پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
قاب منظر ایرانی
4
5
FA
سید امیر
منصوری
0000-0002-2865-6859
استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
amansoor@ut.ac.ir
http://www.manzar-sj.com/article_2912.html
http://www.manzar-sj.com/article_2912_8b1003f20e84bd62c8d0b4f757bd658a.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
جلوههای زیبایی در باغ ایرانی
6
9
FA
محمد
نقی زاده
عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
dr_mnaghizadeh@yahoo.com
باغ یکی از آثار انسانی است که به عنوان عامل هویّتی و نمایش عینی باورهای جامعه ایفای نقش میکند. غرض از باغسازی هر چه که باشد یکی از پیامدهای محتوم آن زیباآفرینی است؛ با عنایت به ارتباط تنگاتنگ باغ ایرانی و زیبایی، شناسایی اصول حاکم بر زیبایی باغ ایرانی و مبانی آن مراتب زیبایی این باغها هدف اصلی پژوهش حاضر است. با عنایت به این که برای موضوع مقاله (باغ) صفت ایرانی ذکر شده، روش اصلی، تفسیر و تحلیل متون و همچنین تحلیل آثار موجود خواهد بود.
باغ ایرانی,زیبایی طبیعت,عناصر طبیعی,ایران,اسلام
http://www.manzar-sj.com/article_2899.html
http://www.manzar-sj.com/article_2899_c2b1f4a5540ef679421e5c0e978b7664.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
طراحی باغ مستوفی به سبک ایرانی
10
13
FA
وحید
حیدرنتاج
دکتری معماری، گروه معماری دانشگاه مازندران.
v.nattaj@yahoo.com
تهران بود و باغهایش؛ تهران در دوره قاجار عرصه باغهای بسیاری بود که در ادامه الگوهای اصیل باغ ایرانی ساخته شده بودند. ارتفاعات شمال تهران مملو از این باغها بوده است که با رشد روزافزون شهر در زیر سلطه ساختمانها از بین رفتهاند. باغ مستوفیالممالک در منطقه سه تهران که بخشی از آن به نام «باغ ونک» با وضعیت نسبتاً مناسبی از لحاظ پوشش گیاهی در اختیار شهروندان قرار دارد، از جمله باغهای بزرگ دوره قاجار بود. در شرایط فعلی تنها سرمایه باغ، درختان کهنسالی است که مسیرهای اصلی باغ را تا حدی به نمایش میگذارد. تخریب و تغییر کاربری باغها در تهران و نبود الگویی مناسب از باغ ایرانی در تهران معاصر، مسئولین را به این تصمیم واداشت که باغ ونک را با الگوی باغ ایرانی بازسازی و به معرض دید مخاطبین در مقیاس فراملی قرار دهند. از اینرو طراحی باغ با ارایه ویژگیهای اصیل باغ ایرانی در دستور کار قرار گرفت. مقاله حاضر تاریخچه باغ، تنگناها و معضلات طراحی و در نهایت چگونگی تأثیر ویژگیهای باغ ایرانی را در طراحی و اجرای باغ بیان میکند. v
باغ ایرانی,باغهای تهران,باغ مستوفیالممالک,ده ونک,باغ ونک
http://www.manzar-sj.com/article_2905.html
http://www.manzar-sj.com/article_2905_5801a285125aaac34c237c8acc8ae2d0.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
زیباییشناسی منظر شهری تهران
14
17
FA
شهره
جوادی
استادیار گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
artandcivilization@gmail.com
نگاه زیباشناسانه و تحلیل ویژگیهای زیبای یک شهر اگر منطبق بر اصول و معیارهای خاص زیباییشناسی شهری باشد و علاوه بر رویکرد کالبدی، فرآیندها و زندگی جاری در این فضاها و حالی که القا میکنند را دربر بگیرد، بسیاری شهرها را میتوان با دیدی متفاوت نگریست و به مراتبی از زیبایی در منظر و محیط آنها پی برد که شاید پیش از این ادراک نشده باشند. تهران اگرچه شلوغ و بینظم است و زندگی در آن دشوار و طاقت فرساست، اما هیاهو و جنب و جوش آن از یک سو، حضور طبیعت با کوه، آب و درختان و منظر قدیم و جدید آن از سوی دیگر، ویژگیهایی است که به تهران زیبایی بخشیده است. هویت تهران امروز و زیبایی آن، واقعیتی است که به تهران زیبایی بخشیده و از همزیستی پایتخت قدیم و جدید با تمام ویژگیهای امروزین آن شکل گرفته است.
تهران,طبیعت,امروز,قدیم,هویت,زیبایی,رنگ,خاطره
http://www.manzar-sj.com/article_2913.html
http://www.manzar-sj.com/article_2913_e463eb7e727715616a1a351819b6cab0.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
منظر طبیعی احیای منظر تفرجی دریاچه مهارلو
18
21
FA
زهرا
نیری
کارشناس ارشد
معماری منظر، دانشگاه تهران
zahra.nayeri@ut.ac.ir
مفهوم پایداری در صنعت گردشگری، طی چند دهه گذشته یکی از اصلیترین و در عین حال بحثبرانگیزترین مفاهیم توسعه گردشگری و به عنوان چارچوبی برای فهم روندهای توسعه اقتصادیـ اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی و گردشگری در سراسر جهان مطرح شده است. علیرغم مزایای فراوان این صنعت، چنانچه توسعه آن همراه با سیاستگذاریها و برنامههای منطبق بر نگرش زیستمحیطی و با تأکید بر پایداری توسعه نباشد به طور حتم موجب بروز تأثیرات منفی فراوانی بر محیط زیست خواهد شد. بنابراین تفرج پایدار به عنوان فعالیتی اثرگذار بر تمامی ارکان توسعه، بیش از گذشته نیازمند مطالعه است. منطقه تفرجی دریاچه مهارلو شیراز نیز به عنوان یکی از مناطق مستعد در جذب گردشگر، و یکی از مناظر منحصر به فرد در تولید نمک، به توجه به عوامل پایداری در بخش گردشگری خود نیازمند است. این منطقه با دارا بودن قابلیت اکوتوریستی، در فصول مختلف سال پذیرای گردشگرانی است که جهت گذران اوقات فراغت خارج از محدوده شهری، به سواحل آن پناه میآورند که متأسفانه در حال حاضر به دلیل عدم رعایت اصول فوق در منظر گردشگری این منطقه، بخش وسیعی از آن بلااستفاده مانده است. بنابراین در این نوشتار به منظور دستیابی به مجموعهای همبسته از سیاستهای جامع برای توسعه پایدار گردشگری دریاچه مهارلو و ارتقای ویژگیهای منظرین موجود، پس معرفی فضا و مروری بر ویژگیهای اجتماعیـ فرهنگی، اقتصادی و زیستمحیطی و همچنین معضلات فعلی این دریاچه، به ارایه راهکارهای منظرین پرداخته میشود.
پایداری,تفرج پایدار,منظر تولیدی,دریاچه مهارلو
http://www.manzar-sj.com/article_2914.html
http://www.manzar-sj.com/article_2914_c1633ff1eae698746ffaf95ed088cc07.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
راهبردهای توصیفی در پژوهش منظر
22
25
FA
علی
اسدپور
پژوهشگر دوره دکتری معماری منظر، دانشگاه علم و صنعت
asadpour@shirazartu.ac.ir
توصیف به مثابه یک راهبرد عینیتگرا و استقرایی از روشهای پژوهش در معماری منظر است که مبنای بسیاری از راهبردهای پژوهشی دیگر نیز دانسته میشود. از آنجا که از مشاهده اغلب به عنوان نخستین گام در هر پژوهش یاد شده و کمتر به مثابه یک راهبرد مورد توجه قرار میگیرد، هدف این نوشتار تقویت بنیانهای نظری لازم در تعمیق راهبردهای توصیفی در پژوهش منظر و ترویج بیشتر آن است. از این روی، راهبرد توصیفی در نوشتههای دمینگ و سوآفیلد (2011) مورد بررسی قرار گرفته و ضمن اشاره به دستهبندیهای چهارگانه آنها شامل مشاهده، توصیف ثانویه، توصیف پیمایش اجتماعی و توصیف پیچیده به برخی پژوهشهای صورت گرفته در هر دسته نیز اشاره شده است. اسناد مکتوب، پرسشنامه، مشاهده مستقیم، مصاحبه، تصاویر، عکسها، دست نگارهها و مستندات تاریخی همگی به عنوان منابع پایه در راهبرد توصیفی هستند. سنجش اعتبار این نوع پژوهشها متکی به پشتیبانی منابع مختلف از یکدیگر، نحوه استخراج دادهها و شیوه استقرای پژوهشگر و مبتنی بر دستهبندی، رتبهبندی و تفسیر میباشد.
منظر,پژوهش,توصیف,مشاهده,پیمایش
http://www.manzar-sj.com/article_2915.html
http://www.manzar-sj.com/article_2915_982dac24184ee5b670c9726402b2aafe.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
شاخص های گسست منظر
26
29
FA
مریم
اکبریان
کارشناس ارشد معماری منظر دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین
akbarian.maryam@gmail.com
منظر پدیدهای پویاست و موجودیت چندلایه آن باتمام مقیاسها در گذاری همیشگی قرار دارد. از مصادیق گذار و تغییر در منظر، پدیدۀ گسست است که بر تمام لایههای اکولوژیکی و ادراکی آن در مقیاسهای مختلف تأثیر میگذارد. گسست در منظر که تحت تأثیر مداخلات انسانی روی میدهد پیامدهای گوناگونی دارد که از عوامل مختلفی همچون توسعه سکونتگاههای شهری، ایجاد زیرساختهای حملونقل زمینی و ریلی، تسطیح و تصرف اراضی طبیعی برای مصارف کشاورزی و فعالیتهای معدنکاوی و عوامل بسیار دیگر ناشی میشود. این نوشتار در پی آن است تا با رویکردی جامع و کلنگر به ماهیت منظر، نظریات موجود در خصوص پدیده گسست و روششناسی حوزههای مختلف مرتبط با این پدیده را تحلیل کند، به امکانسنجی شاخصهای در ارزیابی پیامدهای گسست در منظر بپردازد و همزمان به جنبههای اکولوژیک و ادراکی آن توجه کند؛ شاخصهایی که قابلیت انطباق بر ویژگیهای خاص هر بستر منظرین را به طور جداگانه دارا باشند و تغییرات ناشی از گسست را در الگوهای موجود منظر و محیط پیشبینی کند. با چنین هدفی شاخصهای ارزیابی پدیده گسست به دو گروه کمّی و کیفی تفکیک شده است به شاخصهای کمّی به ویژگیهای اکولوژیک و زیستمحیطی منظر و شاخصهای کیفی به خصوصیات ادراکی و هویتی آن میپردازد. این نوشتار در پایان به این نتیجه خواهد رسید که ترکیب تمام شاخصهای کمّی و کیفی در تحلیل یک بستر منظرین و تبدیل آنها به یک کلیت واحد به واسطه تفاوت ماهوی این شاخصها و زمینههای مختلف دلالت آنها امکانپذیر نخواهد بود، لکن با تعریف اولویتهای ساختاری هر منظر و شرایط محیطی، میزان اهمیت و تأثیرگذاری هر شاخص در ارزیابی مشخص میشود، تا در مراحل مختلف تصمیمگیری، برنامهریزی و طراحی پروژهای مدیریت منظر و آمایش سرزمین قابل استفاده و استناد باشد.
گسست زیستمحیطی,دیدهبانی منظر,بومشناسی منظر,ادراک انسان,رویکرد کیفی
http://www.manzar-sj.com/article_2916.html
http://www.manzar-sj.com/article_2916_b90b1c64c9492b67b48cf7dd8350f271.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
سید امیر منصوری : سرزمین مهر
30
31
FA
گزارش : پدیده
عادلوند
-
padideh_adelvand@yahoo.com
http://www.manzar-sj.com/article_2917.html
http://www.manzar-sj.com/article_2917_6ab134d49f016d4452a268a69edab6ee.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
نگاه کیفی، ضرورت زیبایی طبیعت
32
32
FA
سید محمدجواد
شوشتری
مدیر عامل سازمان زیباسازی شهر تهران
http://www.manzar-sj.com/article_2920.html
http://www.manzar-sj.com/article_2920_e924268743a780b49e5c61ffca83335e.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
طبیعت را چگونه به شهر وارد کنیم؟ ساختاری یا سرانه ای؟
33
35
FA
http://www.manzar-sj.com/article_2918.html
http://www.manzar-sj.com/article_2918_dbca4d26049b39e3177a5d6e02ed22a2.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
راهبردهایی برای زیباسازی با طبیعت
36
39
FA
سید امیر
منصوری
0000-0002-2865-6859
استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
amansoor@ut.ac.ir
http://www.manzar-sj.com/article_2919.html
http://www.manzar-sj.com/article_2919_4c1402fe5b15b678a1672d219344bae6.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
تأمل در فلسفه زیبایی طبیعت
40
43
FA
امین
حبیبی
دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز
a_habibi@shirazu.ac.ir
امروز متخصصین علوم شهر و مدیریت شهری و حتی شهروندان بر این عقیدهاند که حضور طبیعت در شهر گامی بزرگ در توسعه پایدار و بهبود کیفیت شهر و زندگی شهروندان به شمار میرود. اما اینکه این طبیعت با چه رویکرد و صورت و مقیاسی به شهر وارد شود تا حداکثر پیوند را با شهروندان و زندگی آنها برقرار سازد سؤالی است که پاسخ به آن به تعمق بیشتری در مفاهیم فلسفی و نظری در باب طبیعت نیاز دارد. برخی از پرسشهای فلسفی درباره ارزشیابی زیبایی طبیعت همراه با تمرکزهای واگرا مطرح شدهاند و با ارایه قالبی مناسب و متقاعدکننده قصد تثبیت مفهومیِ زیباییشناسیِ منظر را دارند. سؤال اصلی مطرح در مقاله این است که مردم چه طبیعتی را زیبا میدانند؟ برای پاسخ به این سؤال به دانشی در باب زیبایی طبیعت نیازمندیم. پاسخ به این پرسش در تلفیق دو نگاه مفهومی ـ شناختی و غیر مفهومی ـ ذهنی نهفته است؛ «آلن کارلسون» و «آرنولد برلینت» دو تن از تأثیرگذارترین افرادی هستند که به این مباحث پرداخته و پرسشهای زیباییشناسی منظر و محیط را در موقعیتهای دوگانه ذهن نظیر هنرـ دانش، عینی ـ ذهنی و احساس ـ منطق جستجو کردهاند. اگرچه کارلسون نقش غالبی را برای بخشهای علمی، منطقی، شناختی و قضاوتی تجربه انسان مطرح میکند و برلینت بیشتر بر جنبههای حسی، تجربی و ذهنی تکیه کرده است اما هر دو به دنبال ایجاد یک رابطه منطقی بین ارزش طبیعت و ارزش هنر هستند.از آنجا که این دو جنبه با تمام تجربیات انسانی عجین شدهاند و با علم به این موضوع که تجربه محصول تعامل انسان و محیط است کیفیتهای طبیعت همواره عینی- ذهنی به نظر میرسند. ارزش طبیعت متضمن ویژگیهای فیزیکی است که از نظر زیباییشناسی به یکدیگر مرتبطند و انسان نقشی فعال در این تجربه ایفا میکند. ترکیب این دو جنبه با ارتقای جنبههای معنوی و اخلاقی ذهن بشر میتواند منجر به پایداری محیطی شود.
منظر,طبیعت,زیباییشناسی,مدل مفهومی- شناختی,مدل غیرمفهومی- ذهنی
http://www.manzar-sj.com/article_2921.html
http://www.manzar-sj.com/article_2921_b3ca58d17350c7ed01d64e0fea792c85.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
بومشناسی تلاقی طبیعت و تاریخ در شهر
44
48
FA
رسول
رفعت
کارشناس ارشد معماری منظر، دانشگاه تهران
rasoul.rafaat@gmail.com
مکانگزینی سکونت و زندگی انسان شهری در شهرهای ایرانی با بستر طبیعی در ارتباط مستقیم بوده است. در شهرهایی که محور طبیعی در آن نقش بارزی ایفا میکند، نقاط کانونی وجود دارد که حاصل برخورد جریان پرقدرت طبیعت و حضور نظم انسانی در ادوار مختلف تاریخی در آن محدوده است. این نقاط مرکز ثقل قلمرو ترکیبیافته از طبیعت و شهر را شامل میشود و بالاترین ظرفیت را در توسعه کیفی شهر در سازمان فضایی آن دارد. همزمانی و تلاقی لایههای مختلف ادراکی، عملکردی، خاطرهای و ذهنی، جغرافیایی و بیشمار عناصر متکثر محیط و منظر در حوزه نفوذ آنها ضمن ایجاد ظرفیت بالا برای تأثیرگذاری بر محیط زیست انسانی و فضای شهری، عامل توسعه کیفی شهر نیز خواهد بود. شناسایی، ساماندهی و توسعه این نقاط با رویکرد منظر به عنوان دانش بومشناختی و با توجه به هدف توسعه کیفی و پایدار شهر، میتواند گامی مؤثر در نیل به اهداف توسعهای شهر باشد. این نوشتار به نقش طبیعت در شهر و اهمیت برهمکنش آن با تاریخ شهر در زیست جهان انسانی میپردازد و در انتها با بررسی منطقه تجریش به عنوان نمونهای از همنهشتی طبیعت با تاریخ در تهران و لزوم پردازش آن، نسبت به تشریح موضوع اقدام کند.
طبیعت,منظر شهر,تاریخ,تجریش,تلاقی
http://www.manzar-sj.com/article_2922.html
http://www.manzar-sj.com/article_2922_f7e30d57672f02edc226b46d0eb68a8d.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
نقش چشماندازهای طبیعی تهران در مدیریت منظر شهری
49
51
FA
نرگس
آقا بزرگ
0000-0001-9769-8545
کارشناس ارشد معماری منظر، دانشگاه تهران
aghabozorg_narges@yahoo.com
از ابتدای شکلگیری هر شهر، طبیعت آن، جزئی از تصویر ذهنی شهروندان و تاریخ و هویت آن شهر محسوب میشود. نمادهای طبیعی شهر حامل خاطرات جمعی شهروندان هستند و سبب ماندگاری شهر میشوند. تأثیر طبیعت در ایجاد حس مکان انکارناپذیر است و انسان همواره به فضاهای آمیخته با طبیعت احساس تعلق میکند و این علاقهمندی به انس با طبیعت در فرهنگ ایرانیان نیز از دیرباز وجود داشته است. عناصر طبیعی به عنوان نقاط عطف و سازندۀ خاطرات مشترک شهروندان هر شهر از اهمیت ویژه و استراتژیک برخوردار هستند. نه تنها ارتباط نزدیک شهروندان با مؤلفههای طبیعی اهمیت ویژهای در ارتقای سطح زندگی شهروندان دارد، امکان دید به مؤلفههای طبیعی اسطورهای و خاطرهای هر شهر نیز در ایجاد خوانایی و همچنین حس تعلق خاطر شهروندان به شهرشان حائز اهمیت است. شهر تهران به دلیل موقعیتش نسبت به دامنههای البرز امکانی ویژه در دید به نقاط عطف طبیعی دارد. اینکه چگونه میتوان در برنامهریزی شهر تهران و مدیریت آن حداکثر بهره را از مؤلفهها و نشانههای طبیعی شهر در راستای دستیابی به اهداف کلان منظر شهر در خوانایی، هویت و زیباشناسی شهرها دست یافت، سؤالی است که این نوشتار تلاش میکند با بهرهگیری از تجربهای مشابه در شهر کیوتو به آن پاسخ دهد. حداقل در چهار بخش از هفت بخش سیاست منظر کیوتو، به صورت بسیار دقیق و موشکافانه به منظر شهری در ارتباط با منظر طبیعی پرداخته شده است. در شهر تهران نیز باید کریدورهای دید به مناظر طبیعی شناسایی شود. آنگاه برای ساختمانها و بناهای موجود در پرسپکتیو دید، مقرراتی وضع شوند تا منظر شهری و منظر طبیعی در تلفیق با یکدیگر منظر جذابی را برای شهروندان و گردشگران فراهم کنند. در این صورت است که این مکانها میتوانند به نقاط شاخص شهر و محلی برای گذران اوقات فراغت و شکلگیری خاطرات جمعی تبدیل شوند.
منظر تهران,منظر کیوتو,طبیعت شهر,چشماندازهای طبیعی,فضاهای جمعی
http://www.manzar-sj.com/article_2923.html
http://www.manzar-sj.com/article_2923_ce0f333c3a52f27473051832252e8b28.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
توان روددرهها در توسعه شهر
52
55
FA
مهرداد
کریمی مشاور
0000-0001-5536-2138
استادیار گروه معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
mkmoshaver@yahoo.com
در ساختار شهر تهران در طول تاریخ، بدون شک روددرههای هفتگانه شهر مهمترین مؤلفه طبیعی به شمار میروند؛ مؤلفههایی که امروز دیگر نقشی در معادلات شهری تهران بر عهده ندارند. با وجود اینکه روددرهها به عنوان یکی از عناصر مهم ساختار اکولوژیکی شهرها نقش بسزایی در ایجاد رابطه متعادل بین فضای شهر با طبیعت ایفا میکنند، در طرحهای جامع شهر تهران به عنوان جزیی مهم از ساختار شهر تهران دیده نشدهاند. همچنین علیرغم اینکه در آخرین طرح جامع، تا حد زیادی به ظرفیت روددرهها اشاره شده اما در برنامه ساماندهی مربوط به آنها چگونگی انجام کار به درستی مشخص نشده است. مقاله حاضر با بررسی جایگاه روددرههای تهران در اسناد شهری و اقدامات صورتگرفته در رابطه با نمونه موردی روددره فرحزاد به امکانات، فرصتها، محدودیتها، تهدیدات و راهبردهایی به عنوان پیشنهادهای اولیه برای برنامهریزی و احیای محیط طبیعی روددرهها با هدف ارتقای کیفیت زندگی میپردازد. این نوشتار بر توجه به این دو نکته اساسی تأکید میکند : 1) ظرفیت طبیعی روددرهها شامل فضاهای سبز و جریان آب و 2) ابعاد انسانی و ایجاد محور پیاده متصل به شهر در روددرهها. با توجه همزمان به این دو نکته و ترکیب ظرفیت طبیعی روددرهها با نیازهای انسانی میتوان انتظار داشت که ساماندهی روددرهها به نتایج مطلوبی ختم شود.
روددره,محور انسانی,روددره فرحزاد,شبکه پیاده,طرح جامع,تهران
http://www.manzar-sj.com/article_2926.html
http://www.manzar-sj.com/article_2926_44f8ffb6d26a3bbcded1dfa3050cb32a.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
طبیعت شهر رویکرد هویتگرا در پارک هوتن شانگهای
56
59
FA
یاسمین
افتخار
کارشناس ارشد معماری منظر، دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین
yasamin_eft_00@yahoo.com
چکیده رودها از مهمترین عوامل شکلدهنده ریخت شهر و دوام و پایداری زیست آن هستند که به عنوان یکی از مهمترین مؤلفههای طبیعی هر شهر نقش مهمی در تداوم هویتی آن بازی میکنند. این اندامهای طبیعی از زمان صنعتیشدن شهرها تا مدتهای طولانی مورد بیتوجهی قرار میگرفتند و به فضایی آلوده و خالی از زندگی اجتماعی تبدیل شدند. در این میان در برخی موارد برای برطرفکردن آلودگی رودها تصمیمات نادرستی از سوی مدیران شهری گرفته میشود که تبعات منفی ناشی از آن پس از مدتی نمود پیدا میکند. نمونه بارز این برخورد، پوشاندن کامل رودهای آلوده در شهرهاست. در نتیجه نه تنها نقش رودها در ساختار شهر از بین میرود، بلکه جایگاهشان را نیز در ذهن و خاطرات مردم از دست میدهند. امروز اهمیت حضور طبیعت و مؤلفههای آن در شهر مدیران شهری را به سمت نگاهی متفاوت به این اندامهای به ظاهر مخرب و تهدیدکننده در راستای بهرهگیری و باززندهسازی اکولوژیک و اجتماعی آنها واداشته است. رودخانه هونگپو در شانگهای یکی از موفقترین نمونههای این برخورد متفاوت با رودخانهای درون شهری است. مشکل بزرگ این رودخانه، آلودگی بیش از حد آن بود به گونهای که هیچ موجودی قدرت ادامۀ حیات نداشت. به این ترتیب مدیریت شهری در پروژههای مختلف حوزه این رود از جمله پروژه طراحی پارک هوتن، برطرف کردن و بازگشت نقش اکولوژیک و طبیعی رود در شهر شانگهای را هدف اصلی خود قرار داد. «کونگ جیان یو» طراح این پروژه که به واسطه رویکردهای ویژه اکولوژیک و زمینهگرایانهاش شهرتی جهانی دارد، ایجاد پیوندی پایدار میان مخاطب و بستر طبیعی رود را به عنوان هدف اصلی خود در پروژه در نظر گرفت. در این راستا برای باززندهسازی و احیای رود در شهر و زندگی مردم، از مؤلفههای مختلف فرهنگی و خاطرهای در مسیر رود بهره گرفت.
شانگهای,پارک هوتن,کونگ جیان یو,طبیعت پایدار شهری,خاطره جمعی,هویت
http://www.manzar-sj.com/article_2924.html
http://www.manzar-sj.com/article_2924_7b0802115f982f1a18f36c8eea95edbb.pdf
پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر
منظر
2008-7446
2008-2169
5
22
2013
06
01
نقش جویبارهای تهران در ساخت منظر شهر
60
63
FA
مهدی
شیبانی
استاد گروه معماری منظر، دانشگاه شهید بهشتی
m-sheibani@cc.sbu.ac.ir
عطیه
فراهانی فرد
کارشناس ارشد معماری منظر، دانشگاه شهید بهشتی
a.farahani.fard88@gmail.com
حضور آب در شهر همواره به عنوان یک عنصر طبیعی و یکی از مهمترین عوامل ایجاد شادابی و نشاط در طراحی منظر مطرح است. در گذشته به علت جایگاه اساسی آب در ساختار و هویت شهر، این عنصر تأثیر ویژهای در شکلگیری منظر شهری داشت و در مقیاسهای متنوعی در شهر حضور مییافت. چنانکه کاریز یا قنات در شهرهای فلات نسبتاً خشک ایران از دستاوردهای مهم تاریخی و تکنولوژیک تمدن این سرزمین به شمار میرود که با کشف، هدایت و استخراج آبهای زیرزمینی آب شهر را تأمین میکرده و در شکل دادن به ساخت و منظر شهر نقشی مهم داشته است. تهران نیز به خاطر موقعیت توپوگرافیک و سطح آبهای زیرزمینی از جمله شهرهایی است که به وفور از این شیوه در شکل دادن به شبکه آبی خود بهره برده است. از این رو عناصر این شبکه آبی و جویبارها که محل عبور قنوات در سطح بودهاند، همواره عناصری کلیدی در شکلگیری منظر شهر تهران به شمار میروند. اما امروز به رغم پیشرفت تکنولوژی و انتقال آب با استفاده از سیستم لولهکشی، استفاده از آب در منظر شهر با محدودیتهایی مواجه شده است. پس از اجرای طرحهای توسعه شهری در دهههای اخیر، بسیاری از قنوات تهران خشک شده و جویبارها نیز نقش خود را به عنوان عناصر منظرین شهر از دست دادند و به عناصری فراموششده تبدیل شدند. در واقع جویبارها که زمانی مانند مویرگهایی، طبیعت را در جزءترین فضاهای شهر جاری میساختند، با آلودگیها مواجه شده و امروز به تهدیدهای اصلی شهر تبدیل شدهاند. این مقاله سعی دارد با تأکید بر حضور آب در ساختار منظر شهری تهران گذشته به نقش جویها در ساختار شهر امروز و عوامل مؤثر بر نقش منظرین آب بپردازد و معضلات ناشی از حذف این عناصر در ساختار شهر را بیان کند.
آب,قنات,جویبار,جوی,تهران
http://www.manzar-sj.com/article_2925.html
http://www.manzar-sj.com/article_2925_47e268b0c19d931cda58f4147488718b.pdf