ORIGINAL_ARTICLE
پیغام ماهیان، ادراک منظر
تو اگر در تپش باغ خدا را دیدی، همت کن؛ و بگو : ماهیها، حوضشان بیآب است. باد میرفت به سروقت چنار، من به سروقت خدا میرفتم. انسان در برابر کتاب طبیعت دو راه دارد: علم یا غوطهوری. تکاپوی انسان برای کشف حقیقت از جاهطلبی اوست. میل به قدرت، دانستن و سلطه بر دنیای پیرامون او را آرام نمیگذارد. عرفا این میل را از تمنای کمال مطلق دانستهاند که سرچشمۀ وجود است؛ و قدرت، دانایی و سلطه، از مظاهر آن است. دانشمندان آن را ناشی از صیانت نفس میدانند که برای بقا بهدنبال تسلط بر طبیعت است. در هر دو مسیر، طبیعت نقش بیبدیلی دارد؛ کتابی است که در برابر انسان گشوده است تا به تمنای او پاسخ دهد. انسان عصر سنت که تجربۀ کمی در روش علمی داشت، چه بسا از سر جبر، راه غوطهوری در طبیعت در پیش گرفت. عاشقانه با طبیعت ملاقات کرد و راه گفتگو با آن را فرا گرفت. با «حس» طبیعت زندگی کرد و از اُبژۀ آن عبور کرد. طبیعت را آیهای دید که پیغام دارد؛ همچون گفتار آدمی که علاوه بر نقل محتوا، از هستی گوینده خبر میدهد، و تلاش کرد پیامش را بفهمد. انسان مدرن غرب، که نقص تجربۀ دوران سنت را کمتر داشت، با تهور، راه علم را در پیش گرفت. عقل را از سلطۀ حس خارج کرد. هر کشف تازه در راه شناخت مادۀ طبیعت و آگاهی از اسرار قدرت آن، توانایی او را دوچندان کرد. انسانمدرن، طبیعت را اُبژه دید و از او رازهای رونق ماده را فراگرفت، اما دنیایی خارج از ماده را به او نشان نداد. انسان، چه سنتی و چه مدرن، تواناییهایی در خلقت خود دارد که سر به مهر نمیمانند. «حس» مهمترین آنهاست که درک وجود میکند. وجود ممکن است مادۀ محض، غیرماده یا ترکیب این دو باشد. وجود مادی را علم نیز میتواند بشناسد اما دو گونۀ دیگر را نه. حس، امکان فهم موجوداتی را دارد که مادۀ محض نیستند. در نتیجه مفهوم طبیعت، چیزی خواهد بود که ابزار شناخت آن تعیین میکند. اگر عقل ابزار باشد، نتیجه، طبیعت بیمعنایی است که از پیچیدگی و کمال مادی برخوردار است. اگر ابزار حس باشد، طبیعت کتابی است که انسان را مستقیماً به کمال وصل میکند. قرآن که از طبیعت بهمثابۀ آیه نام برده، حس انسان را مخاطب قرار داده و او را دعوت به این راه از شناخت کرده است. «سهراب سپهری» نیز به تأسی، راه غوطهوری در طبیعت را نشان داده: کارِ ما نیست شناسایی راز گل سرخ کارِ ما، شاید این است که در افسون گلسرخ شناور باشیم او مواجهه و حضور، به معنای لمس مادۀ طبیعت را شرط ادراک «پیغامماهیان» دانسته است. ماهی سهراب، زبان طبیعت است که به انسان خردمند و دلدار، راه کمال را نشان میدهد. در حیات باغ، که تپش نامیده است، خدا را میتوان دید. خدا نهایت وجود است و آنگاه دیده میشود که تپش باغ را حس کنی. انرژی این احساس، از بادی است که سراغ چنار میرود تا به رقصش آورد. مواجهه، رخ بر رخ گذاشتن با باد، انسان را به کمال و درگاه خدا روانه میکند. نقل صحنهای که سهراب را چنین بیخود کرده، بر پردۀ نقاشی، ذکر حالی است که در کنار حوض ماهی بر او رفته است. از صحنهای عادی و اینچنین، او توانست تپش باغ را ببیند. تصویر این نقاشی که در موزۀ هنرهای معاصر صنعتی کرمان نگهداری میشود، به لطف آقای میثم ثمررخی در اختیار نشریه قرار گرفت که سپاسگزار ایشان هستیم.
http://www.manzar-sj.com/article_128277_6fb736f7751dcb11b38e1b1d7cebeab8.pdf
2021-03-21
3
3
10.22034/manzar.2021.128277
ادراک منظر
طبیعت
حس
سید امیر
منصوری
amansoor@ut.ac.ir
1
استادیار دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
---------.
1
ORIGINAL_ARTICLE
جریانهای احیایی منظر در باغ ایرانی، جستاری در باغ شازده
باغ ایرانی یکی از شاخصترین کهنالگوهای معماری ایرانی است که حاصل بینش جریانمحور انسان نسبت به محیط بوده است. باغ ایرانی نمونهای فاخر از طراحی و توسعۀ احیایی است. اصطلاح «احیایی» فرایندی را تشریح میکند که در آن یک سیستم بازسازی، تجدید و یا احیا، منابع ذاتی خود را در برداشته و توسعهای پایدار خلق میکند که به همپیوندی نیازهای جامعه و طبیعت میانجامد، زیرا راهکارهای موجود در پایداری، تنها به بررسی وضعیت اکوسیستمها در «زمان حال» میپرداخت. این موضوع باعث شد تا «تفکر پایداری» از توجه به «بهبود گذشته» جا بماند. تئوری احیایی از دیدگاههای فلسفی مبتنی بر مفاهیم «بومشناسانه» وام گرفته و با ریشه دواندن در سیستمهای اجتماعی و محیطی، مجموعهای گسترده از مفاهیم و رویکردها را هدایت میکند. باغ ایرانی «شبکۀ منحصربهفرد»، «چندلایه»، «متشکل از سیستمهای زنده درون یک منطقۀ جغرافیایی» است که محصول تعامل پیچیدۀ «زمان»، «اکولوژی» و «فرهنگ»است. این پژوهش بر این فرض استوار است که باغ شازده مفهوم طراحی و توسعۀ احیایی را در بر دارد. در این راستا هدف مقاله ارزیابی میزان انطباق باغ شازده با چارچوبهای تعریفشدۀ توسعۀ احیایی است. بر این اساس چارچوب تحلیلی لنز به عنوان ابزاری تحلیلی-سنجشی با بهرهگیری از کاربرگهای ارزیابی جهت سنجش و ارزیابی جریانهای شکلدهندۀ توسعۀ احیایی، در شبکهای چندلایه به نام باغ ایرانی به کار گرفته شده است. ارزیابی باغ شازده با چارچوب اجرایی لنز منجر به درک عمیقتری از شرایط زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی میشود. این واقعیت که اغلب مؤلفههای بنیادی موجود در جریانهای احیایی باغ ایرانی سازنده هستند، به تأیید فرضیۀ ابتدایی در این پژوهش منجر شد. یافتههای این پژوهش زمینۀ مناسبی برای تلاشهای احتمالی آینده، جهت تمرکز بر جنبههای پایدار باغ ایرانی به عنوان یک الگوی احیایی قابل تکرار در فضاهای شهری است.
http://www.manzar-sj.com/article_128060_34b2c1cd9910bac90bd266ecf2d82b39.pdf
2021-03-21
6
17
10.22034/manzar.2021.249358.2089
باغ ایرانی
باغ شازده کرمان
توسعۀ احیایی
چارچوب اجرایی لنز
توسعۀ پایدار
جریانهای احیایی
امین
حبیبی
a_habibi@shirazu.ac.ir
1
عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه شیراز، ایران.
LEAD_AUTHOR
متدین، حشمتالله و متدین، رضا. (1394). معماری کوشک، کوشکهای نُه قسمتی در باغ ایرانی. منظر، 7(33)، 32-39.
1
مثنوی، محمدرضا؛ محسنی مقدم، مریم و منصوری، سیدامیر. (1397). نقش زیباشناسی باغ ایرانی در پایداری اجتماعی پارکهای معاصر تهران. منظر، 10(45)، 6-15.
2
مسعودی، عباس. (1388). بازشناسی باغ ایرانی- باغ شازده. تهران: نشر فضا.
3
مصطفیزاده، مصطفی و انصاری، مجتبی. (1394). پاری د آزا: پژوهشی در سنت باغسازی و منظرهپردازی ایرانی. تهران: گستره.
4
منصوری، سیدامیر. (1384). درآمدی بر زیباییشناسی باغ ایرانی. باغ نظر، 2(3)، 58-63.
5
منصوری، مریمالسادات. (1398). آب منشأ زیبایی در باغ ایرانی. منظر، 11(48)، 32-43.
6
مهدیزاده سراج، فاطمه و نیکو گفتار، عاطفه. (1390). بررسی تطبیقی راهکارهای دستیابی به آسایش، آرامش و تفکر در باغهای سنتی ایران و ژاپن. باغ نظر، 8(17)، 31-42.
7
نخعی، نسرین؛ انصاری، مجتبی و زندیه، مهدی. (1395). الگوی باززندهسازی منظر باغهای تاریخی ایران در مناطق گرم و خشک بر مبنای اصول خشک منظرسازی. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 18(3 و 4)، 289-301.
8
نیلی، رعنا؛ نیلی ریحانه و سلطانزاده، حسین. (1391). چگونگی بازتاب شاخصههای مناظر شفابخش در الگوی منظر باغ ایرانی. باغ نظر، 9(23)، 65-74.
9
ویلبر، دونالد نیوتن. (1348). باغهای ایرانی و کوشکهای آن (ترجمۀ مهیندخت صبا). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
10
هاشمین، سید ابوالفضل؛ کاظمی، احمد و بمانیان، محمدرضا. (1398). بررسی تأثیر باغ شفابخش بر سلامت روان بیماران با تأکید بر کاهش اضطراب. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 21(12)، 263-276.
11
Brundtland, G.H. (1987). Our Common Future:Report of the 1987 World Commission on Environment and Development. Oxford: Oxford University Press.
12
Du Plessis, C. (2012). Towards a regenerative paradigm for the built environment. Building Research & Information, 40(1), 7-22.
13
Gibbons, L. V., Cloutier, S. A., Coseo, P. J., & Barakat, A. (2018). Regenerative development as an integrative paradigm and methodology for landscape sustainability. Sustainability, 10(6), 1910.
14
Goudarzi, V. (2017). An analysis of Iranian Gardening since the beginning of the achaemenid dynasty to the end of the Pahlavi era. Urban and Rural Management, 16(48), 377-394.
15
Kashkooli, A.M.S., Mahya, P., Habibi, A. & Sharif, H.R. (2018). Developing of evolution analysis algorithms in regenerative design and decision-making; demonstrated through a case study in Shiraz, Iran. Proceedings of the Creative Construction Conference, Ljubljana, Slovenia.
16
Lenses Overview Guide. (2018). Retrieved October 10, 2020, from http://clearabundance.org/wp-content/ uploads/2016/04/Final_LENSES-Overview-Guide_NonFacing.pdf.
17
Mang, P. & Reed, B. (2012). Designing from place: A regenerative framework and methodology. Building Research & Information, 40(1), 23-38.
18
Middleton, W., Habibi, A., Shankar, S. & Ludwig, F. (2020). Characterizing Regenerative Aspects of Living Root Bridges. Sustainability, 12(8), 3267.
19
Pawlyn, M. (2019). Biomimicry in Architecture. Routledge.
20
Plaut, J., Dunbar, B., Gotthelf, H. & Hes, D. (2016). Regenerative development through LENSES with a case study of Seacombe West. Environment Design Guide, 1-19.
21
Plaut, J. M., Dunbar, B., Wackerman, A. & Hodgin, S. (2012). Regenerative design: the LENSES Framework for buildings and communities. Building Research & Information, 40(1), 112-122.
22
Poher, A. (2012). Regenerative Thinking – Development and Design for the Built Environment. Aston University research project.
23
Norouzian Pour, H., Motahari Rad, M. & Motaghi Pishe, S. (2012). Persian Gardens are sustainable gardens: Scrutinize the sustainability features in Persian gardens. In Archi-Cultural Translations through the Silk Road 2nd International Conference, Nishinomiya, Japan: Mukogawa Women’s University.
24
Reed, B. (2007). Shifting from ‘sustainability’ to regeneration. Building Research & Information, 35(6), 674-680.
25
Zari, M. P. (2018). Regenerative Urban Design and Ecosystem Biomimicry. Routledge.
26
ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیتهای منظر در تحقق مفهوم مشارکت در طرحهای شهری
در سالهای اخیر پروژههای زیادی در سطح شهرها اجرا شده است که به دلایل زیاد علیرغم تواناییهایشان، تأثیر عمدهای در کیفیت محسوس شهر و داوری شهروندان از آن برجا نگذاشتهاند و منظر شهری نابسامان امروز شهرها علیرغم تلاشهای متولیان امر در افزایش کمی پروژههای آن، همچنان از بُعد کیفی و معنایی دارای مشکلاتی است که باعث ایجاد نارضایتی در مردم میشود. شاید بتوان گفت دلیل اصلی این مسئله، مدیریتمحور بودن و عدم حضور و مشارکت واقعی مردم در این پروژههاست. بهنظر میرسد هرچه پروژههای شهری به عنوان «منظر» دیده شوند، باب مشارکت نیز بیشتر باز میشود. رویکرد منظرین میتواند تضمین مشارکت زیربنایی در پروژههای شهری باشد. بنابراین سؤال اصلی این پژوهش این است که چه ظرفیتهای اختصاصی در رویکرد منظر وجود دارد که این رویکرد را جهت تحقق مفهوم مشارکت مناسب تلقی میکند؟ هدف از این پژوهش بررسی ارتباط نظری میان مفهوم منظر به عنوان مفهومی وابسته به مخاطب و مفهوم مشارکت، جهت لزوم و بهکارگیری آن در تولید پروژههای شهری جهت افزایش کیفیت و رضایتمندی مخاطب از این پروژههاست. در این پژوهش کیفی، ابتدا مفاهیم اصلی پژوهش (مشارکت و منظر) بررسی شده و سپس با استفاده از قیاس و استدلال منطقی، به بررسی ارتباط میان مشارکت و منظر و تعریف این پژوهش از مشارکت مورد نظر در منظر پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد در تعریف منظر ادراک مخاطب مهمترین و اساسیترین رکن است، بنابراین تعریف منظر تعریفی اساساً از پایین به بالا و از نگاه مخاطب است. همین دیدگاه، اصلیترین ظرفیت منظر در تحقق مشارکت را تبیین میکند، زیرا تعریف مشارکت نیز از دیدگاهی مردممحور نشأت میگیرد. در درجات بعدی مواردی چون تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستمر مخاطب از منظر، نقش فعالانۀ او در ساخت منظر و در نهایت منظر بهمثابۀ موجودیتی دموکراتیک، اجتماعی و وابسته به مردم، از ظرفیتهای دیگر منظر است که ارتباط آن را با مفهوم مشارکت نشان میدهد. در نهایت میتوان گفت در صورتی که پروژههای شهری با رویکرد منظرین ساخته شوند، به دلیل اینکه ناگزیر به شناخت ذهن مردم هستند، مشارکت حداکثری تأمین شده و اساساً مشارکت مفهومی نهفته در منظر است.
http://www.manzar-sj.com/article_115060_1febf43b393927912117103f92a92e14.pdf
2021-03-21
18
27
10.22034/manzar.2020.242196.2077
منظر
رویکرد منظرین
مشارکت
ادراک منظر
مریم
مجیدی
maryam.majidi85@gmail.com
1
دکتری معماری، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
AUTHOR
سید امیر
منصوری
amansoor@ut.ac.ir
2
استادیار گروه معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
ژاله
صابرنژاد
jsabernejad@yahoo.com
3
استادیار گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
AUTHOR
ناصر
براتی
naser.barati2012@yahoo.com
4
دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.
AUTHOR
برک، آگوستین. (1392). آیا واژۀ منظر متحول میشود؟ منظر، 5(23)، 25-27.
1
سلطانی، لیلی؛ فرنوش، فهیمه و پیشرو، نیره. (1394). زندگی پیاده؛ گذر پیاده از میدان امام حسین(ع) تا شهدا. منظر، 7(31)، 38-47.
2
مجیدی، مریم. (1398). نسبت مشارکت با رضایتمندی در منظر پیادهراههای شهر تهران. (رسالۀ دکترای منتشرنشدۀ معماری). دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، ایران.
3
منصوری، سیدامیر. (1383). درآمدی بر شناخت معماری منظر. باغ نظر، 1(2)، 69-78.
4
منصوری، سیدامیر. (1392). چشم اسفندیار معماری منظر در تهران. منظر، 5(24)، 24-24.
5
منصوری، سیدامیر و فروغی، مهدا. (1397). مفهوم طراحی مشارکتی منظر. باغ نظر، 15(62)، 17-24.
6
Arnstein, Sh. R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of Planners, 35(4), 216-224.
7
Backhaus, A., Fryd, O. & Dam, T. (2017). The urban water challenge. In A. van den Brink, D. Bruns, H. Tobi & S. Bell (Eds.). Research in Landscape Architecture Methods and Methodology. London: Routledge.
8
Buchecker, M., Hunziker, M. & Kienast, F. (2003).Prticipatory landscape development: Overcoming social barriers to public involvement. Landscape and urban planning, 64, 29-46.
9
Butler, A. (2014). Developing theory of public involvement in landscape planning: Democratising landscape. Uppsala: Swedish University of Agricultural Sciences.
10
Bulter, A. & Berglund, U. (2014). Landscape character assessment as an approach to understand public interests within the European Landscape Convention. Landscpae Research, 3(39), 219-236.
11
Conrad, E., Cassar, L., Jones, M., Eiter, S., Izaovicova, Z., Barankova, Z. … Fazey, I. (2011). Rhetoric and Reporting of public participation in landscape policy. Journal of Environmental Policy & Planning, 13(1), 23-47.
12
Cornwall, A. (2008). Unpacking ‘participation’: Models, meanings and practices. Community Development Journal, 43(3), 269-283.
13
Egoz, S., Makhzoumi, J. & Pungetti, G. (Eds.). (2011). The right to landscape: Contesting landscape and human rights. London: Ashgate.
14
IAP2. (2007). IAP2 spectrum of public participation. Retrieved March 15, 2018, from www.iap2.org/associations/4748/files/IAP2%20Spectrum_vertical.pdf.
15
Jones, M. (2007). The European Landscape Convention and the question of public participation.Landscape Research, 32(5), 613-633.
16
Jones, M., & Stenseke, M. (2011). The European Landscape Convention – Challenges of participation. Dordrecht: Springer Science & Business Media.
17
Lawrence, A. (2006). No personal motive? Volunteers, biodiversity, and the false dichotomies of participation. Ethics, Place and Environment, 9(3), 279–298.
18
Loures, L., Gómez, J.N., Castanho, R. & Loures, A. (2020). Benefits and limitations of public involvement processes in landscape redevelopment projects—Learning from practice. In E. Vaz (Ed.). Regional Intelligence Spatial Analysis and Anthropogenic Regional Challenges in the Digital Age. Berlin: Springer.
19
Olwig, K. R. (2005). The landscape of "customary" law versus that of "natural" law. Landscape Research, 30(3), 299-320.
20
Olwig, K. R. (2007). The practice of landscape 'Conventions' and the just landscape: The case of the European Landscape Convention. Landscape Research, 32(5), 579 – 594.
21
Pretty, J.N. (1995). Participatory learning for sustainable agriculture. World Development, 23, 1247–1263.
22
Reed, M.S. (2008). Stakeholder participation for environmental management: A literature review. Biological Conservation, 141(10), 2417-2431.
23
Roe, M. (2013) Policy change and ELC implementation: Establishment of a baseline for understanding the impact on UK national policy of the European Landscape Convention. Landscape Research, 38(6), 768-798.
24
Schultz, H. & Van Etteger, R. (2017). Walking. In A. van den Brink, D. Bruns, H. Tobi & S. Bell (Eds.). Research in landscape architecture methods and methodology. London: Routledge.
25
Sanoff, H. (2010). Democratic design: Participation case studies in urban and small town environments. Saarbrucken, Germany: VDM.
26
Smith, B. (2003). Design a policy participation process. In Public policy and public participation engaging citizens and community in the development of public policy. Canada: Public Health Branch, Atlantic Regional Office, Health Canada.
27
Tress, B. & Tress, G. (2003). Scenario visualisation for participatory landscape planning-A study from Denmark. Landscape and Urban Planning, 64(3), 161-178.
28
White, S.C. (1996). Depoliticising development: The uses and abuses of participation. Development in Practice, 6(1), 6-15.
29
Wylie, J. (2013). Landscape and phenomenology. InP. Howard, I. Thompson & E. Waterson (Eds.). The Routledge companion to landscape studies. Abingdon: Routledge.
30
Habraken, N.J. (1986). Towards a new professional role. Design Studies, 7(3), 139-143.
31
Ingold, T. (1993). The temporality of the landscape. World archaeology, 25(2), 152-174.
32
Jones, M. (2011). European landscape and participation – Rhetoric or reality? In M. Jones & M. Stenseke (Eds.), The European landscape convention. Dordrecht: Springer.
33
Rowe, G. & Frewer, L.J. (2004). Evaluating public-participation exercises: A research agenda. Science, Technology & Human Values, 29(4), 512-556.
34
Wates, N. (2014). The community planning Handbook: How people can shape their cities towns and villages. London: Earthscan.
35
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کارکردهای کاروانسراهای ایرانی با رویکردی منظرین
توسعۀ راهها از جمله ضروریات توسعۀ اقتصادی در هر دوران تاریخی بوده است. در روزگار قدیم به دلایل مختلف از جمله گستردگی کشور ایران و نیاز به برقراری ارتباط میان شهرهای مختلف، کاروانسراها ایجاد شدهاند. بناهایی که در طول زمان به دلایل مختلفی مورد توجه قرار گرفتهاند. این بناها علاوه بر آنکه برای استراحت کاروانها و مسافران در بین راه و مبادلۀ کالا در درون شهر ایجاد میشدند، کارکردهای مهم دیگری نیز داشتند. این مقاله با هدف بررسی کارکردهای کاروانسرا به منظور بررسی امکان تبدیل آن به یک منظر تاریخی مورد استفاده در گردشگری منظر و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانهای و از طریق بررسی مجلات و مقالات معتبر و کتب تاریخی در خصوص کاروانسرا انجام شده است. در این تحلیل با نگاه منظرین به موضوع، کارکردهای کاروانسرا مشخصشده و کارکردها به 11 دسته اصلی تقسیم شدهاند. با تحلیل این کارکردها به نظر میرسد کاروانسراها با همسانسازی عملکردی خود در دورههای زمانی مختلف، توانستهاند جایگاه خاصی در فرایندهای اقتصادی فرهنگی تجاری داشته باشند. روایت منظرین این کارکردها ظرفیت مناسبی برای ایجاد یک منظر و مقصد گردشگری ارائه میکند.
http://www.manzar-sj.com/article_115059_8409347eab59995fec94134e36427a58.pdf
2021-03-21
28
37
10.22034/manzar.2020.228329.2062
کاروانسرا
کارکرد
منظر
ایران
مهدی
باصولی
basouli@acecr.ac.ir
1
دکتری مدیریت گردشگری، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
سعیده
درخش
s.derakhsh@stu.sac.ac.ir
2
دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران.
AUTHOR
آیوازیان، سیمون. (1379). روند شکلگیری کاروانسراهای برونشهری (تحلیل کالبدی کاروانسراهای حاشیۀ کویر)، مجموعه مقالات اولین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران (ارگ بم، کرمان)، جلد 1، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
1
ابراهیمزاده، آرمین و قاراخانی، علیرضا. (1396). بررسی کارکرد و جزئیات معماری کاروانسراهای صفوی و چگونگی احیای آنها (نمونۀ موردی کاروانسرای گدوک)، مجموعه مقالات کنفرانس بینالمللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر. تهران.
2
ابن منور میهنی، محمد. (1371). اسرار التوحید، مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، ج 1، تهران: مؤسسه انتشارات آگاه.
3
احمدی، مرتضی و حاجیبابایی، سجاد. (1395). احیا و مرمت کاروانسراهای دورۀ قاجاریه، نمونهی موردی: کاروانسرای حسینخانی همدان، مجموعه مقالات دومین کنفرانس سالانه معماری، شهرسازی، جغرافیا و عمران. شیروان: مؤسسه پژوهشی رهجویان پایا.
4
اولئاریوس، آدام .(1369). سفرنامۀ ادام اولئاریوس، جلد 2، (ترجمۀ حسین کردبچه)، تهران: انتشارات سروش.
5
اولیویه. (1371). سفرنامۀ اولیویه، (ترجمۀ محمدطاهر میرزا)، تهران: انتشارات اطلاعات.
6
امینزاده، بهناز. (1389). ارزیابی زیبایی و هویت مکان، نشریه هویت شهر، 5(7)، 14-3.
7
بیگدلی، حامد؛ باقری، محمد؛ اسدی، فرخ و زارع، لیلا. (1397). بررسی تاریخ شفاهی شهر سلطانیه (بررسی آثار معماری شهر تاریخی سلطانیه براساس متون تاریخی و تاریخ شفاهی). معماریشناسی، 1(5)، 10-1.
8
پرگاری، صالح و جودکی، محمدعلی. (1395). بررسی راههای مواصلاتی شیراز به اصفهان (از سدههای نخستین اسلامی تا تشکیل حکومت صفوی)، فصلنامۀ پژوهشهای تاریخی8(1)،56-35.
9
پوپ، آرتور اپهام. (1366). معماری ایران (ترجمۀ غلامحسین صدری افشار). ارومیه: انتشارات انزلی.
10
پیبلیک، استفان. (1388). نصف جهان (معماری اجتماعی اصفهان صفوی) (ترجمۀ محمد احمدینژاد)، اصفهان: نشر خاک.
11
پیرنیا، محمدکریم. (1370). دربارۀ شهرسازی و معماری سنتی ایران، نشریۀ آبادی، 1(1)، 15-4.
12
پیرنیا، محمدکریم. (1371). تحقیق در معماری گذشتۀ ایران، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
13
پیرنیا، محمدکریم. (1389). آشنایی با معماری اسلامی ایران، تهران: انتشارات سروش دانش.
14
پیری، سعید و افشاریآزاد، سمیه. (1395). مطالعۀ کاروانسراهای درونشهری دورۀ قاجار همدان، نمونۀ موردی: کاروانسرای حاج صفرخانی، مجلۀ پژوهشهای باستانشناسی ایران، 6(11)، 221-207.
15
تاتاری، مهدی و نیستانی، جواد. (1393). مطالعۀ عناصر معماری فضاهای ورودی: موارد بررسی، کاروانسراهای صفوی خراسان رضوی. مجلۀ پیام باستانشناس، 11(21)، 124-109.
16
تکمیل همایون، ناصر. (1369). کاروانسرا در فرهنگ ایران. تحقیقات تاریخی. (4-5)، 227-201.
17
توسلی، محمود. (1381). ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران. تهران: انتشارات پیوند نو.
18
ثواقب، جهانبخش و نجفی علیآبادی، فردین. (1391). نقش صفویان در رشد کاروانسراها. فصلنامۀ تاریخ، 7(26) ، 59-34.
19
کارری، جملی و جیوانی، فرانچسکو. (1383). سفرنامه، (ترجمۀ عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ)، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
20
حسینی، آرزو و پورنادری، حسین. (1393). مطالعۀ تطبیقی فضای معماری کاروانسراهای صفوی شاخص در بازار اصفهان، مطالعهی موردی کاروانسراهای شاه، ساروتقی و مادرشاه. فصلنامهی علمی پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، (8)4، 97-.81
21
رفیعفر، جلالالدین و لرافشار، احسان. (1382). بررسی انسانشناختی کاروانسراهای عصر صفوی، نامۀ انسانشناسی، 1(4)، 60-37.
22
ساریخانی، مجید؛ شریفینیا، اکبر و قنبری، ندا. (1391). نگاهی نو به قلعهی میرغلام هاشمی، با توجه به عناصر سازندۀ بنا (قلعه یا کاروانسرا)، نامۀ باستانشناسی، 2(2)، 172-161.
23
سجادی، ژیلا؛ جنگی، حسن و صفا مقدم، فاطمه. (1389). ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﺭ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﯼ ﻣﺪﺭﻥ، ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺟﻐﺮﺍﻓﯿﺎﯾﯽ4(8)،88-63.
24
سهیلی، جمالالدین و رسولی، نسترن. (1395). مطالعۀ تطبیقی نحو فضای معماری کاروانسراهای دورۀ قاجاریه (مطالعۀ موردی: کاروانسراهای قزوین و کاشان)، هویت شهر، 10(21)، 60-47.
25
سیرو، ماکسیم. (1357). راههای باستانی ناحیۀ اصفهان و بناهای وابسته به آنها (ترجمۀ مهدی مشایخی). تهران: سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران.
26
سیرو، ماکسیم. (1362). کاروانسراهای ایران و ساختمانهای کوچک میانراهها (ترجمۀ عیسی بهنام). تهران: سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران.
27
سیرو، ماکسیم. (1386). کاروانسراهای بین راهی دورۀ صفوی، اصفهان در مطالعات ایرانی، ج 2، به کوشش رناتا هولود، (ترجمۀ محمدتقی فرامرزی و داود طبایی). تهران: فرهنگستان هنر.
28
شاردن، ژان. (1374). سفرنامۀ شاردن، جلد 4، (ترجمۀ اقبال یغمایی). تهران: انتشارات توس.
29
شانواز، بلال و خاقانی، راضیه. (1394). کاروانسراهای ایران زمین. تهران: انتشارات پازینه.
30
شفقی، سیروس. (1384). بازار بزرگ اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، مرکز اصفهانشناسی و خانۀ ملل.
31
صبوری زالوآبی، آرش. (1392). تاریخچۀ کاروانسرا، فصلنامۀ تاریخپژوهی(55)، 182-145.
32
طالبیان، نیما؛ آتشی، مهدی و نبیزاده، سیما. (1392). مجموعه کتابهای عملکردهای معماری مجتمع تجاری، کتاب هشتم. تهران: انتشارات کتابکده کسری.
33
طلس، محمد اسعد. (1337). آموزش و پرورش در اسلام، اقتباس و نگارش محسن فارسی، مجلۀ آموزش و پرورش، 29(7)، 30-27.
34
فرشچی، حمیدرضا و حاجیزمانی، مهدی. (1398). بررسی کاروانسراهای ایران و بناهای وابسته به آن، معماریشناسی، 2(7)، 13-1.
35
فروزنده، نسیم؛ دهکیانی، غلامرضا و حیدری بنی، داریوش. (1393). بررسی و مطالعۀ کاروانسراهای ایران، کنفرانس بینالمللی انسان، معماری، عمران و شهر، تبریز: مرکز مطالعات راهبردی معماری و شهرسازی.
36
کوهستانی، حسین؛ ملکی، هومن؛ موفق، محمدحسین و ناصرقرایی، محسن. (1396). ساختار امنیتی کاروانسراهای دورۀ صفویه. فصلنامهی مطالعات تاریخ انتظامی، 4(12)، 82-67.
37
کیانی، محمد یوسف و ولفرام، کلایس. (1368). فهرست کاروانسراهای ایران. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
38
کیانی، محمد یوسف. (1386). تاریخ هنر معماری ایران در دورۀ اسلامی، تهران: سمت.
39
کیانی میرا، محسن. (1369). تاریخ خانقاه در ایران، تهران: کتابخانۀ طهوری.
40
گیرشمن، رومن. (1369). ایران از آغاز تا اسلام (ترجمۀ محمد معین)، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
41
لباف خانیکی، رجبعلی. (1379). دگردیسی در مفهوم و کاربری رباط. تحقیقات جغرافیایی، 15(1-2)، 101-89.
42
لغتنامۀ دهخدا. (1359). علیاکبر دهخدا زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی. تهران: دانشگاه تهران.
43
ماهان، امین و منصوری، سید امیر. (1396). مفهوم منظر با تأکید بر نظر صاحبنظران رشتههای مختلف، باغ نظر، 14(47)، 28-17.
44
مرادچله، عبدالباقی. (1389).کاروانسراها، همایش منطقهای خانۀ ایرانی، گنبدکاووس.
45
مشبکی اصفهانی، علیرضا. (1397). مقایسۀ تطبیقی فضای معماری کاروانسراهای عصر صفوی با رویکرد کالبدی، نشریه هنر و معماری (معماری سبز)، 12(4)، 24-11.
46
معطوفی، اسدلله. (1382). تاریخ چهار هزار سالۀ ارتش ایران، جلد 2، تهران: انتشارات ایمان.
47
ملایی، معصومه. (1389). بررسی انواع کاروانسراهای ایران، نشریه فن و هنر، (50)، 27-23.
48
منصوری، سیدامیر. (1383). درآمدی بر شناخت معماری منظر، باغ نظر، 1(2)، 78-69.
49
واعظی، مهدی. (1397). بررسی روشهای ارزیابی و تحلیل کیفیت و زیباییشناسی محیط و منظر شهری، فصلنامه انسان و محیط زیست، 16(2)، 142-131.
50
نژاد ابراهیمی، احد و تاملی، محمود. (1397). جهتگیری در معماری و نقش آن در شکلگیری خانههای تاریخی تبریز. معماریشناسی1(5)، 12-1.
51
هیلنبراند، رابرت. (1377). معماری اسلامی(ترجمۀ ایرج اعتصام). تهران: شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
52
هیلن براند، رابرت. (1385). هنر و معماری اسلامی (ترجمهی اردشیر اشراقی)، تهران: انتشارات روزبه.
53
ORIGINAL_ARTICLE
طبیعتگرایی در هنر ساسانی
ساسانیان پارسنژاد خالق فرهنگ و هنری باشکوه بودند که میراث اشکانی و هخامنشی را با تمام جلوههای طبیعتگرایانه در خود داشت. تعداد بیشماری از آثار معماری، نقش برجسته، نقاشی، پارچهبافی، ظروف، اشیای فلزی و شیشهای، جنگافزار و سکههای ارزشمند بهجهت نقش و نگارهای نمادین و خطنگارههای پهلوی از آنان برجا مانده است. هنر ساسانی هنر «نوین ایرانی» است که سنتهای پیشین را در خود دارد و با منظرهسازیهای باشکوه و بینظیر در قالب نیایشگاه، کاخ و شکارگاه، پردیس ایرانی یا همان بهشت زمینی را در تاریخ معماری جهان ثبت کرده است. در زمینههای تزئین معماری، نقش برجسته، نقوش پارچه و ظروف و اشیا نیز ساسانیان از عناصر طبیعت در قالب نمادین بهره بردهاند. هنر ساسانی با تکیه بر باورهای طبیعتگرا و اعتقاد به ایزدان مهر و آناهیتا و کیش زرتشت در گسترههای وسیعی از فارس تا تیسفون، کرمانشاه، سیستان و آذربایجان شکلگرفته و در شاخههای مختلف هنری آثار ارزشمندی از آن برجای مانده است. اکثر آثار معماری این دوران شامل نیایشگاه، کاخ، شکارگاه و ۳۴ سنگنگاره در جوار عناصر طبیعی مانند کوه، آب و درخت در دل طبیعت بنا شدهاند. ساسانیان را میتوان بزرگترین منظرهسازان تاریخ ایران دانست، چنانکه آثار معماری نیایشگاهی، کاخ و شکارگاه، و همچنین سنگنگارههای آنان بر سینۀ کوه و صخرهها گواه این ادعاست.
http://www.manzar-sj.com/article_123091_2581c4966c6427693bd542e2e4d173f3.pdf
2021-03-21
38
45
10.22034/manzar.2021.220907.2042
طبیعت
فرهنگ و هنر
سنگنگاره
آیین
باور
ساسانی
شهره
جوادی
shjavadi@ut.ac.ir
1
استادیارگروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
امینی، امین. (1385). سکههایساسانی. تهران: ققنوس.
1
آلهاشمی، آیدا. (1388). معبد آب، معبد آناهیتا، پیدایش فضای معماری در روند تکامل مفهوم آب. منظر، 2(1)، 58-61.
2
بهار، مهرداد. (1377). ازاستورهتاتاریخ. تهران: چشمه.
3
جوادی، شهره و آورزمانی، فریدون. (1386). سنگنگارههای ساسانی. تهران: بلخ.
4
جوادی، شهره و آورزمانی، فریدون. (1398). بازآفرینی رنگین سنگنگارههای ساسانی «تاق بستان». تهران: پژوهشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی نظر.
5
جوادی، شهره. (1385). سنگنگارۀ خسرو پرویز در تاق بستان. باغ نظر، 3(6)، 49-61
6
جوادی، شهره. (۱۳۸۶). اماکن مقدس در ارتباط با طبیعت (آب، درخت و کوه). باغ نظر، 6(8)، 12-22.
7
جوادی، شهره. (1394). طبیعت و عناصر منظر در فرهنگ و هنر ساسانی. هنر و تمدن شرق، (7)، 33-42.
8
ریاضی، محمدرضا. (1382). طرحهاونقوشلباسها وبافتههای ساسانی. تهران: گنجینۀ هنر.
9
منصوری، سیدامیر و آجورلو، بهرام. (1387). بازشناسی صفۀ فرهادتراش در بیستون، نمونهای ساسانی از معماری منظر. باغ نظر، 5(10)، 49-67.
10
ORIGINAL_ARTICLE
مدلسازی خطای بصری«تغییر اندازه در مناظر شهری» بر ادراک نقاط کانونی شهر، مطالعۀ موردی: کریدور بصری پیادهراه آیتالله طبسی به حرم مطهر امام رضا (ع)
رؤیتپذیری نقاط کانونی، حاصل اطلاعات تصویری بر شبکیۀ چشم و چگونگی ادراک فرم است. تدوین اصول رؤیتپذیری نقاط کانونی، مستلزم شناخت فضای بصری در «بعد افق» و «بعد فاصله» و سیگنالهای محیط زمینهای است. سؤال اصلی این پژوهش این است که چگونه میتوان با محاسبۀ خطای بصری و تأثیرات عناصر پیشزمینه (مزاحم)، نقاط کانونی (نشانۀ شهری) را جانمایی کرد؟بهطور کلی هدف این پژوهش، تدوین روشی است که با استفاده از آن میتوان بهوسیلۀ شیوۀ آرایش ابنیه و طراحی فضای شهری و معماری، بر رؤیتپذیری نقاط کانونی شهر افزود. این پژوهش از نظر ماهیت و روش علی و از نظر هدف، توسعهای است. جهت سنجش ارتباط میان ساختار کالبدی، ادراک بصری و محاسبۀ میزان خطای بصری، از مدلسازی هندسی و تکنیک واقعیت مجازی، استفاده شد. نمونه موردی نقطۀ کانونی و نشانگر حرم مطهر رضوی و ساختمانهای پیادهراه «آیتالله واعظ طبسی»، با نرمافزار sketch up، مدلسازی شد. نتایج پژوهش نشان داد که نقطهای (M) در کریدور بصری نقطۀ کانونی وجود دارد که در آن براساس دید دوچشمی، ارتفاع نقطۀ کانونی و نشانگر، برابر، و قبل از M ارتفاع نقطۀ کانونی بزرگتر و بعد از آن کوچکتر ادراک میشود. از این رو براساس محاسبات هندسی موقعیت نقطۀ M با توجه به ارتفاع نقطۀ کانونی- نشانگر و فاصلة نقطة کانونی تا نشانگر مدلسازی شد و صحت آن با توجه به تکنیک واقعیت مجازی، پیادهراه آیتالله واعظ طبسی به سمت حرم مطهر امام رضا(ع)، مورد تأیید قرار گرفت. از این رو، چیدمان نشانههای شهری باید متناسب با این موضوع در فضای شهری صورت گیرد.
http://www.manzar-sj.com/article_125785_6aaa186a83514fb82a3612ded57188b9.pdf
2021-03-21
46
53
10.22034/manzar.2021.249822.2091
خطای بصری
رؤیتپذیری
نقاط کانونی منظر شهری
میدان دید
عمق و فاصلۀ ادراکی
بیبی سارا
میرحیدر توران
saramirheydar@yahoo.com
1
پژوهشگر دکتری، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
AUTHOR
مریم
استادی
ostadimr@gmail.com
2
استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد، ایران.
LEAD_AUTHOR
فاطمه
محمدنیای قرائی
gharaee.fatemeh@gmail.com
3
استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
AUTHOR
آسیه
احصائی
ehsaeia@mums.ac.ir
4
دانشیار گروه اپتومتری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
AUTHOR
شفیقی، ندا و رهبرنیا، زهرا. (1397). خوانش چیدمان تعاملی تایپوگرافی «به منظور کنترل» از منظر اصول ادراک بصری گشتالت. هنرهای زیبا، 23(2)، 87-98.
1
شکیبامنش، امیر؛ علیالحسابی، مهران و بهزادفر، مصطفی. (1393). طراحی شهری نوین برپایۀ تحریفهای عامدانه در ادراک عمق و فاصله؛ از رویکرد نشانه تا خطاهای کاربردی اپتیکی. نقش جهان، 4(2)، 73-84.
2
Bada, Y. & Farhi, A. (2009). Experiencing urban spaces: Isovists properties and spatial use of Plazas. Courrier du Savoir, (9), 101-112.
3
Colonnese, F. (2017). The geometry of vision: Hermann Maertens’ optical scale for a deterministic architecture. Zarch, (9), 60-73.
4
Dordevic, D. & Vujic, G. (2010). Visual illusion of the change of the size of architectural and urban objects observed upon a change of the observer’s distance: Parameters that influence it phenomenologically. Spatium, (22), 38-46.
5
Fermuller, C. & Malm, H. (2004). Uncertainty in visual processes predicts geometrical optical illusions. Vision Research, (44), 727–749.
6
Frankl, P. (1968). Principles of architectural history. The four phases of architectural style (1420-1900). Massachusetts and London: MIT press.
7
Gordon, I. (2005). Theories of visual perception. New York: Wiley.
8
Moravánszky, Á. (2012). The optical construction of urban space: Hermann Maertens, Camillo Sitte and the theories of ‘aesthetic perception’. The Journal of Architecture, 17(5), 655-666.
9
Nijhuis, S., (2011). Visual research in landscape architecture. Research in urbanism Series, (2), 103-145.
10
Richardson, A.R. (2006). The influence of prior interaction with an immersive virtual environment on user’s distance estimates. Unpublished doctoral thesis, Department of Psychology, Miami University, Ohio, USA.
11
Yarbus, A. (1967). Eye movements during perception of complex objects. In L. Riggs (Ed.), Eye movements and vision. New York: Plenum Press.
12
ORIGINAL_ARTICLE
نقش پوشش گیاهی در شکلگیری ناهنجاریهای اجتماعی و میزان احساس امنیت در پارکهای شهری، نمونه موردی: پارک شوش، منطقۀ 12 تهران
در این گفتار موضوع اصلی بررسی نقش پوشش گیاهان بر ناهنجاریهای اجتماعی و هدف از آن افزایش حس امنیت با کاستن از جنبههای منفی پوشش گیاهان در پارکهای شهری است. ویژگی شاخص این پژوهش تجربۀ عملی (امکان ایجاد تغییر در پوشش گیاهی و ساختار اجرایی پارک) با تجزیه و تحلیل دادهها به روش تحقیق کیفی است. به همین منظور چهار مرحله طی شده است: مطالعات کتابخانه ای، مطالعات میدانی برای شناخت وضعیت موجود و ویژگیهای پوشش گیاهی پارک مورد بحث (پارک شوش در تهران) و ارتباط آن با میزان ناهنجاریهای اجتماعی و احساس امنیت، به کار گرفتن دستاورد پژوهشهای نظری کسبشده در تغییر در پوشش گیاهی پارک شوش تهران و سنجش میزان موفقیت طرح در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی و ارتقای احساس امنیت در آن، براساس شیوۀ تجزیه و تحلیل کیفی برگرفته از روش تحقیق کیفی در علوم انسانی دکتر محمدرضا حافظ نیا. بنابراین در این تحقیق کیفی، نوع پوشش گیاهان به عنوان متغیر مستقل و رفتار کاربران به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شد. با بررسیهای انجامشده و به منظور افزایش احساس امنیت در پارک شوش (به عنوان یکی از پارکهای حوزۀ مدیریت شهری نگارنده در منطقه 12 شهرداری تهران)، براساس احکام مستخرج از رویکرد CPTED، تغییراتی در پوششهای گیاهی پارک ایجاد شد. در پی این تغییرات، کارتهای پلان گرافیکی تطبیقی که مکانهای وقوع ناهنجاریهای اجتماعی در پلان پارک شوش را قبل از تغییرات در پوشش گیاهی (در بهار سال 1385) و بعد از آن (در بهار سال 1387) نشان میدهد؛ تهیه و ترسیم شد. این بررسی تطبیقی نشان داد که با ایجاد این تغییرات در پوشش گیاهی پارک شوش وقوع ناهنجاریهای اجتماعی در این پارک به صورت محسوسی کاهش پیدا کرده و احساس امنیت افزایش یافته است.
http://www.manzar-sj.com/article_123109_47443765069efa6f1dfe3728e47cf0b7.pdf
2021-03-21
54
69
10.22034/manzar.2021.240201.2071
پوشش گیاهی
ناهنجاری اجتماعی
احساس امنیت
پارک شهری
سید محمدعلی
محمدی
mohammadali2020.mohammadi@gmail.com
1
شهرداری تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
آشوری، داریوش. (۱۳۹۸). دانشنامۀ سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی). تهران: مروارید.
1
پوشش گیاهی (بی. تا). تاریخ مراجعه: 12/4/1398، قابل دسترس در: https://www.zistonline.com/tag/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C/1
2
حافظنیا، محمدرضا. (1392). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
3
حامی، احمد. (۱۳۹۷). ارتباط بین الگوهای کاشت گیاهان و ادراک امنیت در پارکهای شهری (مطالعهموردی تبریز، ایران). جغرافیا و برنامهریزی، 22(65)، 101-116.
4
رویکرد CPTED (بی. تا). تاریخ مراجعه: 12/4/1398، قابل دسترس در:. http://www.cpted.net/
5
غفاری، علی؛ نعمتی مهر، علی و عبدی، ثمانه. (1392). تکامل رویکرد پیشگیری از جرم مبتنی بر طراحی محیطی در خلق امنیت محیطی (CPTED) در محیطهای مسکونی. مسکن و محیط روستا، 32(144)، 3-16.
6
محمدی حمیدی، سمیه؛ کلانتری، محسن و ویسیان، محمد. (1394). تحلیل وضعیت نورپردازی و ارزیابی ایمنی فضاهای شهری با استفاده از راهبردهای CPTED و مدل ارزیابی Safety Audit (مطالعهموردی: پارک ملت شهر زنجان). پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، 3(3)، 325- 345.
7
نظمفر، حسین؛ علوی، سعیده و عشقی چهار برج، علی. (۱۳۹۷). ارزیابی امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونۀ موردی: پارکهای شهر تهران). برنامهریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، 22(2)، 133- 165.
8
Colquhoun, I. (2004). Design out crime: creating safe and sustainable communities. Oxford, England: Elsevier Architectural Press.
9
Jannson, M., Fors, H., Lindgren, T.& Wistrom, B. (2013). Perceived personal safety in relation to urban woodland vegetation – A review. Urban Forestry & Urban Greening, 12(2), 127-133.
10
Kang, S.J. (2013). Crime prevention in ethnic areas focusing on crime prevention through environmental design. Journal of Building Construction and Planning Research, 1(1), 14-23.
11
Kuo, F. E. & Sullivan, W. C. (2001). Environment and crime in the inner City: Does vegetation reduce crime?, Environment and Behavior, 33(3), 343-367.
12
Lis, A., Pardela, L., Can, W., Katlapa, A. & Rąbalski, L. (2019). Perceived danger and landscape preferences of walking paths with trees and shrubs by women. Sustainability, 11(17), 1-22.
13
Leong, K. & Sung, A. (2015). A review of spatio-temporal pattern analysis approaches on crime analysis. International E-Journal of Criminal Sciences, 9, 1-33.
14
Maruthaveeran, S. (2014), A Socio-ecological exploration of fear of crime in urban green spaces: A case in Kuala Lumpur, Malaysia. Urban Forestry & Urban Greening, 13(1), 1-18.
15
Sakip, S. R & Abdullah, A. (2012). Measuring crime prevention through environmental design in a gated residential area: A pilot survey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 42, 340-439.
16
Troy, A. R., Grove, J. M., O'Neil-Dunne, J. P.M., Pickett, S.T.A. & Cadenasso, M. L. (2007). Predicting opportunities for greening and patterns of vegetation on private urban lands. Environmental Management, 40(3), 394-412.
17
ORIGINAL_ARTICLE
مجسمۀ میدان حر فعلی، قدیمیترین مجسمۀ شهری موجود در میادین تهران
در سال اخیر (1399) مقرر شده است مجسمۀ میدان حر فعلی که سالیانی است در فضای شهری تهران حضور دارد به عنوان اثر ملی ثبت شود. این مجسمه از زمرۀ مجسمههای شهری است که به دلیل ارجاع غیر مستقیم مجسمه به موضوعی خاص، تفاسیر مختلفی بر آن مترتب است. این تفاسیر متنوع و گاه متناسب که بهرغم تغییر شرایط سیاسی و حکومتی-به عنوان مؤلفهای برای حذف مجسمهها- به بقای اثر انجامیده است، اما به نظر میرسد ثبت برخی اظهارات و برداشتها همچون ارتباط ساخت مجسمه با آزادسازی آذربایجان از اشغال شوروی (1324) از سوی متولیان و پژوهشگران در رسانههای مختلف اعم از کتاب، مقاله، مصاحبهها و گزارش خبری به دلیل عدم توجه به تاریخ نصب اثر بوده، تا حدی که باعث شده تفاسیر نامبرده از حقیقت اصلی فاصلۀ زیادی داشته باشد. به این بهانه این نوشتار کوتاه قصد دارد اسنادی را از تاریخ نصب اثر -که ممکن است تاکنون دیده نشده باشد یا کمتر به آن توجه شده باشد- ارائه دهد.
http://www.manzar-sj.com/article_128061_93c4e3c3ff511ecd3197b9656d15e6d0.pdf
2021-03-21
70
75
10.22034/manzar.2021.274231.2117
مجسمۀ عقل و جهل
مجسمۀ گرشاسب و اژدها
میدان باغشاه
میدان حر
تهران
پدیده
عادلوند
padideh_adelvand@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ نظر، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
اسماعیلی، شهروز. (1391). مجسمههای تهران. تهران: آفتاب اندیشه.
1
پایگاه شورای اسلامی شهر تهران. (1399). مجسمۀ میدان حر، نماد مقاومت مردم آذربایجان است. تاریخ مراجعه: 1/ 10/ 1399، قابل دسترس در: https://b2n.ir/d13908.
2
خبرگزاری ایسنا. (1392). چرا مجسمۀ میدان حر نباید تخریب میشد؟. تاریخ مراجعه: 27/4/1396، قابل دسترس در: http://www.isna.ir/news/92051105495/.
3
خبرگزاری مشرقنیوز. (1392). عکس/ آخرین جنگ در میدان «حر». تاریخ مراجعه: 1/ 10/ 1399، قابل دسترس در: mshrgh.ir/282539.
4
عادلوند، پدیده. (1395). جنگ و مجسمههای شهری از واقعیت عینی تا امر ذهنی. منظر، 8(34)، 82-93.
5
عادلوند، پدیده. (1396). زیباییشناسی مجسمههای شهری تهران در دو دهۀ اخیر (1369 تا 1389). رسالۀ منتشرنشدۀ دکتری پژوهش هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
6
مصاحبۀ رادیو گفتگو با سیدحسن ارژنگنژاد. (1394). طرح اولیۀ میدان حر متعلق به پسرخالهام است و من آن را بازسازی کردم. تاریخ مراجعه: 10/10/95 قابل دسترس در : http://www.radiogoftogoo.ir/g10//asset_publisher/4i7WQHFIfUMj/content/id/1372064.
7
مهاجر، شهروز و تاجالدینی، مرجان. (1394). پیشینۀ زیباسازی شهر تهران. تهران: سازمان زیباسازی شهر تهران و پیکره.
8