2024-03-28T21:18:44Z
http://www.manzar-sj.com/?_action=export&rf=summon&issue=52
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
درآمد/ ساحل، فرصت ناشناخته برای ارتقاء کیفیت فضا
سید امیر
منصوری
تفرجگاه ساحلی، فضاهای جمعی مرتبط با سواحل دریا و رودخانه است که به دلیل بهرهگیری از موقعیت طبیعی خود در جذب مخاطبان موفق عمل میکند. این فضاها از چند نظر در شهرها و محیطزیست انسان نقشآفرینی میکنند. در حالیکه کاربریهای رایج شهری همچون فضاهای خدماتی و فرهنگی، ارتباطهای یک سویه را تعریف میکنند که به تعامل و شناخت متقابل منجر نمیشود، فضاهای جمعی برای پرکردن خلاء ناشی از آن پدید میآیند. تفرجگاه ساحلی، از بهترین فرصتهایی به شمار میرود که انسانها در آن مجال تجربه طبیعت و تعامل با همنوعان خود را دارند. بررسی نقش ساحل در ساخت شهرها چهار جلوه اصلی از اهمیت آن را نمایش میدهد
2010
07
23
4
5
http://www.manzar-sj.com/article_1212_982f5036a53396a95c8715ab06f8c481.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
بررسی جنبههای ادراکی و عملکردی ورودی شهر تهران (از بزرگراه شمال)
انسیه
قوام پور
بخش عمدة شناخت ما از شهر در فضاهای باز شهری شکل میگیرد. این فضاها تصویر برجسته شهر را میسازند. ورودی شهرها به عنوان اولین نقاطی که اکثر مسافران با آن برمیخورند، بخش عمدة تصویر اولیة شهر را شکل میدهد. تصاویر و حال و هوا و قوت مکان آنها در شکلدهی ذهنیت مخاطبان در رابطه با شهری که پیشرو خواهند داشت بسیار مؤثر است. بههم خوردن تسلسل مراتب در نظام کالبدی شهرها سبب شده تا ورودی شهرها که یکی از حلقههای این اتصال است، عملکرد مناسبی نداشته باشد، نقش خود را به خوبی ایفا نکنند و حامل پیام، معما و یا تصویری از شهر نباشد.
این مقاله به دنبال آن است که با شناسایی دلایل ناکارامدی ورودی شهرهای امروزی، اصول و پایههایی جهت طراحی ورودیها ارائه دهد. از همین رو جهت درک بهتر موضوع و نحوة تأثیرگذاری عوامل ذکر شده بر شکل و نقش ورودی، مراحل طراحی ورودی تهران از سمت آزاد راه تهران– شمال در بخش دوم مقاله ارائه شده است.
منظر شهری
ورودی شهر
نشانههای محیط
نماد شهر
فضاهای باز
2010
07
23
6
9
http://www.manzar-sj.com/article_398_9f61bb778eaa033414928e65087170a0.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
بررسی تأثیر ضوابط شهرسازی بر شکل شهرتهران
علیرضا
بندرآباد
ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر شکل شهر از اهمیت ویژهای برخوردار است. از آنجاییکه عاملی همچون شکل شهر باید دارای معیارهای مطلوبیت نیز باشد، اندیشمندانی همچون کوین لینچ و سایر پژوهشگران حوزه توسعه پایدار سعی در تدوین و تبیین آنها نمودهاند. صرفنظر از اینکه آیا این معیارها میتوانند به طور کامل در همه مکانها قابل اندازهگیری باشند، لازم است ضوابط و مقررات شهرسازی به منظور سنجش میزان همسویی آنها با معیارهای مطلوبیت شهر، بررسی شود. این نوشتار سعی در بررسی پارهای از این ضوابط و مقررات یعنی مقررات مربوط به سطح اشغال بنا و ایجاد نمای ساختمانها و منظر شهری در ایران، با مطالعه موردی شهر تهران دارد. بدین ترتیب و با مقایسه تحلیلی نمونههای مشابه خارجی، میزان تطبیق مطلوبیت شکل شهر از طریق تحقق و اجرای مقررات شهرسازی پیش گفته، سنجیده خواهد شد.
شکل شهر
معیارهای مطلوبیت شهر
ضوابط شهرسازی
سطح اشغال بنا
منظر شهر
2010
07
23
10
13
http://www.manzar-sj.com/article_399_306bc62c084f94755b6d052ce1fee90c.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
راهبرد احیای زیرساختهای طبیعی در سازمان فضایی شهر
بهار
مجتهدی
حضور طبیعت در شهر موهبتی است که شهرها با شناخت و نقشدهی به مؤلفههای طبیعی بستر خود میتوانند به پایداری برسند. طبیعت شهرها گاه چنان تأثیر مستقیمی بر ساختار، منظر و موقعیت استقرار شهرها دارد که ارتقای کیفی و تبیین آن میتواند راهگشای بخشی از مشکلات عدیده این شهرها باشد. این موضوع در مورد رودخانههای فصلی یا دائمی شهر و به ویژه رودخانه خشک تبریز صادق است بهطوریکه مدیریت صحیح آن، نقش مهمی در کنترل کیفیت منظر شهری برعهده خواهد داشت. «مهرانرود» (قوریچای) در کنار باغهای شهر (باغهای چایکنار) به عنوان مؤثرترین عنصر بر موقعیت استقرار هسته اولیه شهر و استخوانبندی آن در دورههای تاریخی، عامل اصلی تعادل و پایداری بوده است. در این مقاله سعی شده تا راهکارهایی برای باز زندهسازی این دو نقطه عطف طبیعی در جهت ارائه الگویی برای پایداری شهر ارائه شود
رودخانه خشک تبریز
باغهای چایکنار (رودکنار)
نقطه عطف طبیعی
منظر شهری
پایداری
2010
07
23
14
17
http://www.manzar-sj.com/article_400_245d5662272a6666e88087b9f7eebf6e.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
روستاـ شهر، تجربهای جدید در شهرهای امروز
ساناز
نوش آفرین
''اساس سکنی گزیدن رسیدن به آرامش و امنیتی است که از آشنایی با مکان و محیط و طبیعت بر میآید''(شاران، 1384). امروزه آرامش ساکنین کلانشهرهایی چون تهران، که با توسعه و گسترش بیش از حد به اطراف و محیط طبیعی، باعث از بین رفتن پتانسیلهای خدادادی زمین و طبیعت شده است، به مخاطره افتاده و هر روز شاهد از بین رفتن مناظر بکر طبیعی روستایی بیشتری در داخل و مجاور شهرها هستیم. برای احیای هویت در شهر ضروری است علاوه بر توجه به حفظ کالبد و عناصر تاریخی، تداوم تاریخی در شهر، سازمان فضایی، نقاط عطف و نشانههای شهری، فضاهای جمعی و خاطرات نیز در نظر گرفته شود. یکی از مهمترین عناصر به جا مانده در شهرهای ایرانی، کوچهباغها و مناطق روستایی است که علاوه بر جذابیت طبیعی و آرامشبخشی، خاطرات ذهنی مشترک همه ایرانیان محسوب میشود. در این راستا، امروزه علاوه بر نگرش «گردشگری روستایی» که موضوعی جهانی است و طرفداران بسیاری دارد، نگرشی به نام روستا شهرها نیز مهم شده است. مناطق روستایی که در حاشیه شهرها بوده و در پی گسترش فیزیکی شهرها، در دل شهر به صورت ارگانیک باقی مانده و به زندگی خود ادامه میدهد، نام روستاـ شهر را گرفته است. روستاـ شهر منبع با ارزش مهمی است که علاوه بر اینکه با فضاهای سبز خود موجب تعدیل فضاهای شهری می شود، خاطرات و هویت شهر و جامعه را در بر میگیرد. حفظ و نگهداری از این میراث تاریخیـ طبیعی که بخشی از فرهنگ و هویت ما را شکل میدهد، ضروری است. از این رو، ایدة گردشگری روستایی، روستاـ شهرها را به صورت فضاهای گردشگری شهر ی روستایی برای گذران اوقات فراغت، و کسب آرامش و احیای هویت و خاطرات ذهنی شهروندان در دل طبیعت بکر و به دور از عوامل تکنولوژی و پیشرفت در شهرها فرض میکند.
روستا شهر
رود دره
گردشگری روستایی
منظر
هویت
2010
07
23
18
21
http://www.manzar-sj.com/article_401_447d89a25890e6156b81a02eb1b684c8.pdf
آبادی
اکرمی و طاهری، غلامرضا و نوید
18
1387
مجموعه مقالات همایش مسایل شهرسازی ایران، جلسه 1: ساخت کالبد شهر، دانشگاه شیراز.
ایزدی خرامه، حسین
1383
شاران، مهندسین مشاور
1384
شارپلی، ریچارد
1380
پایان نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه تهران.
صباغی، حمید رضا
مجله اینترنتی معماری منظر
قوام پور، انسیه
1387
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
معرفی کتاب : شاهنامه فردوسی
علیرضا
حیدری
-
-
2010
07
23
22
22
http://www.manzar-sj.com/article_402_4a4e621118ebaa9020be24048d61f47c.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
منظر شهری
علیرضا
عندلیب
-
-
2010
07
23
24
25
http://www.manzar-sj.com/article_403_cef94fe4ab7f22a53a460ec25661e642.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
آسیب شناسی منظرشهری تهران
مهدی
شیبانی
گرچه امروز مقوله منظر شهری جایگاه تعریفشده و روشنی در سطوح جهانی چه آکادمیک و چه حرفهای دارد، ولی همچنان به عنوان یک مسئله بومی، محل مناقشه است. سؤال از منظر شهری، ذهن را به سمت مؤلفههای تأثیرگذار و شاخههای علمی مرتبط با آن سوق میدهد. میتوان بحث منظر را در دو حوزه معماری منظر (LANDSCAPE ARCHITECTURE) و منظر شهری (URBAN LANDSCAPE) بررسی کرد. حوزه اول به تعریف رابطه میان معماری و معماری منظر میپردازد و مقوله دوم در مقیاس کلان شهری مطرح است. در اینجا است که بین رشته معماری منظر و شهرسازی یک میان رشته به وجود میآید. حال اینکه این تعریف از کدام رشته برمیخیزد یا وظیفه کدامیک است، به این شکل قابل تبیین است که واژه «شهری» به عنوان زمینهای است که مفاهیم منظر را در خود وارد کرده است و واژه منظر بر فضاهای باز و رابطه آن با فضاهای بسته تمرکز میکند که در نهایت بافتی را متأثر از این رابطه شکل میدهد. در واقع محور تمرکز آن فضای باز شهری است. در دهه های1340 تا 1365، قبل از موضوع فضای باز شهری و منظر شهری، موضوع جدارهها و پوستههای شهری رایج بود. جایی که پوستة بین بافتها و رابطه بافت با شهر مطرح است، حیطه معمار منظر نیست؛ ولی در جایی که فضای باز شهری و سیمای بیرونی آن مطرح است، بحث منظر شهری پیش میآید. تا زمانی که طرحهای کالبدی شهری مثل طرح جامع و تفصیلی مطرح بود، منظر شهری جایگاه تأثیرگذاری بر کالبد و فضای شهری نداشت، در حالی که دیدگاههای 1990 اروپا تاکنون این رویکرد منظرین به شهر را مورد تأیید و تأکید قرار داده و جایگاه خاصی را برای منظر شهری گشوده است. در این رویکرد رابطة میان محیط ساخته شده و قلمروهای باز ادراکی فضا، لازم و ملزوم هم تلقی میشود. در دوران گذشته، ارتباط معماری فضای بسته با فضای بیرونی به طور سنتی و پیوسته و تعریفشده بود، در حالی که در دنیای امروز این ارتباط گسسته است.
منظر شهری
مؤلف ههای منظر شهری
حیات شهری
طرح جامع
منظر شهری تهران
2010
07
23
26
29
http://www.manzar-sj.com/article_404_654f87f45c2846e5457c825874d8d20c.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
چیستی منظر شهری
سید امیر
منصوری
منظر شهری، ترکیب نسبتاً جدیدی است که پیش از آنکه دست اندرکاران علم و نظر به تبیین آن بپردازند، در میان مردم و حرفه مندان مورد استفاده واقع شد. نخستین بار مرحوم دکتر «مزینی» در دهه 50 ، که کتاب «کوین لینچ » به نام «تصویر شهر» (یا تصور شهروندان از شهر) را «سیمای شهر» ترجمه کرد، این مفهوم را در ادبیات حرفهای و علمی ایران مطرح ساخت. از آن پس تا سالهای بسیار، سیمای شهر تنها واژه برای صحبت کردن درباره مفهوم، معنا و صورت شهر بود و در ابتدا بیشترین کاربرد مفهومی این واژه، ریخت شهر و فیزیک ساختمانها بود. دو دهه پس از آن اصطلاح منظر شهری پیدا شد. این اتفاق در ابتدا بیشتر متکی بر تنوع زبانی بود تا عمق فلسفی. اما با تشکیل کرسی آموزش منظر در دانشگاههای ایران، سطح حرفهای و تجربی تعریف منظر به مرتبه علمی ارتقا پیدا کرد. اگرچه هنوز دامنه مناقشهها پیرامون سیما یا منظر و اشتراکات آن با طراحی شهری، فضای سبز، مرمت شهری، محیط زیست و امثال آن کم و بیش جریان دارد، اما پشتوانه محکم علمی و نظریه های مبنایی منظر به سهولت، پرس شهای تازه پدید آمده را پاسخ می دهد. اگرچه استوارشدن معنای صحیح از پدیده ها در ایران به دلیل رایج نبودن تخصص و رواج شهرت، تلاشی بیشتر از آنچه در دنیا معمول است، نیاز دارد. در نخستین همایشی که وزارت مسکن و شهرسازی تحت عنوان «سیما و منظر شهری، تجارب جهانی و چشمانداز آینده» در سال 1382 با مدیریت گروه بزرگی از اساتید شهرسازی دانشگاهها برگزار کرد، این تعریفـ به مثابه خشت اول که کج نهاده شد- ارائه شد : “منظر شهری عینیتی است که مستقل از انسان وجود دارد و توسط او ادراک می شود” (باغ نظر، 1383). بعداً همین تلقی نادرست خطاهای دیگری را به همراه آورد: “منظر شهری، واقعیتی عینی است که در مشاهده هر فرد به دیده میآید. منظر ، چیزی است عینی و منظر ذهنی معنایی نخواهد داشت جز چیزی که به چشم آید ولی به چشم دل. منظر حوزه قابل رؤیت از کی نقطه ، کی مسیر و مکان ویژه است. بستر منظر شهر؛ هندسه فضا ، کالبد و به عبارت دیگر ، فرم کالبدی است. همه این تلق یها با رواج تعریف ارسطویی از شهر صورت می گرفت؛ اگرچه نویسندگان آنها تلاش می کنند تعبیر قدیمی را با آرایش جدید و ادبیات روز عرضه کنند، اما حاکمیت تلقی کالبدی از شهر در متن تعابیر آنها پیدا است”.
مکان
منظر
فضا
منظر شهری
2010
07
23
30
33
http://www.manzar-sj.com/article_405_30ab2e09a0b602673506f14ada912ba8.pdf
باغ نظر
برک، اگوستین
1387
ترنر، تام
1376
کارگاه تخصصی 1 تیرماه در پژوهشکده نظر
جنیدی، فریدون
1389
لینچ، کوین
1369
باغ نظر
منصوری، سید امیر
1383
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
نقش نسبیتهای روانشناختی در فهم محیط
ناصر
براتی
بهطور کلی لذت مردم از یک منظره در شهر یا استقبال از یک فضای شهری، احساس رضایت خاطر طراحان این فضاها را نیز به دنبال دارد. اما آیا با اجرای طرحهای آینده شهری نیز این رضایت تداوم خواهد داشت؟ به عبارت دیگر آیا خوشامد و استقبال مردم از یک فضای طراحیشده تصادفی استیا این امر براساس یک فرایند نسبتاً ثابت و قانونمند اتفاق میافتد؟ آیا موفقیتهای یک طراح قابل تکرار است؟ آیارسیدن به طرحهای برتر محیطی، از نظر مردم، قواعد و قوانین خاصی دارد؟ این نوشتار سعی دارد به طور فشرده این مبحث را در حد طرح مسئله بازخوانی کند.
روانشناسی محیطی
شهر
ذهن
شهرسازی
2010
07
23
34
35
http://www.manzar-sj.com/article_406_28f5bb5641f490323b9f0f6153529f82.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
منظرشهری، بررسی تطبیقی سه مفهوم در شهر
محسن
فیضی
پس از مدتها درباره مفاهیم یکسان منظر و سیمای شهری و رفع اختلاط معنایی آنها در قالب ساختمایههای عینی و ذهنی، نوبت به بحث در مورد سایر واژگان این حوزه رسیده است. همۀ ما با مفهوم منظر شهری آشنا هستیم. اما آنچه در این میان ابهام برانگیز است، کاربرد واژگان مشابه به زبان انگلیسی برای یک مفهوم است. آیا این واژگان همگی بر یک مفهوم مشابه و یکسان اشاره دارند؟ هدف این نوشتار کوتاه بررسی تطبیقی معانی و کاربرد واژگان مشابه به زبان انگلیسی برای مفهوم «منظر شهری» به منظور کاربرد درست آن در ادبیات تخصصی معماری و شهرسازی ایران است.
منظر شهری
منظر زمین
عینی و ذهنی
2010
07
23
36
37
http://www.manzar-sj.com/article_407_7a237ed54a8ad7ec06b43fcb92a1030a.pdf
Carmona, M. et.al
2006
the Landscape Urbanism Reader
Corner, J.
2006
the Urban Design Reader
Ellin, N.
2006
Gray, C.
2005
the Landscape Urbanism Reader
Mossop, E.
2006
Relph, E.
1987
-
2007
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
لزوم پرداخت قوانین ساخت و ساز شهری به معنای نشانهها
مهرداد
کریمی مشاور
برجها به دلیل جایگاه نشانهای در شهرها، دارای اهمیت زیادی در تولید معنا هستند. هرچند همه عناصر شهری برحسب موقعیت و اهمیت خود بار معنایی دارد؛ اما معنای برجها به دلیل موقعیت ویژه آنها در شهر دارای اهمیت خاصی است که به توجه بیشتری نسبت به سایر عناصر شهری نیاز دارد. توجه به تداوم معنایی برجها میتواند عامل ایجاد هویت در شهر باشد.
معنای برج در طول تاریخ ایران را میتوان به طور کلی در دو مقطع بررسی کرد. دوره اول را میتوان تا شروع قرن معاصر و دوره بعد را از ابتدای قرن معاصر تا کنون دانست. این تقسیمبندی حکایت از تغییر نگاه به موقعیت برجها در شهر دارد که در نهایت موجب میشود تا شخصیت نشانهای آنها تحت تأثیر قرار گیرد و معناآفرینی آنها نیز تغییر کند.
تأکید این نوشتار بر توجه به اهمیت معناآفرینی برجها در قوانین ساختوساز شهری است.
برج
منظر شهری
معنا
نشانه
2010
07
23
38
39
http://www.manzar-sj.com/article_1179_4869b7475ec8c1db3e465a5cdb655447.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
منظر شهری قلمروی ایستگاههای مترو
آرش
زاهدان
ایستگاههای مترو بهعنوان نقاط اتصال دو دنیای متفاوت (بافت شهری و شبکه زیرزمینی مترو)، نقش مهمی در منظر شهر ایفا میکند. این ایستگاهها نواحی اطراف خود را از جنبههای کالبدی- عملکردی، حملونقل، مسایل اقتصادی و اجتماعی تحتتأثیر قرار میدهد. با این وجود به منظر شهری این نواحی که از عوامل مؤثر و تأثیرگذار در خوانایی شهر است، توجه کمتری شده است. این نقاط شاخص عملکردی، با تغییرات هدفمند در نواحی اطراف خود میتواند علاوه بر ارتقای کیفی فضاهای شهری، در شکلگیری فضاهای با هویت به عنوان الگوی عملی ساماندهی منظر، ایفای نقش نماید. در این راستا نحوه مطالعه و تجزیه و تحلیل منظر شهر با هدف دستیابی به اقدامات و ضوابط عملی، تعیینکننده است تا با در نظر گرفتن وضع موجود و تحلیل عناصر محیطی بتوان به ضوابط، مقررات و راهکارهایی برای بهبود منظر شهر دست یافت.
متن حاضر با تکیه بر مطالعه انجام یافته در «پژوهشکده نظر» تحت عنوان «طرح پژوهشی تدوین راهبردهای ساماندهی نواحی اطراف ایستگاههای مترو» تلاش دارد تا با کمینمودن عناصر شکلدهنده منظر شهری، الگویی به دور از تحلیلهای سلیقهای ارائه کند.
برج
منظر شهری
معنا
نشانه
2010
07
23
40
43
http://www.manzar-sj.com/article_409_79f638911ab986a5b463d940aedd89f0.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
ارزیابی نقش خیابان جمهوری در منظر شهر تهران
محمد حسین
عسکرزاده
سحر سادات
حسینی
خیابان جمهوری به عنوان عنصری فعال و پویا از شهر تهران، در هر دوره تاریخی معلول شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی زمان خود بوده است. این خیابان در طول چند کیلومتر مسیر خود تفسیری است بر وقایعی که در دوره شکلگیری بر آن گذشته است.خیابان متأثر ازاتفاقات حوزههای همسایگی خود بوده و نیز بر آنها تأثیرگذار است. این شکل از تأثیر و تأثر در هر بخش از خیابان، پیوندی ناگسستنی بین خیابان و حوزههای مجاور آن به وجود میآورد. در نتیجه خیابان، مرزی بین دو طرف گسسته خود نیست؛ بلکه نمایشگاهی از محدودههای متفاوتی است که از بین آنها عبور میکند.
بررسی شکلگیری خیابان جمهوری میتواند منجر به ارائه راهکارهایی در زمینه بهسازی و نوسازی این خیابان و سایر خیابانهایی شود که واجد شاخصههای تاریخی و پیوندهای ناگسستنی با محیط اطراف خود است.
حوزههای شهری
مؤلفههای تاریخی خیابان
ویترین شهری
الگوی رشد خیابان
مجاورت عرصهها
2010
07
23
44
47
http://www.manzar-sj.com/article_410_42aea66018aaddbb25d8963aaf6a32d7.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
بررسی نقش عنصر رابط باغهای شهری در ایران
حشمتالله
متدین
در باغهای شهری ایران بعضاً کوشکها و یا سردربهای عظیم، رابط بین شهر و باغ است. استقرار اینگونه باغها موجب یکپارچه شدن شهر، میدان، باغ و منظر میشود. این نوشتار به دنبال تمایل و شیوة استقرار این باغها در شهر است. اینکه آیا این نحوه قرارگیری ارتباطی با رابطه حکومت و مردم داشته است؟ آیا مفصل شهر و باغ، فضایی اجتماعی و مردمی است یا بنایی مسلط بر میدان و خیابان، تا همچون نسخههای اروپایی باعث قدرت نظام حکومتی شود؟
در دورههای اولیه اسلام، در دیوان عام قصرهای اموی، بخشی مسلط بر فضای شهری وجود داشت تا محل حضور سلطان و قاضی او در حل مشکلات مردم باشد. اما در ایران، وجود چنین بخشی که از یک سو به شهر و از سویی دیگر به باغ حرم نظر داشته باشد را به قصر «ملکشاه سلجوقی» در میدان کهنه اصفهان نسبت میدهند. بعد از آن باید منتظر عهد صفوی و سبک اصفهان بود تا شاهد حضور پرقدرت کوشکها و سردربهای عظیم شهری در صحنه سیاسی- اجتماعی شهرها باشیم. سردرهای باشکوه کوشکها از این دوره به بعد محل تعامل دولت با مردم است تا فضای درون و برون را به یکدیگر متصل کند. در این مقاله جنبههای مختلف استقرار عنصر واسط باغهای شهری مورد تحلیل قرار میگیرد.
باغ شهری
کوشک حکومتی
سردرب
کاخ و ایوان
میدان
مردم و حکومت
2010
07
23
48
51
http://www.manzar-sj.com/article_411_7e196b6da1873bcc2ed23fee3246a376.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
بررسی نقش نظرگاهها در منظر شهری
مهسا
طیبیفر
امروزه یکی از مهمترین مسایل شهرهای دنیا، هویت شهر است و بحران هویت و سردرگمی انسانها در زندگی پیچیده شهری، از مهمترین دغدغههای صاحبنظران این حوزه است. مدیران شهری و دستاندرکاران همواره در پی راهی برای ارتقای کیفیت فضاهای زندگی انسان هستند و به جنبههای کیفی شهر از جمله هویت محیط- بهعنوان عاملی برای تقویت پیوند انسان با محیط و غنا بخشیدن به فعالیتها- توجه بیشتری میشود. بهبود کیفیت فضاهای شهری، درک معنا و هویت محیط از جانب مردم را تسهیل کرده و به حس رضایت منجر میشود. توجه به کیفیت منظر شهری، هم از نظر جنبههای کالبدی و هم از نظر فضاهای انسانی، محیطهای عمومی و خاطرات جمعی ضروری است. بر این اساس، ضرورت ایجاد تصویر ذهنی و درک مشترک مردم از شهر کاملاً محسوس است. یکی از زمینههای ایجاد چنین تصویری از شهر، نظرگاههای شهری است. کلانشهر تهران نیز از این مسئله مستثنی نبوده و کمبود موقعیتهایی برای درک عمومی منظر شهر، جهت احیای پتانسیلهای بصری و ایجاد انسجام در تصاویر ذهنی مردم از شهر به وضوح آشکار است.
نظرگاه
منظر شهری
هویت
تهران
فضای جمعی
2010
07
23
52
54
http://www.manzar-sj.com/article_412_0b80dea898c6e3e52cd0ccdc986fef45.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
بررسی ظرفیت های منظرین رود دز
زهرا
رستگاری
اجتماع ما فراتر از امکانات آن زندگی میکند. ما در مکان و زمان محدود زندگی خود از طریق الگوهای نادرست رفتاری، شهر را از سرمایههای طبیعی و باهویت آن محروم میکنیم. این الگوها، در طول سالهای عمر یک شهر، محیط طبیعی و زیستی را ویران میکند. کوتاهی دورههای مدیریتی شهرها، فرصت شناخت عمیق ظرفیتهای شهر را از بین میبرد و تصمیمهای مقطعی و شتابزده، کار را برای برنامهریزیهای منطقی و اصولی سخت مینماید. کافی است در یک دوره مدیریتی بر شناخت حقیقت شهر تمرکز کرده تا با برنامهریزی بر پایه مطالعات جامع و هدفمند، وابستگی عینی- ذهنی نسلهای آتی به شهر و فضاهای آن را حفظ نماییم. این نگاه به طور حتم متضمن پایداری شهر در حوزة منظر طبیعی، همبستگیهای جمعی و صرفة اقتصادی خواهد شد.
مناسبات پیچیدة شهرهای امروز، ضرورت وجود فضاهایی که گذران اوقات فراغت شهروندان را پاسخگو باشد، دوچندان نموده است. فضاهایی جهت انجام فعالیتهای کاملاً دلخواه و اختیاری، فعالیتها و سرگرمیهای متنوعی که عملکرد فرد در بیشتر جوانب آن آزاد است و زمان شروع و به پایان رساندن آن کاملاً اختیاری و شخصی است. در این میان سهم رود- کنارهای شهری در شهرهایی که این پتانسیل طبیعی را در درون خود دارند، به عنوان فضایی که ضمن طراوتبخشی به محیط شهری، اصلیترین موضع مشترک برای ثبت خاطرات جمعی به حساب میآید، حداکثری است. لبههای آب در میان بافتهای متراکم شهری و یا در کنار آنها به عنوان فضای تنفس شهر عمل کرده و هوای مطلوب را به درون بافت تزریق میکنند. از این رو شناخت ارزش این فضاها از حیث زیبایی، خوانایی و هویت اکولوژیک و مکانی و نیز توجه به ارزشهای پایدار طبیعتپردازی ایرانی، شرط لازم در برنامهریزی و طراحی آنهاست که در نتیجه آن از تولید یکشکل و بیهویت گونههای آبی فضاهای شهری جلوگیری میشود.
ساحل درون شهری
اوقات فراغت
رود دز
برنامهریزی منظر
2010
07
23
56
57
http://www.manzar-sj.com/article_413_04a464bed981bd96af9e390c7d88a834.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
طراحی منظر سواحل بر اساس روانشناسی زنان
مجید
صالحینیا
ساحل مخصوص زنان، مکانی است تفرجگاهی در امتداد ساحل دریا یا رودخانة درون و حاشیه شهری، بهنحویکه زنان بتوانند با آزادی بیشتری از امکانات تفریحی، ورزشی و طبیعت محیط استفاده کنند. آزادی پوشش و تردد در این مکانها مطابق با فرهنگ ایرانی، از جمله اهداف محوری است که در سالیان اخیر و در پی اقداماتی برای ایجاد پارکها و فضاهای عمومی شهری مخصوص بانوان در کشور، مباحث و مسایلی را موجب شده است. طراحی فضا و مکان متأثر از خواستها و اعمال قدرت گروههای مختلف اجتماعی است. آیا این بدان معنا است که تفرجگاه ساحلی میتواند زنانه- مردانه باشد؟
در این نوشتار، جدا از مسئله بود یا نبود فضاهای عمومی مختص زنان و دوجنسیتیشدن مکان، ابعاد منظرشناسانه و فضای متناسب حضور زنان، به ویژه در سواحل عمومی دریاها و رودخانهها، مدنظر قرار میگیرد.
ساحل
زنان
فرهنگ
طراحی منظر
2010
07
23
58
59
http://www.manzar-sj.com/article_414_129d4854986ad06ba1c70d58c20ba6e9.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
برنامهریزی سواحل
شهاب
نظری عدلی
جایی که خشکی با دریا برخورد میکند، فضای ارزشمندی است که از یک دارای ارزش اکولوژیک و از سوی دیگر در صورت مدیریت صحیح، میتواند در رفاه و آسایش، اقتصاد، سرگرمی و رشد و نمو یک جامعه مؤثر باشد. گردشگری از بزرگترین صنایع جهان است که یکی از شاخههای آن، گردشگری ساحلی است که بر اساس ترکیب و برخورد دو منبع اصلی دریا (منبع طبیعی) و خشکی (منبع فرهنگی) بهوجود آمده و امکاناتی را از جمله آب، ساحل، مناظر زیبا، زمین حاصلخیز، تنوع زیستی دریا و خشکی، میراث تاریخی و فرهنگی، غذای سالم و ... را فراهم میکند. الزامات بهکارگیری این ظرفیتها نیازمند تسهیلاتی از قبیل هتلها، پناهگاهها، ویلاها، رستورانها و زیرساختهای لازم از جمله اسکلهها، لنگرگاهها، فروشگاههای ماهیگیری، غواصی و سایر امکانات است. مدیران شهری با معرفی جاذبههای ساحلی و به نوعی ممتازنمودن ویژگیهای فضایی و عملکردی آن، در رقابت با شهرهای غیر ساحلی، به جذب سرمایه میپردازند. در این مقاله، تصویری از عوامل مؤثر در یک گردش ساحلی موفق ارائه میشود.
دریا
گردشگری ساحلی
برنامهریزی یکپارچه
2010
07
23
60
61
http://www.manzar-sj.com/article_415_067ac40fd6191141086f1718958df01f.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
مدل سنجش قابلیت گردشگری اراضی ساحلی
رضا
احمدیان
گردشگری ساحلی از جمله فعالیتهای جاذبی است که به دلیل تنوع اکوسیستم و ترکیب آب و خشکی، قابلیتهای چندگانهای در سطح جهان دارد. کشور ایران با داشتن حدود 5 هزار کیلومتر خط ساحلی در سه حوزه جغرافیایی مختلف (خزر، خلیج فارس و دریای عمان) توان بالایی در زمینه استقرار فعالیتهای گردشگری دارد. اما به دلیل فقدان یک نظام جامع در زمینه توانسنجی، برنامهریزی و بهرهبرداری از انواع گردشگری ساحلی، کمترین میزان استفاده مناسب و پایدار از این قابلیت را فراهم نموده است. بدیهی است وجود برخی ضوابط و معیارهای فرهنگی و عرفی حاکم بر جامعه اسلامی ایران، امکان استفاده آزاد و بدون محدودیت از سواحل را همانند سایر کشورهای ساحلی فراهم نمیکند، از این رو منظور از گردشگری ساحلی در ایران، بررسی ابعاد موضوع با اصل پایداری محیط و تناسب کاربرد آن با ویژگیهای جامعهشناسی ایرانی است. از سال 1380 و براساس الزامات بینالمللی (خصوصاً دستورکار 21)، طرح جامع مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران (ICZM)1 برای نخستین بار کل منطقه ساحلی کشور را که شعاع تقریبی 10 کیلومتر از سواحل را دربر میگیرد، به عنوان یک منطقة ویژه با عملکردهای چندگانه از جمله گردشگری، مورد مطالعه قرار داده است و در قالب یک مدل توانسنجی از سواحل ایران برای گردشگری، پهنه ساحلی را منطقهبندی کرده است. مقاله حاضر به بررسی ابعاد موضوع و معیارهای قابل استفاده در این مدل میپردازد
مناطق ساحلی
گردشگری ساحلی
مدل توانسنجی گردشگری
2010
07
23
62
63
http://www.manzar-sj.com/article_5909_d8164bffd8f15219cde7a3970f1ab459.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
طراحی منظر ساحلی شهر سوژو
فرشاد
کازرونی
در حال حاضر، مقوله گردشگری به عنوان یک صنعت و یکی از عوامل تأثیرگذار بر جنبههای گوناگون محیطی (روستایی یا شهری)، در ارتباط با تفرجگاهها و سایتهای گردشگری مطرح است که از مهمترین آن میتوان به گردشگری ساحلی اشاره نمود. امروزه گردشگری ساحلی از بزرگترین فعالیتهای جهان به شمار میآید که با رشد روزافزون خود به فعالیتی چند منظوره تبدیل شده است. بهطوریکه توسعه گردشگری و تفریحات مربوط به آن از عوامل مؤثر در شکلدهی الگوی توسعه نواحی ساحلی بوده و تأمینکننده مزایای مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی زیادی برای میزبان است. در این نوشتار به آزمون موضوع در برنامهریزی جامع منظر ساحلی شهر سوژو پرداخته میشود.
گردشگری ساحلی
منظر ساحلی
شهر سوژو
برنامهریزی منظر
2010
07
23
64
65
http://www.manzar-sj.com/article_5910_51490d27696478ec789a9e3d9e704996.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
ملاحظات طراحی منظر در ساحل شهری بندرعباس
گلاره
خوشخویی
طراحی کرانة دریا، منظر ساحلی شهر را نظم بخشیده و کیفیت حسی و بصری آن را ارتقا میدهد. ساحل بخشی از هویت اکولوژیک شهرهای حاشیة دریا به شمار میآید، لذا ساماندهی و ارتقای منظر ساحلی یکی از اصلیترین پروژههای اکولوژیکی شهر است. ساحل بندرعباس دارای قابلیتهای فراوانی (همجواری با دریا و مجاورت با بازار اصلی شهر) جهت شکوفایی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استفادهکنندگان این ناحیه است، اما به دلیل آنکه این فضاهای باز آن ساماندهی نشده و فاقد تأسیسات و تجهیزات لازم است، بخش عمدة آن به عنوان فضاهای عمومی مورد استفاده قرار نمیگیرد. بهترین راه دستیابی به این مهم ایجاد ساحل شهری است. منظور از ساحل شهری، بخشی از ساحل دریا است که مجهز به تأسیسات و تجهیزات مختلف است و قابلیت پذیرش استفادهکنندگان را دارد و عنصر تأثیرگذار در منظر شهر است. بر اساس همین مفهوم است که بسیاری از سواحل شهری دنیای امروز به عنوان مناطق تفریحی و مراکز جذب جمعیت شناخته میشود.
ساحلسازی
بندرعباس
طراحی منظر
فضای جمعی
2010
07
23
66
67
http://www.manzar-sj.com/article_5911_be9c6f38fde07ea9f9778539d16b5ff4.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
بررسی موردی ساحل شهر تورنتو
پونه
وکیلیان
آرش
سجادی
امتداد کناره آب در شهرهای ساحلی، موقعیت فضایی برجسته و منحصر به فردی را ایجاد میکند که نقش عمدهای در ارتقای کیفیتهای بصری، محیطی و اجتماعی شهر دارد. نوارهای ساحلی، علاوه بر ایجاد هوای پاک و حفظ حیات جانوری، مکانهای ویژه و فرصتهای بیشماری در خلق فضاهای جمعی خاطرهانگیز محسوب میشود که تأثیر مستقیمی بر ساختار شهر، کیفیت اکولوژیک، کیفیت زندگی شهروندان و حفظ هویت منظر شهری دارد. به همین جهت حفاظت از این منبع طبیعی و بهرهگیری صحیح از مواهب آن در شهر حائز اهمیت است. با توجه به قابلیت حضور عناصر طبیعی در بافت شهرها، چگونه میتوان هویت بصری و سیمای شهر را تقویت کرد؟ این مقاله با معرفی پروژههایی از نوار ساحلی شهر «تورنتو» به عنوان نمونة موفق جهانی و با هدف اشاره بر لزوم تغییر در مفهوم و معنای مکانهای ساحلی و بندری شهرها، به عنوان بخش مهمی از اجزای تشکیلدهنده منظر شهری، تهیه شده است.
نوارهای ساحلی
منظر شهری
ساحل تورنتو. طراحی منظر
2010
07
23
68
69
http://www.manzar-sj.com/article_5912_83895e0debd61516694e6a8516c8f764.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
تحلیل موردی ساحل رامسر
فاطمه
شریفنیا
در انتهای غربی استان مازندران و نزدیکی بسیار زیاد رشته کوه البرز و سواحل جنوبی دریای خزر، شهر ساحلی رامسر را با ساختاری خطی شکل داده که حد فاصل استانهای مازندران و گیلان نیز محسوب میشود. آب و هوای رامسر معتدل و مرطوب بوده و پس از بندرانزلی دومین شهر پرباران کشور و خنکترین شهر استان مازندران در فصول گرم به شمار میآید که دمای آن به طور متوسط بین 26-19 درجه سانتیگراد است. از لحاظ پوشش گیاهی از سه قسمت جنگل، مرتع و کشتزار تشکیل شده و چای، برنج و مرکبات از مهمترین محصولات کشاورزی آن است. موقعیت طبیعی منحصر به فرد رامسر و سواحل ماسهای و کوهپایههای جنگلی پوشیده از درختان پهنبرگ به جا مانده از دوران سوم زمینشناسی که فواصل آن در بیشترین حالت حدوداً به 3 کیلومتر و در کمترین حالت به 400 متر میرسد، امکانی را در اختیار گردشگران قرار میدهد که در هیچ جای کشور دیده نمیشود. علاوه بر جنگل و دریا جاذبههای طبیعی دیگری نظیر چشمههای آب گرم معدنی، آبشارهای زیبا در دل مناطق جنگلی، غارها و مناطق ییلاقی نیز در رامسر وجود دارد که هر ساله هزاران گردشگر را به سوی خود میخواند. حتی جهانگردانی مانند «فریز»، «ابت»، «مسیو بهلر»، «ملگونف»، «مکنزی» و «رابینو» در سفرنامههای خود شرحی بر رامسر نوشتهاند. در سالهای اخیر فعالیتهایی در جهت ارتقای وضعیت گردشگری و خدماترسانی در سواحل رامسر انجام شده که این نوشتار به ارزیابی این اقدامات میپردازد.
سواحل خزر
رامسر
گردشگری ساحلی
ساحل باغ ملی
ساحل لیدو
2010
07
23
70
71
http://www.manzar-sj.com/article_5913_ac8bfa935c4b732ae88cfc4853666049.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
صحن حرم تا کجا میرود؟
2010
07
23
72
73
http://www.manzar-sj.com/article_5914_556d1b627f04a005db23f78869f1c4e3.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
برجهای گِلی خرانق
شهره
جوادی
روستای «خرانق» مرکز بخشی از شهرستان اردکان، به علت قرارداشتن در مسیر مشهد مقدس دارای آثار تاریخی ارزشمندی از جمله «مشهدک»1 است. «قلعة خرانق» که طبق روایات تاریخی، قدمت آن به سه هزار سال پیش میرسد، یکی از آثار باستانی اقوام ایرانی است که میراثی درخشان از فرهنگ و تمدن در ادوار مختلف تاریخی دارد2. این منطقه در دل کویر با سیمایی متفاوت از شهرها و روستاهای کویری، نمایی اسرارآمیز و منظری استثنایی را به نمایش گذاشته است. خرانق بر بلندای تپهای شکل گرفته که دشتی سرسبز با درختان توت، گردو، سروهای راستقامت، درختچههای رنگارنگ و انواع گل و بوتههای وحشی را در برابر خود دارد. آنچه امروز در این روستای ویران میبینیم، بخشهای مختلفی است که قدمت بعضی به دوران سلجوقی و به گفتهای حتی به پیش از آن میرسد. همچنین نمونه بناهایی از دورة قاجار وجود دارد که تمامی آنها بارها و بارها فرو ریخته و بازسازی شده است. ...
2010
07
23
74
74
http://www.manzar-sj.com/article_5915_8ccb8b82ec47d5d9f98999f8bdc5f638.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
مردم و معماری پایدار
علیرضا
طاهریفرد
2010
07
23
75
75
http://www.manzar-sj.com/article_5916_31f6fe0ca92edcaf73fef1ef2f4e8a60.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
منظر شهری، معیار ارزیابی معماری بناهای شاخص
آیدا
آل هاشمی
هران شهر بیگان ههاست و روز به روز با قلمرو ذهنی تعلقات مکانی و خاطرات جمعی شهروندان خود نیز بیگان هتر میشود . بیگانگی شهر تهران از خویشتن سنتی و نبود مؤلف ههای نافذ و با ثبات معاصر و مدرن با بار هویتی و فرهنگی در کنار توسعة به دور از برنامه ریزی بنیادین، منجر به نوعی سردرگمی، اغتشاش و عدم خوانایی در شهر شده است. یکی از مه مترین دلایل این ناخوانایی، نبود شبکه قوی و سازمان یافت های از عناصر شاخص عینی و ذهنی است که قابلیت ظهور در نقش نقطه عطف و نشانه در گستره وسیع شهر تهران را داشته باشد. در این میان، پروژ ههای معماری در مقیاس ملی با بار فرهنگی و هویتی خاص خود فرصت مغتنمی است در اضافه کردن نقطة عطفی هویت ساز به شهر که علاوه بر افزایش خوانایی در سیمای شهر با حضوری تعیی نکننده در زندگی شهر، مکانی برای شکل یافتن خاطرات مشترک شهروندان را نیز فراهم آورد. از مهم ترین پروژ ههای معماری که در دهه اخیر با مقیاس ملی و با روندی منطقی در شهر تهران اجرا شد، ساختمان جدید کتابخانه ملی ایران واقع در تپ ههای عبا سآباد تهران است. این نوشتار تلاش می کند تا این پروژه را، در مقیاس منظرین شهر مورد بررسی قرار داده و آن را از همین زاویه با کتابخانه ملی فرانسه در پاریس مقایسه کند.
2010
07
23
76
77
http://www.manzar-sj.com/article_5908_96c1e3c7c76e04cffc27a51bdc84a268.pdf
منظر
منظر
2008-7446
2008-7446
1389
2
9
منظر فرهنگی استونهنج
سارا
پوریوسف زاده
محوطه جهانی «استونهنج» از نشانههای هویت تاریخی کشور انگلستان بوده که در جهان شناخته شده است. استونهنج از آثار عصر نوسنگی و عصر برنز است که در جهان باقیمانده و قطعهسنگهای عظیم آن با توجه به طلوع و غروب خورشید در وسط تابستان و وسط زمستان با دقت در محلهای خاصی قرار داده شدهاند.
محوطه میراث جهانی استونهنج بیش از 2000 هکتار از زمینهای گچی منطقه را دربرمیگیرد. در این محدوده، 196 یادمان قرار دارد که اکثراً تپههای مراسم تدفیناند و تعداد منحصر به فردی از محوطههای باستانی تدفینی شامل مزارع غلات، دیوارکشی، مسیرها و سکونتگاهها را شامل میشود. متأسفانه توسعة کشاورزی در دورة نوسنگی بیشترین تأثیرات را بر منظر طبیعی منطقه و نابودی جنگلهای محوطة استونهنج گذاشته است. به علاوه، استونهنج یک منظر باستانشناسی است و نه صرفاً مجموعهای از تکیادمانها. از سوی دیگر طبیعت خاص و ارزشهای منظر طبیعی آن به حدی است که 665/2 هکتار از این منظر توسط یونسکو ثبت جهانی شده است. اهمیت این منظر فرهنگی از آنجا است که بدون آن، استونهنج مفهوم و معنی خود را از دست خواهد داد. چشماندازی که تاریخ طولانی تعامل انسان با منظر را به نمایش میگذارد. درسال 1994 کمیتة میراث جهانی، «منظر فرهنگی استونهنج» را به عنوان زیرمجموعهای از منظر فرهنگی با ارزش جهانی معرفی کرد
2010
07
23
80
81