ORIGINAL_ARTICLE
زندگی رو به دشت
اکولوژی دانش پدیدههای محیط و روابط میان آنهاست. علمی است که محیط را مجموعهای از سیستمهای پاییندستی میشناسد که در ارتباطی معنادار، سیستم بزرگتری را پدید میآورند. منظر اما، تلفیق گزیدهای از آن سیستم بزرگتر با فهم ناظر از آن است. تفسیر آن، همچون قطعهای از اکوسیستم پیش رو، چیز تازهای است که انسان «آن» را میفهمد و «مقصودش» از بیرون را شکل میدهد. در این فرآیند، اکوسیستم و ناظر آن، مجموعهای واحد و غیرقابل انفکاک را میسازند که منظر نامیده میشود. انسان، در «منظر» زندگی میکند؛ نه در اکوسیستمی که علم معرفی میکند. ایرانیان از دیرباز به دلایل تاریخی، که بعید نیست منشأ جغرافیایی داشته باشد، نسبت به طبیعت حساسیت ویژهای داشتهاند که آنان را وامیداشته تا به آن توجه کنند و هر دم تفسیر جدیدی از آن برپا سازند. میل ماندگار به ارتباط نزدیک با طبیعت، در هنر، معماری و شهر ایرانیان اثر عمیقی بر جاگذاشته است. ازجمله هر جا که ممکن است تا دیدی به طبیعت گشوده گردد، گزیر از آن روا نخواهد بود؛ برای این امر، معماری ایرانی، ایوان، اندام ویژۀ «تماشای بیرون» را پدید آورده تا دشت از قاب میان آن جلوهگری کند. بدینسان، ناظر ایستاده بر ایوان، از درون قابی که خود انتخاب کرده، برشی از دشت مقابل، که اکوسیستمی پیچیده از روابط نامتناهی است، را تماشا میکند؛ و این نگاه زمینهساز تعلقخاطری میشود که از ذهن ایرانی بیرون نرفته است. اینسان، اکوسیستم از نگاه منظر، شناخت خاصی از آن است که روابط درونی سیستم را به انتخاب ناظر به نمایش میگذارد. اکولوژی را اگر علم به روابط اکوسیستم معنا کنیم، در نگاه منظر، با آنچه علم مینمایاند، تفاوت خواهد داشت. انتخاب «آیدا آل هاشمی» از اکولوژی منطقۀ «الموت» از دید ناظری که در ایوان ایستاده، نسبت این دو را بهخوبی آشکار میسازد. آنچه این عکس، در کلیت خود روایت میکند منظری است که در بخشی از آن اکولوژی منطقۀ الموت آرمیده است.
http://www.manzar-sj.com/article_15040_b3bbd0294e1ba48203ecd8729e93ef01.pdf
2015-10-01
3
3
منظر
سید امیر
منصوری
amansoor@ut.ac.ir
1
استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
باغسازی در «ارشادالزراعه»
یکی از مهمترین منابع جهت شناخت باغ و باغسازی دوران اسلامی ایران، کتاب «ارشادالزراعه» ابونصر هروی است که در 921 ه.ق، چند سال پس از سقوط تیموریان، به نگارش درمیآید. این کتاب منبع ارزشمندی جهت آشنایی با مباحث گوناگون باغبانی و باغسازی محسوب میشود و در هشت بخش با عنوان «روضه»، به توصیف مهمترین ضرورتهای باغسازی میپردازد. هدف این مقاله پاسخگویی به این سؤال است که مهمترین مؤلفههای سازندۀ یک باغ در این دوران چه بوده است؟ و نویسندۀ ارشادالزراعه چه ارکان و اصولی را برای باغسازی و باغآرایی که جزء جداییناپذیری از کشاورزی و زراعت بودند معرفی میکند؟ تحلیل و تفسیر روضههای این کتاب، نشان از پیچیدگی مقولۀ باغسازی دارند. سه امر گیاه، آب و عمارت، که هریک قواعد خاص خود را میطلبند، در پیوند با شش اصل زراعت و دهقنت، علم سیاق، منطق کاشت، احوال سال دانستن، هندسۀ کرتها و همنشینی و همجواری گیاهان، چارچوبهای سازندۀ یک باغ ایرانی را تشکیل میدهند. با بازخوانی این کتاب میتوان در بررسی و تاریخنگاری باغهای ایرانی نگاه و تفسیری مجدد داشت.
http://www.manzar-sj.com/article_15006_6abfad41e230e005f42ea10a04d65db3.pdf
2015-10-01
6
13
ارشاد الزراعه
ابونصر هروی
باغ
باغسازی
غلامرضا
جمال الدین
miladjamaleddin@gmail.com
1
کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران، دانشگاه هنر اصفهان.
LEAD_AUTHOR
ابونصر هروی، قاسم بن یوسف. (1346). ارشاد الزراعه. به اهتمام محمد مشیری. تهران : دانشگاه تهران.
1
اوا سابتلنی، ماریا. (1387). باغ ایرانی واقعیت و خیال. ترجمۀ داود طبایی. فصلنامۀ گلستان هنر. شمارۀ 12.
2
بابر، ظهیرالدین محمد. (1358). بابرنامه. انتشارات دهلی.
3
عالمی، مهوش. (1390). نمادپردازی در باغ ایرانی. مجلۀ منظر. شمارۀ 17.
4
ORIGINAL_ARTICLE
مجسمه در میدان یا غار افلاطونی؟
پس از دوره قاجار با الگوبرداری از مدرنیسم غربی، در شهر تهران فضاهایی موسوم به میدان ایجاد شد که از معنای تاریخی «میدان» در زبان فارسی به مثابه فضایی تعاملی، تجمعپذیر و پیادهمدار، دور و به «فلکه» به منزله فضای مناسب برای تردد سواره نزدیک بوده است. متأسفانه امروز این دو عنصر شهری- میدان و فلکه- یکی انگاشته میشود. از پیامدهای مخرب این انطباق، قرارگیری مجسمه در مرکز این فلکههاست که در حال حاضر تبدیل به اصل زیباییساز و هویتبخش منظر شهری شده است. نتیجه این رفتار آن است که امروزه مدیریت شهری، هنرمندان و شهروندان، این فلکهها را معادل ذهنی و تاریخی میدان تلقی کرده و مرکز آن را مناسبترین مکان برای قرارگیری مجسمه شهری میشناسند.
این مقاله نشان میدهد که با توجه به تعریف هنر شهری به مثابه هنری ویژه فضاهای عمومی، میادین [فلکههای] تهران محمل مناسبی برای حضور مجسمه نیست؛ چراکه فضای آنها در رده فضای جمعی به معنای فضاهایی اجتماعی و تعاملی با مخاطبجای نمیگیرند و مجسمه فلکهها قادر نیست نقش مورد انتظار از هنر شهری را ایفا نماید.
http://www.manzar-sj.com/article_15007_cb40e2d076e8714ee8762a6365bdf055.pdf
2015-10-01
14
19
مجسمه شهری
میدان
فلکه
مدرنیسم
تهران
پدیده
عادلوند
padideh_adelvand@yahoo.com
1
پژوهشگر دکتری پژوهش هنر / دانشگاه الزهرا
LEAD_AUTHOR
اشرفالسادات
موسوی لر
a.mousavi925@gmail.com
2
دکتری پژوهش هنر / دانشگاه الزهرا
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برنامهگرایی یا منظر محوری : چالشی برای سرزمین
پژوهش حاضر، به بررسی شیوههای برنامهریزی سرزمینی مؤثر بر بستر معاصر میپردازد. بدین منظور، گزارشی از چند پروژۀ اجراشده در چارچوب برنامهگرایی دولتی فرانسه بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۵ ارائه شده و در تحلیلی انتقادی نشان میدهد که میان فضای برنامهریزیشده و فضای خلقشده از طریق برنامهریزی، لزوماً پیوند علت و معلولی وجود ندارد. در حقیقت قدرت برنامهریزی در تولید منظر بیش از آنکه خطی و قاطع باشد، تکرارشونده و القایی است. بر اساس این ویژگی، بازنگری در ظرفیتِ برنامهگرایی برای تولید منظر باکیفیت پیشنهاد میشود. برای تبیین ابعاد این پیشنهاد، سه پروژۀ معماری منظر که با هدف مداخلۀ بزرگمقیاس بر منظر، به طرحهای برنامهریزی پیش از خود، استناد کردهاند مورد بررسی قرارگرفتهاند. هر یک از این پروژهها در مواجهه با برنامه، شیوۀ مباحثۀ [دیالکتیک] منحصربهفردی را اتخاذ میکند. بررسی این نمونهها گشایشهایی را بهسوی گونۀ جدیدی از برنامهگرایی بر اساس پروژۀ منظر فراهم میکند. این گونۀ جدید از برنامهگرایی چهار ویژگی اصلی را داراست : آیندهنگر است؛ بر اساس تولید مشترک شکل میگیرد؛ منظرین است؛ و انتقادی است.
http://www.manzar-sj.com/article_15008_182271b8079094ab79f7fc0d0e9f8e68.pdf
2015-10-01
20
29
برنامهریزی سرزمینی
برنامهریزی منظر
برنامهگرایی
دُنی
دلبِر
denis.delbaere@linterlieu.fr
1
استاد / مدرسۀ عالی معماری و منظر لیل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جابجایی در شهر و پروژۀ منظر
موضوع «جابجایی پیاده در شهر» پارادایم کنونی پروژههای شهری و منظرین است. امروزه در بسیاری از کشورهای اروپایی خصوصاً فرانسه، شاهد راهاندازی پروژههایی برای ساماندهی مسیرهایی در مقیاس شهر و حتی کلانشهر هستیم.
در این مقاله در ابتدا برای فهم بهتر جایگاه موضوع تفرجگاههای شهری و فراشهری مرور تاریخی مختصری از موضوع آورده شده است. سپس در ادامه برای تبیین گفتههای نظری، سه پروژه که مبتنی بر ایدۀ جابجایی پیاده در شهر اجراشدهاند؛ تحلیل شدهاند. در این پروژهها که در مقیاسهای متفاوت شهری و کلانشهری هستند، متخصصین منظر دخالت مؤثر داشتهاند و ارزشهای منظرین نقش تعیینکنندهای در تصمیمان اتخاذشده ایفا کردهاند.
این نمونهها، از یکسو گواه تحولات شکلی در پروژههای منظر، و از سوی دیگر نشاندهندۀ نقش ساختاریِ جابجایی، بهمثابۀ کانسپت و کاربردِ پروژههای منظر در مقیاسهای مختلف هستند. با شرح این سه نمونه، دو محور اصلی در زمینۀ جابجایی شهری قابل بیان است : اول، آگاهی فرد پیاده از عمل جابجایی و تجربۀ حاصل از آن و توانمندی او در تولید منظر؛ دوم، روشی که نوع جابجایی برای مشارکت در راهبرد بازتولید شهری اتخاذ میکند. همچنین میتوان گفت میانهگرایی [رفت و برگشتی بودن] جوهر اصلی پروژههای منظر است؛ خواه موضوع تغییر منظر باشد خواه مدیریت آن.
http://www.manzar-sj.com/article_15009_e06d222cca14c76a8331d1623bd3d101.pdf
2015-10-01
30
39
پیادهراه شهری
تفرجگاه شهری
جابجایی
پروژۀ منظر
فرِدِریک
پوَزن
frederic.pousin@wanadoo.fr
1
استاد / مدرسۀ عالی معماری پاریس- بِل ویل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی شتابزده از منظر شهر تهران
در دهههای گذشته در تهران، شاهد برنامهریزیهایی بودهایم که حاصل آن، ساخت اتوبانها و ساختمانهای مدرن است. با اینحال بسیاری از عناصر مهم و ساختاری در منظر تهران محصول مستقیم این برنامهریزیها نیستند. مجموعهای از عوامل طبیعی و فرهنگی درطول زمان منظر تهران را شکل دادهاند. همچنین نحوۀ مشارکت و خواست شهروندان در شکل دادن منظر تأثیر گذار است. دُنی دلبَئِر و فرِدِریک پوزَن، استادان دانشگاههای فرانسه، به عنوان متخصص در مباحث منظر و آمایش سرزمین، در پی اولین بازدید خود از تهران به عناصر مهم منظر شهر که در نگاه اول قابل برداشت و تشخیص است اشاره کردند. ایشان از طریق ترسیم و ارائۀ یک طرحوارۀ گرافیکی، مهمترین ویژگیهای منظر تهران را بیان کردند؛ خصوصیاتی که به نظر ایشان میتواند به عنوان یک الگوی منظرین در ارزیابی، مدیریت و توسعۀ شهر مورد استفاده قرار گیرد.
http://www.manzar-sj.com/article_15010_8bb16497b28667956a9254435bdf89a9.pdf
2015-10-01
40
42
منظر
منظر شهری
تهران
فرزانه السادات
دهقان
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
پریچهر
صابونچی
parichehr.saboonchi90@gmail.com
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شهید از دو منظر
ششمین همایش مطالعات پدیدارشناسی منظر شهری با عنوان «شهید در دو قاب : سینما و هنر شهری» شامل یک سخنرانی علمی با عنوان «جنگ و منظر شهری» با حضور دکتر «انیِس دوویکتور1» مدرس تاریخ سینما در دانشگاه «سوربن»2 و یک میزگرد با عنوان «طرح پژوهشی بازنمایی شهید در سیمای شهر تهران» با حضور مهندس مهدی شیبانی3 و دکتر شهره جوادی4، توسط پژوهشکدۀ نظر و با حمایت سازمان زیباسازی در دیماه 1394 در پژوهشکدۀ فرهنگ، هنر و معماری تهران برگزار شد. گزارش این نشست را در ادامه بخوانید.
http://www.manzar-sj.com/article_15011_8a453b8c526b623af616d1e971cf670b.pdf
2015-10-01
43
45
جنگ
منظر شهری
شبنم
محمد زاده
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه اکولوژی منظر در پژوهشهای نوین
منظر کلیدواژهای اساسی است که گسترهای عظیم در حوزههای علوم اجتماعی تا علوم جغرافیا و اکولوژی دارد. با به وجودآمدن خاستگاهی تحت عنوان «اکولوژی منظر»، منظر و مفاهیم مرتبط با آن در دهههای گذشته جایگاهی برجسته در حوزههای پژوهشی بینرشتهای پیداکرده است. با توجه به سه دستهبندی متفاوت در تعریف قلمرو دانشی اکولوژی منظر (شامل اکولوژی منظر بهعنوان رشتهای مجزا، بهمثابۀ حوزهای چند رشتهای و یا بهعنوان شاخهای از اکولوژی) پرسش اصلی مقاله بر این پایه استوار شده که نسبت اکولوژی منظر بهعنوان رشتهای علمی با اکولوژی و منظر چیست؟ و اینکه آیا اساساً اکولوژی میتواند ابعاد ادراکی منظر را هم پوشش دهد؟ حوزۀ استقلال و یا نفوذ آن در هرکدام از این علوم چگونه است؟ و چه مدلی میتوان برای این جایگاه ترسیم نمود؟
برای دستیابی به پاسخ پرسشهای فوق روش تحقیق این پژوهش بر پایۀ مطالعات کتابخانهای و با بررسی ادبیات موضوع در حوزۀ اکولوژی منظر و دستهبندی آرای اندیشمندان در این حوزه شکلگرفته است تا با روش استدلال منطقی و استقرایی بتوان نسبت اکولوژی منظر را با اکولوژی و منظر تدقیق نمود و جایگاه آن را تبیین کرد. لذا این فرضیه که اکولوژی منظر ذیل حوزۀ منظر و در تقاطع با دانش حوزۀ اکولوژی شکل میگیرد اساس پژوهش حاضر را بنیان نهاده است.
مدل پیشنهادی به این نکته اشاره دارد که الگوهای اکولوژیک در مداخلات محیطی میتواند در حوزۀ منظر به ایجاد فرصتهای خلاقانۀ پژوهشی بیانجامد چراکه به رویکردهایی بینرشتهای و فرارشتهای نیازمند است و منظر این توانایی را دارد تا بهعنوان دیسیپلینی پذیرفتهشده به این مهم جامۀ عمل بپوشاند. بنابراین میتوان اکولوژی منظر را رشتهای علمی ذیل دیسیپلین دانشی منظر تعریف کرد.
http://www.manzar-sj.com/article_15012_9fe36d8267819b4448325eb764491781.pdf
2015-10-01
46
51
اکولوژی
منظر
اکولوژی منظر
مفاهیم اکولوژی منظر
امین
حبیبی
a_habibi@shirazu.ac.ir
1
استادیار / دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اکولوژی، منظر و طراحی اکولوژیک منظر
بهعنوان یک حرفه در حال توسعه، چالشهای متعددی پیش روی معماری منظر در خاورمیانه وجود دارد. از یک سو، دشواری معرفتشناختی در بسترسازی مفاهیم غربی و معانی لایهای واژۀ منظر نسبت به پیچیدگیهای جغرافیایی و فرهنگی منطقه؛ و از سوی دیگر، چالش رهانیدنِ پیشفرضهای موجود در ادراک منظر، از تمرکز صرف بر سیما و بهعبارتی منظر به مثابۀ چشمانداز.
یک نگاه محدود و غیرزمینهگرا، که از دریافت میراث منظرین غنی خاورمیانه ناتوان است، ظرفیتهای منظر را بهعنوان یک چارچوب مطالعاتی میانرشتهایِ تضعیف کرده و حیطۀ حرفۀ معماری منظر را به زیباسازی سطحی و ظاهری محدود میسازد. این مقاله رویکرد کلنگر و پویای طراحی اکولوژیک منظر را مطرح میکند، با این استدلال که اکولوژی میتواند الف) معنای منظر را، فراتر از اینجا و اکنون، زمینهگرا کند، پاسخگوی اکولوژی منطقه باشد و میراث تاریخی و بومی منظر را ادغام کند؛ و ب) مباحث معماری منظر را گسترش دهد تا نه تنها سیما و نمود ظاهری را در بر گیرد، بلکه شامل ابعاد محیطی، اکولوژیک، اجتماعی- اقتصادی و سیاسی نیز باشد. برای نشان دادن پیچیدگی و انطباقپذیری یک چارچوب منظرین کلنگر، و قابلیتهای آن در پیشبرد پژوهشها و فعالیتهای حرفهای معماری منظر، گسترهای از کاربردهای آن ذکر شده است.
http://www.manzar-sj.com/article_15013_f201cc0b7406869506fb2f7cf68446ea.pdf
2015-10-01
52
59
طراحی منظر اکولوژیک
اکولوژی منظر
خاورمیانه
کلنگر
توسعهگرا
جلا
مخزومی
jm08@aub.edu.lb
1
استاد / دانشگاه آمریکایی بیروت
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مروری بر ادبیات اکولوژی منظر
واژۀ اکولوژیبه مفهوم ساده به معنای مطالعۀ روابط متقابل بین موجودات زنده و محیط زندگی آنهاست. اکوسیستم، مجموعۀ موجودات زنده و محیط پیرامون آنها در یک ناحیه معین است که با روابط و تأثیر متقابل به ساختن و مبادلۀ مواد غذایی و انرژی مشغول هستند. دانش مطالعۀ اکوسیستمها را اکولوژی مینامند. به دلیل دامنۀ بسیار وسیع اکولوژی، این علم بهعنوان یک دانش چند رشتهای موردتوجه قرار میگیرد و با توجه به همین اصل علوم مختلفی مانند اکولوژی جمعیت، اکولوژی جامعه، اکولوژی اکوسیستم، اکولوژی منظر، اکولوژی شهری و اکولوژی جهانی شکلگرفته است. در دهههای اخیر با توجه به روند زوال و نابودی مناظر، پارادایم اکولوژیِ طراحی مطرح، و رویکرد اکولوژی منظر بیان شد. این رویکرد متأخر، بهعنوان یک دانش میانرشتهای، روشهای بیوفیزیکی را با رویکرد کلینگر علوم انسانی تلفیق کرده و به دنبال ارائۀ واژهها و راهکارهایی در جهت همزبانی و سازگاری هرچه بیشتر با سرمایههای طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بستر است تا از این رهگذر موجبات پویایی هرچه بیشتر منظر را فراهم آورد. علیرغم اینکه بسیاری از مناظر توسط مداخلات ناسازگار انسانی مخدوش شده، اما مطالعات اکولوژیکی منظر تصویری کلی از لایههای طبیعی و فرهنگی محیط ارائه میدهد. فلسفه اساسی در این رویکرد، در نظر گرفتن منظر بهمثابۀ موزاییکی گسترده، شناسایی آشفتگیهای ایجادشده در روند طبیعی الگوهای ذاتی طبیعی شکلدهنده این موزاییکها، طراحی در جهت احیای الگوها از طریق ایجاد و احیای لکهها، جریانها، کریدورها و شبکههای اکولوژیکی است.
http://www.manzar-sj.com/article_15014_7bb344d4a00dda19950bc042edb931af.pdf
2015-10-01
60
65
منظر
اکولوژی منظر
ساختار منظر
آشفتگی منظر
مهدیه
حاج غنی
hajghani_m@yahoo.com
1
دکتری کشاورزی / جهاد کشاورزی رفسنجان
AUTHOR
فریال
احمدی
ferial.ahmadi@modares.ac.ir
2
دکتری معماری منظر / دانشگاه هنر شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
از توسعۀ شهری تا شهرسازی اکولوژیک منظرگرا
محیطهای شهریِ رو به رشد بهعنوان بستری از روابط پیچیده از اقتصاد، سیاست، اجتماع و فرهنگ، دامنۀ گسترده و پیچیدهای از رویکردها، چشماندازها و راهحلها را میطلبد تا بتواند پاسخگوی شرایط امروز و پیامدهای ادامۀ فرآیند توسعه باشد. ایدههای نو پیرامون برنامهریزی و طراحی شهرها لازم است. در مواجهه با چالش پیش رو اکولوژی منظر با توجه به تعریف آن راهحلهای فراوانی عرضه میکند. از طرف دیگر اکولوژی شهری بهعنوان فرزند نوپای اکولوژی، اصول فضایی ارزشمندی را در جهت رشد شهری و آگاهیهای محیطی ارائه میدهد. با توجه به آیندۀ بشر و رشد روزافزون شهرنشینی، اکولوژی منظر میبایست بیشتر شهری شود. لذا امروز مفهومی تحت عنوان «اکولوژی منظر شهری» مطرح میشود که هنوز تعریف واحدی ندارد. این مقاله ابتدا به تعریف مفاهیم تأثیرگذار در روند تحول پارادیم اکولوژی در ارتباط با منظر شهری میپردازد. آنگاه مفاهیم تغییریافتهای تحت عنوان «اکولوژی منظر شهری» و «شهرسازی اکولوژیک منظرگرا»، ارائه میدهد.
http://www.manzar-sj.com/article_15015_a983f4952b994bfd833c3b86f30706a6.pdf
2015-10-01
66
73
اکولوژی شهری
اکولوژی منظر
اکولوژی منظر شهری
شهرسازی اکولوژیک
شهرسازی منظرگرا
مریم
دبیری
mar.dabiri@gmail.com
1
پژوهشگر دکتری معماری / پژوهشکده نظر
AUTHOR
محمدرضا
مثنوی
masnavim@ut.ac.ir
2
دانشیار / دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سازگاری : رویکرد طراحی در محیط آشوبناک
با اینکه پیشرفتهای عمدهای در علوم زیستی صورت گرفته، اما بشر همچنان از پیشبینی دقیق بعضی از سوانح و مخاطرات طبیعی عاجز است. تجربه نشان داده که عدم پیشبینی زیرساختهای لازم برای مقابله و تقلیل آسیبها میتواند به فجایع عظیمی بدل شود. امروزه یکی از وظایفی که برای معماران منظر برمیشمرند رویارویی با چنین خطرات و آسیبهایی است که قلمروهای انسانی را تهدید میکنند. منظر به عنوان پدیدهای ذاتاً پویا، میتواند نگرش جدیدی به مسئلۀ تعامل با محیطهای در حال تغییر و تحول بهدست دهد.
نظریۀ آشوب با معرفی سیستمهای سازگار، راهبردهایی بر پایۀ شرایط آشوبناک برای مدیریت سیستمهای تحت تنش ارائه میدهد که میتواند موجب پایداری آنها در برابر آسیبهای وارده شود. به عبارتی سازگاری را میتوان راهبرد مدیریتی نظریۀ آشوب در علم اکولوژی و مدیریت سیستمهای زیستی دانست. سازگاری با بازتعریف پایداری اکولوژی، الگوهایی برای طراحی منظر ارائه میکند که قابلیت آنها را برای مواجهه با سوانح و مخاطرات طبیعی افزایش میدهد. این نوشتار ابتدا مبانی نظریۀ آشوب و تأثیر آن بر تصمیمهای مدیریتی را معرفی میکند و سپس به بازتاب آن در بازتعریف پایداری اکولوژی میپردازد. در انتها استراتژیهایی برای طراحی محیط آشوبناک بر اساس این نظریه ارائه میشود.
http://www.manzar-sj.com/article_15016_6495f1fc43c6f2c252e8415f85a2787e.pdf
2015-10-01
74
81
نظریۀ آشوب
سازگاری سیستمی
پایداری اکولوژیک
طراحی تطبیقپذیر
منظر سازگار
مرتضی
همتی
hemmati.m@ut.ac.ir
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
منظر، منظر طبیعی، منظر فرهنگی
اگرچه زمان زیادی است که عبارت «منظر فرهنگی» در متون مختلف به کار برده میشود، اما هرکس برای خود تعریفی در ذهن دارد که با دیگران متفاوت است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که منظر، منظر طبیعی و منظر فرهنگی چه تعاریفی دارند، به چند دسته تقسیم میشوند و چه نقشی در زندگی امروزی میتوانند به عهده بگیرند؟
انواع مناظر فرهنگی مثل منظر بوستانی، منظر صنعتی و... موضوع بعدی مورد بحث در مقاله است. سپس منظر از زاویهای دیگر بهعنوان موضوعی علمی با قابلیت میانرشتهای مورد توجه قرار میگیرد که میتواند رشتههای گوناگون علمی را گرد هم آورد و «سنتزی» از ترکیب آنها به دست دهد. در بخش پایانی نویسنده به اهمیت پرداختن به منظر فرهنگی اشاره میکند و منظر را بهعنوان موضوعی عمومی در کتابهای درسی که میتواند منجر به شناخت عمومی و رونق مناطق متروکه صنعتی یا کشاورزی شود، معرفی میکند. همچنین نویسنده به کاستیهای قانونی در حفظ و حراست منظر اشاره میکند که به دلیل تفکیک نشدن مفهوم منظر و طبیعت، بیش از هر چیز به کار حفاظت از طبیعت میآیند.
http://www.manzar-sj.com/article_15017_ac9d3459b173e8cfe99a9232df35e13e.pdf
2015-10-01
82
87
طبیعت
منظر
منظر فرهنگی
سیاوش
درودیان
siavashdoroodian@yahoo.com
1
دانشگاه بامبرگ، آلمان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
«اکو-آکوستیک» : ابزاری جدید برای بررسی پیچیدگی اکولوژیکی
ظرفیت قابلتوجه رویکرد اکو-آکوستیکدر دهههای اخیر به واسطۀ نظریهها و اصول جدید و با استفاده از فنآوریهای پیشرفتۀ دیجیتال برای ضبط صدا و با ظرفیت پردازش حجم زیادی از اطلاعات به طور همزمان، در حال تکوین یافتن است. آگاهیِ امروزی از نفوذ صداهای ناشی از فعالیت انسانی (تکنوفونها2) در مناظر طبیعی و تغییریافته توسط انسان و ضرورت بهکارگیریِ فوری ابزارهای پیشبینی در کوتاهمدت برای جبران تأثیر تغییرات اقلیمی بر روی زمین، اکو-آکوستیک را به عنوان یک رشتۀ مهم در اکولوژی معرفی میکند. اکو-آکوستیک که به کاوش در پیچیدگی مناظر شنیداری3 میپردازد، ابزارهای اکولوژیکی بیشتری را برای بررسی و تفسیر ساختار و دینامیکهای مناظر بکر و تغییریافته ارائه میدهد.
http://www.manzar-sj.com/article_15018_efeec4224534eb3c663f0e53df7f6560.pdf
2015-10-01
88
93
اکو-آکوستیک
منظر شنیداری
منظر
تغییرات اقلیمی
نوفه
آلمو
فارینا
farina@uniurb.it
1
استاد / دانشگاه اوربینو
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
میزگرد : منظر و اکولوژی
میزگرد علمی با موضوع ارتباط «اکولوژی» و «منظر»، با هدف بررسی این رابطه و تبیین و توضیح دانشی که «اکولوژی منظر» خوانده میشود، با حضور اساتید و صاحبنظران حوزههای منظر و اکولوژی در پژوهشکدۀ نظر برگزار شد. در این میزگرد که با مدیریت دکتر سید امیر منصوری مدیر گروه معماری منظر در دانشگاه تهران و رئیس پژوهشکدۀ نظر برگزار شد، مهندس مهدی شیبانی، استاد معماری منظر در دانشگاه شهید بهشتی، دکتر محمدرضا مثنوی، معمار و دانشیار دانشکدۀ محیطزیست دانشگاه تهران، دکتر احمدرضا یاوری دکترای محیطزیست و دانشیار در دانشگاه تهران و دکتر حسن تقوایی مدیر گروه معماری منظر در دانشگاه شهید بهشتی به تبادل آراء دربارۀ اکولوژی منظر پرداختند.
http://www.manzar-sj.com/article_15019_747af80dcd4267dd797c9a13e8643c32.pdf
2015-10-01
94
99
منظر
اکولوژی
الناز
مرتاضی مهربانی
elena.mehrabani@gmail.com
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
آیا «اکولوژی منظر» تعبیر درستی است؟
اکولوژی منظر، اصطلاحی است که در دو دهۀ اخیر رایج شده و تلاش دارد با بسط دامنۀ مطالعۀ خود به خواستههای جدید انسان از مکان پاسخ گوید. از سوی دیگر، منظر بهعنوان رشتهای جدید که به تبیین ماهیت مکان میپردازد، ویژگیهایی را برای شناخت منظرین معرفی میکند که در چارچوب روشهای متعارف اکولوژی نمیگنجد. مقالات زیاد اکولوژیستها در خصوص منظر تدریجاً تعریف آن را به ابعاد خاص و غالباً کالبدی معطوف میسازد که در کنار روابط اجتماعی و اقتصادی ساکنان اکوسیستم مطالعه میشود. این رویه با عدم پذیرش متخصصان منظر مواجه شده که اکولوژی منظر را علمی که به «آثار منظر» در محیط و نه «خود منظر» میپردازد میشناسند. برای تشریح دقیق مرز میان منظر و اکولوژی منظر و ارزیابی صحتوسقم این اصطلاح تأکید بر کلیدواژههای مرتبط راهگشاست.
http://www.manzar-sj.com/article_15020_c5836742f4420d97f38b94cbb643f526.pdf
2015-10-01
100
103
منظر
اکولوژی
سید امیر
منصوری
amansoor@ut.ac.ir
1
استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR