی دیگر) نگاه دقیقتری را بر طرحهای توسعه شهری ایجاب مینماید. به نظر میرسد که رویکردهای موجود در عرصه برنامهریزی شبکه حمل و نقل، مبتنی بر ارتقای کیفیت زندگی و زیستپذیری شبکه معابر و همچنین بهرهگیری از ظرفیتهای مشارکتی حداکثری است.
با توجه به الگوپذیری دیگر کلانشهرها و شهرهای کشور از طرحهای پیادهشده در شهر تهران، بررسی نمونه موردی شهر تهران اهمیت مضاعفی پیدا میکند. بر این اساس، نهاد برنامهریزی توسعه شهری تهران نیز برای تحلیل دسترسی در خیابان ولیعصر اقدام به برگزاری نشستی تخصصی نموده است که این مقاله به بررسی نتایج آن نشست میپردازد-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-بررسی نقش پیادهراه در حیات شهر4447427FAعلی عاشوریکارشناس ارشد معماری منظرJournal Article20111220-حرکت پیاده، طبیعی، قدیمی و ضروریترین شکل جابجایی انسان در محیط است که نقش اساسی در ادراک محیط و ارتباط با آن دارد، در حالی که به دلیل سلطة اتومبیل بر شهرها، حرکت پیاده به تدریج نقش طبیعی خود را از دست داده است. ظهور شهرسازی جدید در محدوده های تاریخی شهرهای ایران، شکل جدیدی از فضای شهری به نام خیابان را به وجود آورد که تعریف و تشخص نادرست آن در ساختار شهر، آن را به عنصر جداکنندۀ بافت تاریخی و مدرن تبدیل کرد، مفاهیمی چون تسلسل فضایی- عملکردی و قلمرو از این محدوده ها رخت بربست و اولین مکان تجسم و تبلور خاطرۀ تاریخی شهر از بار خود تهی شد. از آنجا که این محدوده ها در شهر فضای گذار از دو ساخت متفاوت فضایی- اجتماعی اند؛ از یک سو نقش مفصل و مرتبه فضایی را دارد و از سوی دیگر مکانی برای درک مشترک شهر و کسب هویت اجتماعی است. در برخورد با این پدیده، در طول دو سه دهة گذشته نهضت پیاده گستری (pedestrianization) و توسعة فضاهای پیاده، یکی از سرفصل های اصلی شهرسازی جهان در طرح های توسعه شهری شده است که در نتیجه آن، نه تنها سیمای شهرهایشان عوض شد، بلکه تغییرات نوینی در کیفیت زندگی شهری و رفتار اجتماعی و فرهنگی مردم نیز به وجود آمد. در روال رایج شهرسازی ایران، نوعی غفلت و بیتوجهی نسبت به موضوع حرکت پیاده و فضاهای پیاده یا «پیادهراهها»، مشاهده میشود. خیابانهای مستعد پیاده در شهرهای کوچک یا بزرگ، اغلب با طرحهای جامع نابود شده است که با تدوین یک برنامة جامع می توان هویت این فضاها را در مقیاس سازمان فضایی شهر بازیافت، نقش آنها را در مقیاس استخوان بندی اصلی محلات تعریف کرد و با مدیریت منظر این فضاها بر مبنای منطق بومی و فرهنگی ایران، پیوندی بامعنا بین ارزش های قدیم و جدید فضاهای شهری برقرار کرد.
-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-ملاحظات کاربردی در برنامهریزی پایانههای شهری4851428FAفرهاد صالحیانپژوهشگر دکتری برنامهریزی و حمل و نقلJournal Article20111220--میزان و نحوۀ رابطۀ انسان با مکان های شهری و پیچیدگی مناسبات مبادی و مقاصد سفرهای شهری نیازمند سیستم شبکه حمل و نقلی است که بتواند این روابط را روان کند. حمل و نقل به شدت در تعداد عظیمی از فعالیتهای تولیدی، زندگی روزمره، گذران اوقات فراغت و حتی در فعالیتهای آخر هفته
تأثیرگذار است؛ تا جایی که سیستم شبکه حمل و نقل پیشرفته امکان تغییر در سطح اقتصادی، روش زندگی جامعه و توسعه فرهنگ و تمدن را فراهم میآورد2. با ملاحظه وضع موجود و مشکلاتی که هماکنون، شهر تهران در مبادی ورودی- خروجی خود با آنها روبرو است، میتوان اهمیت این موضوع را دریافت.پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-بررسی سیاستهای حاکم بر طراحی پیادهراه خط آهن برسیـ پاریس5051429FAاحمدعلی فرزیندکتری معماری، استادیار دانشگاه تهرانJournal Article20111220--
یکی از دغدغههای مدیران شهری پاریس، مانند تمامی کلانشهرهای دنیا، تأمین دسترسی مطلوب شهری در کنار رعایت سایر شاخصهای کیفیت فضای شهری است. طرح کاربری اراضی پاریس (POS)، مصوب سال 1977، مخالف سیاست تعریض راهها و ایجاد مجموعه برجهایی بود که بافت شهری را برهم زده و منظر آن را مخدوش میکرد. بر همین اساس، قوانینی مبنی بر حفظ مسیرها و سازماندهی فضاهای جمعی، ارتفاعات و مجموعههای موجود تصویب شد. در این راستا، یک سلسله عملیات جدید، موجب بهرهبرداری و تبدیل زیرساختهای راهآهن قدیم به مسیرهای پیادهروی در قلب محلههای مسکونی شد؛ از جمله خط Ermond-Invalide در بخش Manin-Jorès در حاشیه خط قدیم باستیل (که عامل شکلدهی به بخش شرقی پیادهراه باستیل- جنگل ونسن بود). در این مقاله پیادهراه «برسی» به عنوان یک پروژه موفق در احیای فضای شهری معرفی میشود.
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-راهبردهای ساماندهی قلمرو ایستگاههای مترو5254430FAعلی خانیکارشناس ارشد معماریJournal Article20111220-شبکه مترو بهعنوان بخشی از سیستم حملونقل شهری، مزایای زیادی نسبت به سایر سیستمهای موجود دارد؛ از جمله سرعت، سهولت، ارزانی، ایمنی و برنامه زمانی. به طوریکه مترو جاذب مسافرانی از اقشار متنوع و متفاوت از قبیل دانشجو، دانشآموز، کارمند، کارگر، کسبه و بازاریان تا مدیران، صاحبان صنایع، زنان خانهدار و سالمندان شده است.
مترو به مثابه وسیله حملونقل مؤثر در کلانشهرها امکانات جدیدی را در اتصال نقاط مختلف شهر به یکدیگر مهیا میکند. ظهور مترو و سرعت ارتباط متقابل نقاط شهری، ماهیت جدیدی به شهر میبخشد که ساختار و عملکرد و شخصیت شهر را به شدت تحتتأثیر قرار میدهد.
با اینکه مترو در کشور ما، پدیده جدید شهری است اما بسیاری از مسایل مربوط به ایستگاههای آن هنوز ناشناخته باقی مانده و تأثیرات مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، حملونقل و... آنها چندان روشن نیست. ظهور نقاط پرتردد و جدید در بافت شهر به عنوان ایستگاههای مترو که مرکز تجمع و انتقال جمعیت به داخل و خارج ایستگاه است، مسایل موضعی مشابه و مختلفی را پدید میآورد که مدیریت آنها با نگرش نیازمند اندیشه و رویه تعریف شده و مبتنی بر برنامه است. بر همین مبنا در سال 1381 مطالعه قابل تأملی در «پژوهشکده نظر» صورت گرفت که رویهها و راهبردهای خاصی را در مواجهه با ایستگاههای مترو طرح کرده بود. در انجام این پروژه یک گروه متخصص شامل اساتید دانشگاه و متخصصان حرفهای همکاری داشتهاند.
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-دانههای درشت شهری5562431FAJournal Article20111220--
متن ذیل گزارش میزگرد ماهنامة منظر با موضوع دانه درشت های شهری است که با حضور دکتر فریبرز رئیسدانا، مهندس محمدحسین جهانشاهی، مهندس محمدرضا توسلی و مصاحبه کتبی با دکتر ناصر براتی در محل پژوهشکدۀ نظر مورخ 8/3/89 انجام گرفت.
دانههای درشت شهری اراضی بایر یا دارای کاربری واحد است که در مقیاس شهر به عنوان پهنه بزرگ حضور دارد. این پهنهها جریان آمد و شد و تأثیرپذیری محیط اطراف خود از یکدیگر را قطع میکند. حضور طولانیمدت آنها در شهر در محل اتصال آنها با بافت، نقطهای بنبست ایجاد کرده که تغییر کاربری آن موجب پیدایش ناحیهای جدید در شهر میشود که از یک سو اقتضائات زندگی جدید خود را دارد و از سوی دیگر منطقه بنبست را میگشاید و ارتباط نواحی اطراف از طریق این پهنه برقرار میشود.
این میزگرد با هدف بررسی نقش دانههای درشت در توسعه شهر پیرامون محورهای ذیل صورت گرفته است :
1. روش برنامهریزی، مدیریت و جایگاه در اسناد شهری
2. نقش اقتصادی- اجتماعی در تحریک توسعه
3. نوسازی شهری (مقیاس خرد و کلان)
4. بررسی موردی: قلعه مرغی و دانشگاه تهران
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-کارگاه تخصصی بررسی نقش دانههای درشت در توسعه شهر5662432FAJournal Article20111220-متن ذیل گزارش میزگرد ماهنامة منظر با موضوع دانه درشت های شهری است که با حضور دکتر فریبرز رئیسدانا، مهندس محمدحسین جهانشاهی، مهندس محمدرضا توسلی و مصاحبه کتبی با دکتر ناصر براتی در محل پژوهشکدۀ نظر مورخ 8/3/89 انجام گرفت.
دانههای درشت شهری اراضی بایر یا دارای کاربری واحد است که در مقیاس شهر به عنوان پهنه بزرگ حضور دارد. این پهنهها جریان آمد و شد و تأثیرپذیری محیط اطراف خود از یکدیگر را قطع میکند. حضور طولانیمدت آنها در شهر در محل اتصال آنها با بافت، نقطهای بنبست ایجاد کرده که تغییر کاربری آن موجب پیدایش ناحیهای جدید در شهر میشود که از یک سو اقتضائات زندگی جدید خود را دارد و از سوی دیگر منطقه بنبست را میگشاید و ارتباط نواحی اطراف از طریق این پهنه برقرار میشود.
این میزگرد با هدف بررسی نقش دانههای درشت در توسعه شهر پیرامون محورهای ذیل صورت گرفته است :
1. روش برنامهریزی، مدیریت و جایگاه در اسناد شهری
2. نقش اقتصادی- اجتماعی در تحریک توسعه
3. نوسازی شهری (مقیاس خرد و کلان)
4. بررسی موردی: قلعه مرغی و دانشگاه تهران
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-توسعه دانشگاه، الگو و اندازه6365433FAسارا ایمانزادهJournal Article20111220-به منظور رفع نابسامانیهای دانشگاه تهران در سال 1376 طرح ساماندهی دانشگاه تهران در دستور کار مقامات دولتی قرار گرفت و در سال 1380 اجرای آن به تصویب رسید. بعضی از اهداف این طرح به شرح زیر است :
ارتقای کیفیت برنامههای آموزشی و پژوهشی، توسعه تحصیلات تکمیلی، ایجاد رشتههای جدید علمی، بهبود شاخصهای زیستمحیطی و فرهنگی، افزایش ضریب ایمنی و امنیت در دانشگاه و محیطهای اطراف و نیز افزایش نقش مشارکتی مردم در ارتقای فرهنگی-اجتماعی.
روند در پیشگرفته برای رسیدن به این اهداف و اتفاقاتی که امروزه در اطراف دانشگاه در حال رخدادن است (از بینبردن ساختمانهای باارزش و محلات) و کمبود مطالعات در زمینه توسعۀ دانشگاهها، ضرورت پرداختن به مسائل توسعه دانشگاه در شهر و به ویژه دانشگاه تهران را ایجاب میکند.پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-منظر پساصنعتی، میراث یا متروکه؟ بررسی موردی : کورههای آجرپزی6668434FAمعصومه بهارلوJournal Article20111220-نواحی صنعتی که روزگاری بخش مهمی از زندگی انسان بود، اکنون رها شده است. کورههای آجرپزی نمونهای از مناظر پساصنعتی خاص ایران است که هماکنون بهدلیل معضلات متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی محکوم به نابودی است. حال آنکه این سایتها بهعنوان منظری میراثیـ صنعتی دارای ارزش است. با توجه به تراکم بالای شهری، این نواحی، موقعیتی ممتاز برای ایجاد منظر چندعملکردی و پویا در سطح کلانشهر تهران محسوب میشود. چرایی حفظ یا تخریب سایت کورههای آجرپزی، سؤال محوری این پژوهش را تشکیل میدهد. بازتولید گونة جدیدی از منظر که علاوه بر محل گذراندن اوقات فراغت، غنابخش هویت و خاطرات صنعتی گذشته نیز باشد، چشمانداز ارائهشده برای سایت متروک و زوالیافته کورههای آجرپزی است. در واقع، منظر با دخالت در این سایتهای به ظاهر فاقد ارزش و بازگرداندن آنها به جامعه و شهر، به خلق ارزشی جدید میپردازد که شکلدهندة رفتاری نو در جامعه است.پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-نظرگاه435FAJournal Article20111220--پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-معرفی کتاب؛ اصول نوسازی شهری، رویکردی نو به بافتهای فرسوده7272436FAسید امیر منصوریاستادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران0000-0002-2865-6859Journal Article20111220--پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-کارشناسی ارشد معماری منظر در دانشگاه امام خمینی7373437FAJournal Article20111220-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-حکم دادگاه، رأی به طرح «لهآل» پاریس نداد7677438FAمحمدرضا مهربانی گلزارپژوهشگر دکتری معماریJournal Article20111220-هنگامیکه روزنامه «لوموند» در 23 فوریه 2004 با تیتر " قلب پاریس دوباره طراحی خواهد شد" پرونده ساماندهی مجدد منطقه «لهآل» را علنی کرد، نگاهها به این بخش مهم از بافت تاریخی پاریس معطوف شد. اما اخیراً دادگاه اداری شهر پاریس
حکم به تعلیق این پروژه داد و اجرای آن را منوط به نظر شورای شهر پاریس و کسب موافقت گروههای ذینفع کرد. از آغاز طراحی پروژه حدود 6 سال میگذرد و تاکنون حدود 70 مقاله در خصوص این اقدام، در روزنامهها و مجلات تخصصی منتشر شده است که سعی در بازخوانی این ماجرا دارد؛ روزنامه لوموند در 18 می 2010، یک مقاله انتقادی در رابطه با طرح به اجرا درنیامده، ضمن اشاره به حکم دادگاه، معمار طرح را به باد انتقاد گرفت و طرح او را «هوسرانی یک معمار» نامید و اجرای آن را به منزله نابودی این بخش از بافت پاریس دانست. اما این شروع داستان نبود.-پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-نگاهی به ظرفیت فراموش شدة میدان تجریش7879439FAامیر حیدریکارشناس ارشد معماری منظرJournal Article20111220--همه ساله میتوان شاهد تغییراتی چون اضافه شدن مبلمان جدید به نقاط مختلف شهر بود. هریک از این اثاثیۀ شهری جدای از هدف اولیۀ ساخت؛ امکانات، مزایا و حتی معایبی دارند که گاه در ابتدای امر بر استفادهکنندگان و حتی طراح روشن نبوده و تنها در گذر زمان و نحوۀ برخورد فرهنگ جامعه با آنها، این
نواقص پنهان، شروع به خودنمایی میکند. از جمله این اثاثیه میتوان به طور عام به پلهای گذر عابر پیاده اشاره کرد که در بیشتر مواقع، با هدف رفع نیازهای ترافیکی نصب میشوند، در حالیکه با گذر زمان، پتانسیلهایی فراتر از عبور و مرور، بر این پلها مترتب میشودپژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-از کی الگو بگیریم؟8080440FAJournal Article20111220-«معمار منهای بیست و چهار»، روزنامه الکترونیکی در زمینه معماری و شهر است که تحت نظارت پژوهشکدة نظر منتشر میشود. این پایگاه در زمینههای هنری، علمی- فرهنگی- اجتماعی و گرایشهای تخصصی مرتبط با معماری و شهر فعالیت میکند. هیئت تحریریه این روزنامه معمارانی با کمتر از 24 سال سن هستند که در دانشگاههای مختلف ایران مشغول به تحصیلاند و یا فارغالتحصیل شدهاند. «معمار منهای بیست و چهار» در حال حاضر با مشارکت 8 دانشگاه شامل : دانشگاههای تهران، شهیدبهشتی، آزاد واحد تهران ـ مرکز، علم و صنعت، کاشان، آزاد واحد تهران ـ جنوب، سوره، شریعتی، بابل و ارومیه فعالیت میکند.پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظرمنظر2008-74462820100622-آسیبشناسی زندگی معلولان و سالمندان8181441FAسروناز بهبهانیکارشناس ارشد ادبیات فارسیJournal Article20111220--در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه، عدم انسجام و مدیریت جامع مسایل سبب از همگسیختگی اموری شده است که پرداختن به هر یک از آنها نیازمند سال ها تحقیق، ژرفاندیشی و برنامه ریزی در سطوح خرد و کلان سیاستگذاری های کشور است. یکی از این مسایل را می توان با نگاهی به اطراف و فضای شهرهایی که در آن زندگی می کنیم دریافت.
اگرچه امروز کشور ما از نظر میانگین سنی جزء کشورهای جوان به شمار میرود، اما آمارها حاکی از آن است که تا سه دهة آینده، جامعة ایران به جمع کشورهای سالمند میپیوندد. به همین سبب لزوم توجه به مسائل مرتبط با این قشر از جامعه و تلاش برای رفع نیازهای آنها به ویژه در زمینه برخورداری از رفاه اجتماعی نه تنها از ضروریات است، بلکه فردایی بیدغدغه و سالمتر را برای جامعه تضمین میکند. طبیعی است که این افراد دارای نیازهای روحی و عاطفی فراوانی هستند که در پاسخگویی به آن و دستیابی به بهداشت روانی و سلامت روحی مناسب خانواده و اجتماع نقش حساسی را بر عهده دارند. چنانچه پرداختن به مشکلات فیزیکی و جسمانی افراد سالمند و توجه به سطح امکانات و میزان برخورداری از رفاه اجتماعی برای حضور و تردد این افراد در جامعه بسیار حایز اهمیت و قابل بررسی است. در عین حال باید به این گروه، معلولان و ناتوانان جسمی را نیز افزود که با توجه به آمار بالای این افراد و شباهت نیازهای فیزیکیشان با سالمندان در بهرهمندی از امکانات اجتماعی میتوان اهم مشکلات این دو گروه را در کنار هم بررسی نمود. هم اکنون 10 درصد افراد جامعه را معلولان تشکیل میدهند که آمار قابل ملاحظهای است. علاوه بر فراوانی تعداد مسایل ژنتیکی و حادثهای در کشور ما، بسیارند افرادی که در طول سالها جنگ تحمیلی، سلامت جسمانی خود را از دست دادهاند و به شمار آسیبدیدگان اینچنینی افزوده شدهاند.